Aktoprak mahalle
-
Yakutiye -
Erzurum■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ 7. yy’da kurulan ve hakiki haçın bir parçasını barındırdığı rivayet edilen Xaçik Manastırı bu köydedir. 1895’te yağmalandı. Yazar ve sözlükçü Simon Kapamaciyan (1863-1942) bu köylüdür.
SN■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 60 Müslüman ve 3 Gayrimüslim nüfus bulunuyor.
metonio■ Koord: 40° 3' 41'' D, 41° 11' 51'' K
Altınbulak mahalle
-
Yakutiye -
Erzurum■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ Ermenistan’daki Dvin/Tvin kenti ile Tercan ve Muş’taki Dvnig/Tıvnig köyleri bulunur. Dvin adının kökeni açık değildir. ■ 1895’te tamamen yağmalandı, kilise yakıldı.
SN■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 56 Müslüman ve 165 Gayrimüslim nüfus bulunuyor.
metonio■ Koord: 40° 0' 28'' D, 41° 11' 19'' K
Altıntepe mahalle
-
Yakutiye -
Erzurum■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 69 Müslüman ve 86 Gayrimüslim nüfus bulunuyor.
metonio■ 1522 kaydında: Küçük [Komk] k., Erzurum-ābād n.: 870
zdm■ Koord: 40° 1' 38'' D, 41° 9' 1'' K
Arıbahçe mahalle
-
Yakutiye -
Erzurum■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 58 Müslüman ve 90 Gayrimüslim nüfus bulunuyor, ve adı Iğdasor olarak geçiyor.
metonio■ Halk dilinde: İğdasor. 1522 kaydında: İğdasor k., Erzurum-ābād n.: 870
zdm■ Koord: 40° 4' 28'' D, 41° 10' 0'' K
Çayırca mahalle
-
Yakutiye -
Erzurum■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ 1895’te yağmalanıp halkı din değiştirmeye zorlanan köyler arasında sayılır.
SN■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 18 Müslüman ve 79 Gayrimüslim nüfus, 1896 yılı erkek nüfus sayımında ise 28 Müslüman ve 185 Gayrimüslim bulunuyor. Din değiştirme olmuş olsa bile büyük çaplı olacağını sanmıyorum.
metonio■ Koord: 39° 59' 21'' D, 41° 10' 46'' K
Çayırtepe mahalle
-
Yakutiye -
Erzurum■ Bu köyün güneydoğu dışında bulunan Aziz Krikor Lusavoriç manastırı 19. yy’a dek Erzurum Ermenilerinin dinî merkezi ve piskoposluk makamı idi. Şimdi yerine mini futbol sahası yapılmıştır.
SN■ Mıdırge (Çayırtepe) köyündeki Kürtler, Redkan ve Azizi aşiretlerinden olup, Ağrıdan göç etmişler.
Mar(d)astan■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 18 Müslüman ve 200 Gayrimüslim nüfus bulunuyor. Köy Türk ve Kürt karışık olup Kürtler Ağrı üzerinden gelmiş Erivan Kürtleridir. Cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın aslen bu köyün Kürtlerindendir.
metonio■ Koord: 39° 57' 46'' D, 41° 19' 43'' K
Çiftlik mahalle
-
Yakutiye -
Erzurum■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi.
■ 1880’de 1143 Ermeni, 234 Türk nüfusu vardı. Çok sayıda Ermenice yer adında görülen «aric» sözcüğünün anlamı açık değildir.
SN■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 75 Müslüman ve 240 Gayrimüslim nüfus bulunuyor.
metonio■ Koord: 39° 56' 43'' D, 41° 12' 34'' K
Dadaşkent mahalle (Aziziye bağ)
-
Yakutiye -
Erzurum■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi.
■ 20. yy başında 300 hane Ermeni ve 100 hane İslam nüfusuyla Erzurum ovasının en önemli Ermeni yerleşimi idi.
