Çardak mahalle
-
Pamukova -
Sakarya■ Yerleşimde Tunceli sürgünleri vardır.
Mehmet Ali■ Manav yerleşimi. Pamukova'da Eğriçay başta olmak üzere Cihâdiye, Çardak ve Fevziye köylerinde 1938 Dersim (Tunceli) sürgünleri iskân edilmiştir.
Manav■ Koord: 40° 28' 22'' D, 30° 9' 21'' K
Eğriçay mahalle
-
Pamukova -
Sakarya■ Osmanlı tahrirlerinde adı geçen Anaxor (Yun `yukarıköy`) köyü Eğriçay’ın batısında, Mekece yönünde olmalıdır.
SN■ Aleviler 1938 yılında getirilmişlerdir, Tunceli kökenlidirler.
Fatih Akın■ Koord: 40° 28' 10'' D, 30° 4' 37'' K
Gökgöz mahalle
-
Pamukova -
Sakarya■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi.
■ Köyün eski yeri KurtBelen mevkiindeydi ve büyük bir Ermeni köyü idi. Bu yerde 19. yüzyıl sonunda 3500 nüfuslu bir Ermeni yerleşimi, Meryem Ana adına kubbeli büyük bir kilise, 400 öğrencisi olan Nersesyan-Hripsimyan okulu ve ipek fabrikaları vardı. İpek fabrikasının kalıntıları ve kilise kalıntısı hâlen görülmektedir. Ancak define arayıcıları tarafından talan edildiğinden virân durumdadır. Gökgöz köyünün yerlisi Manavlar "Yukarı Mahalle" ve Rumlar'ın oturduğu "Küçük Mahalle" olmak üzere iki mahallesi vardı. 1924'te Rumlar ile Yunanistan'daki Müslimler mübâdele edilince Küçük Mahalle "Mâcur Mahallesi" oldu.
Manav■ Koord: 40° 31' 18'' D, 30° 13' 9'' K
Hayrettin mahalle
-
Pamukova -
Sakarya■ I. Murad’ın başveziri Çandarlı Hayreddin Paşa (ö. 1387) tımarı imiş. Barkan I.479.
SN■ Koord: 40° 30' 3'' D, 30° 5' 24'' K
Kazımiye mahalle
-
Pamukova -
Sakarya■ ''İngirse'' olarak hâlen kullanımdadır. Burada Rum tekfurluğu bulunuyordu. Akhisarın (Pamukova) ardından buraya gelen Osmanlıya tekfurluk teslim oldu. Tekfur ihtida etmeyip Gölcük'e çekilmiştir. Helence yazılı asker kabartmalı taşlar yerinde durmaktadır. Ormancılıktan sonra üzüm ve kiraz daha kıymet verilir hâle gelmiştir. 20. yy başında Manav yerleşimi.
Manav■ Koord: 40° 33' 33'' D, 30° 11' 2'' K
Mekece mahalle
-
Pamukova -
Sakarya■ 16. yy ortalarında 12 hane Müslüman, 37 hane kâfir nüfusu vardı. (Barkan I.488).
SN■ 1304'de Osmanlının fethettiği zikredilmiştir. Manav yerleşimi. Osmanın silah arkadaşı olan tekfurların torunları hadiseleri anlatmaktadır.
Manav■ Koord: 40° 27' 5'' D, 30° 3' 2'' K
Özbek mahalle
-
Pamukova -
Sakarya■ Uzbeg veya Uzbey erken dönemde yaygın bir Türkçe kişi adıdır. Asya’daki Özbeklerle bir bağ kurulamaz.
SN■ Koord: 40° 28' 19'' D, 30° 7' 31'' K
Pamukova ilçe
-
Pamukova -
Sakarya■ Bizans tarihinde Anadolu ordularının içtima yeri olarak anılan Malagina, Clive Foss’a göre Pamukova ile Mekece arasındaki alandır. Osmanlı döneminde ’Akhisar-ı Geyve’ ve ’Sakarya Akhisarı’ görülür.
SN■ H. İnalcık'ın "Kuruluş Dönemi Osmanlı Sultanları (1302-1481)" eserinde (sayfa 38) Pamukova'nın önceki adının Metabole olduğundan bahsedilmektedir.
Balkan■ Şehir merkezi Manav ve Balkan Muhaciri, dağ köyleri ise Laz ve Gürcü yerleşimleridir.
Cepni41■ 1304'de Osmanlının fethettiği zikredilmiştir. Manav yerleşimi iken Rumeli muhâcirlerinin iskânıyla köy genişledi. Hisarın Bizans devrindeki ismi Midos olmalı. 17. yy'da Eğinli Ermeni göçmenlerden buraya yerleşenler olmuştur. Selanik vilayeti Siroz livası Zihne kazası Kormişte köyünden gelip, Kocaeli ili Geyve kazası Akhisar köyünde iskan edilen tütüncü Mustafa oğlu Mustafa'ya ait tasfiye talepnamesi.
Manav■ Koord: 40° 30' 30'' D, 30° 10' 1'' K