SN■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 158 Müslüman ve 798 Gayrimüslim nüfus bulunuyor.
metonio■ Koord: 39° 56' 38'' D, 41° 15' 12'' K
Değirmenler mahalle
-
Yakutiye -
Erzurum■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 38 Müslüman ve 144 Gayrimüslim nüfus bulunuyor.
metonio■ 1522 kaydında geçen şu yer olabilir: Kirenge (?) k., Keçik n.: 871
zdm■ Koord: 40° 0' 56'' D, 41° 13' 23'' K
Dumlu mahalle
-
Yakutiye (
Dumlu bucağı) -
Erzurum■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi.
■ Evliya Çelebi'nin `200 haneli Ermeni köyü` olarak tanımladığı 'Gürcü Boğazı karyesi' muhtemelen burasıdır. (Daha az olasılıkla daha aşağıdaki Yolgeçti köyü olabilir.) ■ Erzurum bölgesinin en eski ve önemli Ermeni manastırı olan Kızıl Manastır (Hntsuts Garmir Vank) bu köyde idi. Manastırdan arta kalan taş yığını Dumlu Kapalı Cezaevi bitişiğindeki moloz alanında görülebilir. 1880’de 692 Ermeni, 89 Müslim nüfus kaydedilmiştir.
SN■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 33 Müslüman ve 156 Gayrimüslim nüfus bulunuyor.
metonio■ Koord: 40° 3' 44'' D, 41° 21' 47'' K
Eskiköy ölü yerleşim
-
Yakutiye -
Erzurum■ Fırat'ın batı kolunun (Karasu) kaynağı bu köy harabesinin yukarısındadır.
SN■ Koord: 40° 10' 50'' D, 41° 24' 51'' K
Gökçeyamaç mahalle
-
Yakutiye (
Dumlu bucağı) -
Erzurum■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 10 Müslüman ve 10 Gayrimüslim nüfus bulunuyor. Taftaköy'ün yerli Müslümanları Türktür, bu köyün tehcir neticesinde boşalan Ermeni evlerine ise Hemşinliler yerleşmiştir. Bugün köy yarı yarıya Türk ve Hemşinlidir. Köyün Ermenileri bugün büyük çoğunlukla Gürcistan/Tsalka'daki Kızılkilise köyünde yaşamaktadır.
metonio■ Koord: 40° 5' 24'' D, 41° 22' 47'' K
Gülpınar mahalle
-
Yakutiye (
Dumlu bucağı) -
Erzurum■ 1928 Dahiliye listesinde görülen ve sonraki yayınlarda tekrarlanan Xedelemek veya Hedelemek adı, eski yazıda ra yerine dal okumaktan ileri gelen bir yazım hatası olmalıdır.
SN■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 27 Müslüman ve yalnızca bir Gayrimüslim nüfus bulunuyor.
metonio■ Koord: 40° 4' 13'' D, 41° 20' 6'' K
Güngörmez mahalle
-
Yakutiye (
Dumlu bucağı) -
Erzurum■ 20. yy başında
Türk yerleşimi.
■ Köyün 6 km yukarısında Dumlu Baba adı verilen şahane kaynak bulunur.
SN■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında yalnızca 28 Müslüman nüfus bulunuyor.
metonio■ Koord: 40° 9' 19'' D, 41° 22' 0'' K
Güzelyayla mahalle
-
Yakutiye (
Dumlu bucağı) -
Erzurum■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi.
■ Eprigyan’a göre köyün eski Ermeni nüfusu 1828’de Rusya’ya göçmüş, boşalan köye Hemşin köylerinden göçen Müslüman ve Ermeni nüfus yerleşmiştir. Eprigyan buradaki Hemşinli Ermenilerin Müslümanlarla yakın akrabalık ve hısımlık ilişkileri olduğunu anlatır. ■ 12.08.1949’da Güzelyayla adı verildi.
SN■ © 11.08.1809 Erzurum'a tabi Zağki karyesi ahalisinin arazilerini suladıkları suyu Kızılkilise karyesi ahalisi vermediklerinden müdahalenin men'i için gereğinin yapılması.
deyar heyran■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 40 Müslüman ve 45 Gayrimüslim nüfus bulunuyor. Hemşinliler muhtemelen Rusyaya göçen Ermenilerin olduğu hanelere yerleşmiş.
metonio■ Koord: 40° 12' 33'' D, 41° 28' 0'' K
İbrahimhakkı mahalle
-
Yakutiye -
Erzurum■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ Erzurumlu ünlü din alimi İbrahim Hakkı bu köylüdür. Ancak 19. yüzyılda köy ahalisi büyük oranda Ermeni idi.
SN■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 55 Müslüman ve 98 Gayrimüslim nüfus bulunuyor ve kayıtta "Şeyh Köyü" olarak geçiyor.
metonio■ Koord: 39° 57' 11'' D, 41° 16' 9'' K
Kırkgöze mahalle
-
Yakutiye (
Dumlu bucağı) -
Erzurum■ Karş. Tortum-Akbaba (Şipek) ve Adıyaman-Kâhta-Eceler (Çipek).
SN■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında yalnızca 16 Müslüman nüfus bulunuyor.
metonio■ Koord: 40° 6' 30'' D, 41° 22' 36'' K
Kırmızıtaş mahalle (Yakutiye bağ)
-
Yakutiye (
Dumlu bucağı) -
Erzurum■ 20. yy başında
Türk yerleşimi.
■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında yalnızca 69 Müslüman nüfus bulunuyor ve kayıtta "Kanber" olarak geçiyor.
metonio■ Koord: 40° 5' 10'' D, 41° 18' 51'' K
Ortadüzü mahalle
-
Yakutiye -
Erzurum■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 80 Müslüman ve 74 Gayrimüslim nüfus bulunuyor.
metonio■ Koord: 40° 0' 6'' D, 41° 14' 15'' K
Soğucak mahalle
-
Yakutiye -
Erzurum■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 93 Müslüman ve 55 Gayrimüslim nüfus bulunuyor.
metonio■ Koord: 39° 58' 0'' D, 41° 17' 59'' K
Şenyurt mahalle
-
Yakutiye (
Dumlu bucağı) -
Erzurum■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ 5. yy sonunda İran egemenliğine karşı Vahan Mamikonyan’ın başlattığı isyan dolayısıyla adı geçen Dzağik köyüdür. (Adontz 21). Dzağgi aynı adın tamlayan halidir.
SN■ © 11.08.1809 Erzurum'a tabi Zagki karyesi ahalisinin arazilerini suladıkları suyu Kızılkilise karyesi ahalisi vermediklerinden müdahalenin men'i için gereğinin yapılması.
deyar heyran■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 7 Müslüman ve 5 Gayrimüslim nüfus bulunuyor.
metonio■ Koord: 40° 11' 14'' D, 41° 29' 6'' K
Taşmasor mevki (Çayırtepe bağ)
-
Yakutiye -
Erzurum■ Erm «tasumn», tamlayan hali «tasman» `dizme, sıraya koyma, düzenleme`.
SN■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında yalnızca 34 Müslüman nüfus bulunuyor.
metonio■ 1522 kaydında: [Tasmasor k.], bk. Asmasor k., Erzurum-ābād
zdm■ Koord: 39° 57' 58'' D, 41° 20' 52'' K
Umudum mahalle
-
Yakutiye -
Erzurum■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ 1895’te yağmalandı ve nüfusunun bir bölümünü kaybetti. 1902’de 60 hane Ermeni nüfusu ve Surp Hagop adlı yeraltı kilisesi vardı.
SN■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 97 Müslüman ve 132 Gayrimüslim nüfus bulunuyor.
metonio■ Umudum ismi Seyyid Ümidim Baba Hazretleriʼnden ötürüdür...
zdm■ Koord: 40° 1' 41'' D, 41° 14' 40'' K
Uzunyayla mahalle
-
Yakutiye -
Erzurum■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında yalnızca 61 Müslüman bulunuyor. Gayrimüslim nüfusa dair herhangi bir şey bulunamadı.
metonio■ Koord: 40° 4' 17'' D, 41° 7' 55'' K
Yakutiye ilçe
-
Yakutiye -
Erzurum■ Erzurum şehir merkezinde İlhanlı vezirlerinden Emir Cemaleddin Yakut tarafından 1310 yılında inşa ettirilen Yakutiye medresesine istinaden 2008’de yaratılmış yeni ilçedir.
SN■ Koord: 39° 54' 21'' D, 41° 16' 33'' K
Yazıpınar mahalle
-
Yakutiye -
Erzurum■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ 19. yy sonunda 52 hane Ermeni ve 6 hane müslim nüfus ile Surp Hagop kilisesi vardı. 1895’te yağmalandı.
SN■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 44 Müslüman ve 106 Gayrimüslim nüfus bulunuyor.
metonio■ 1522 kaydında: Tarküni k., Erzurum-ābād n.: 870
zdm■ Koord: 40° 2' 21'' D, 41° 6' 46'' K
Yerlisu mahalle
-
Yakutiye -
Erzurum■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 68 Müslüman ve 10 Gayrimüslim nüfus bulunuyor.
metonio■ Koord: 40° 2' 43'' D, 41° 11' 15'' K
Yeşilova mahalle
-
Yakutiye -
Erzurum■ 1880’de 180 Ermeni 36 Türk nüfusu vardı. 1895’te tamamen yağmalandı.
SN■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 19 Müslüman ve 51 Gayrimüslim nüfus bulunuyor.
metonio■ Koord: 40° 0' 24'' D, 41° 12' 59'' K
Yeşilyayla mahalle
-
Yakutiye (
Dumlu bucağı) -
Erzurum■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ Eprigyan’a göre 19. yy sonlarında 10 hane Ermeni, 50 hane Katolik Ermeni ve 20 hane Müslüman nüfusu vardı. Yine Eprigyan’ın aktardığı başka bir kaynağa göre 1880 nüfusu 210 Ermeni ve 130 Müslim idi. Köyün yakınında bulunan Surp Lusavoriç manastırı Erzurum bölgesindeki Katoliklerin en önemli ziyaretgahı idi.
SN■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 56 Müslüman ve 8 Gayrimüslim nüfus bulunuyor.
metonio■ Halk dilinde: Arzıti. 1522 kaydında: Arzati k., Erzurum-ābād n.: 870
zdm■ Koord: 40° 3' 16'' D, 41° 16' 33'' K
Yolgeçti mahalle
-
Yakutiye (
Dumlu bucağı) -
Erzurum■ Bu köyde bulunan Fırat köprüsünü Evliya Çelebi 'Gürcü Boğazı Köprüsü' olarak niteler. Gürcü Boğazı geçidi buradan başlayarak kuzeye doğru 6 saat (30-35 kilometre) yoldur. ■ Köyün 1880 nüfusu 1187 Ermeni ve 72 Müslim idi. Vartiter K. Hovannisian'ın Ձիթող դաշտի Կարնոյ [Erzurum Ovasında Tsitoğ köyü] adlı eseri 1972'de Beyrut'ta yayınlanmıştır.
SN■ 1835 yılı erkek nüfus sayımında 43 Müslüman ve 423 Gayrimüslim nüfus bulunuyor.
metonio■ Erzurum ve çevresi Rus-Ermeni yönetiminden kurtulduktan sonra köye Ahıska kökenli Türkler yerleşmiştir. Köyün büyük kısmını oluşturmaktadırlar.
İbrahim Ahıskalı■ Koord: 40° 1' 49'' D, 41° 18' 17'' K
ZiyaretDağı dağ
-
Yakutiye -
Erzurum■ Yöre halkınca kutsal sayılan Dumlu Sultan ziyareti dağın tepesindedir.
SN■ Koord: 40° 8' 1'' D, 41° 23' 35'' K