1926h 📖: Ahırlı Pazarı

■ Koord: 37° 14' 14'' D, 32° 7' 5'' K

1928 📖: Akviran

■ Koord: 37° 27' 12'' D, 32° 22' 14'' K

1333 📖: Akşehr

Y17 Y1118 📖 📖: Philomêlion [ Yunanca "Philomelos (öz.) kenti" ]

■ İskender’in maiyetinden Philomelos tarafından kurulduğunu Strabon aktarır. MÖ 2. yy’a ait Philomêlion sikkeleri mevcuttur. 1117 yılındaki Bizans-Selçuklu çatışmaları sırasında halâ aynı adı taşıyordu. 1381’de Akşehir adıyla sancak idi. SN

■ Koord: 38° 21' 24'' D, 31° 25' 1'' K

1928 📖: Zıvarık

cit 📖: Sverek

TİB4: Kongusso/Kongusto

■ Daha önce Zıvarık veya Sıverek nahiyesi iken Altınekin adıyla 1987’de ilçe oldu. Bu coğrafyada Ermenice yer adı doğal olmadığından, Siverek (Erm. `kara ören`?) adının belki Urfa'daki ünlü kasabadan alındığı ya da büsbütün ayrı bir kaynaktan geldiği düşünülmelidir. ■ Kasabada erken ve orta Bizans dönemine ait yapı ve yazıt kalıntıları bulunur. SN

■ © 14.11.1746 Konya sancağında İnsuyu kazasının Swerak köyü muhtelif yolların birleştiği bir mahal olup ahalisi derbendci olduklarından... * 26.07.1804 Konya sancağının İnsuyu kazasına merbut Swrak maa Kilise karyesi derbend ağalığına dair. © »»» 12.04.1905 Konya merkezinde ve Zıvarık adlı mahalde iskan olunan Kırım muhacirlerinin kurduğu mahallelere İhsaniye ve Burhaniye adlarının verilmesi... deyar heyran

■ Koord: 38° 18' 28'' D, 32° 52' 14'' K

1333 📖: Beğşehr

TİB4: Mistheía/Misteia

■ Ramsay, Beyşehir kasabasını antik kaynaklarda zikredilen Karalia olarak tanımlar. Ancak Karalis = Beyşehir Gölüne adını veren Karalia muhtemelen Hüyük ilçesindeki Kıreli kasabasıdır. SN

■ Anadolu tarihi coğrafyası üzerinde çalışan Ramsay'a göre Karallia Bizanslılar zamanında Skleros adını almıştır. Daha sonra harap olan Karallia, Viranşehir adını almış... Onüçüncü yüzyılın ilk yarısında, Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubad devrinde, muhtemelen 1240'tan biraz önce Türkmenler tarafından yeniden kurulmuş... Eşrefoğulları'nın hakim olduğu dönemden itibaren Viranşehir'in adı Süleymanşehir olmuş... Beyliğin merkezi olmasından dolayı geçen zamanla beraber beyin şehri olarak anılır. Bundan dolayı da Beyşehir adını almış... Nezih Aytaçlar

■ Koord: 37° 40' 40'' D, 31° 43' 31'' K

1928 📖: Siristad

1914hk 📖: Siristat

cit 📖: Bozkır (idari bölge)

■ Antik Isauria ülkesinin başkenti olan Isaura Vetus ve İsaura Nova (Eski ve Yeni Isaura) kentleri Bozkır ilçesinde, muhtemelen kasabanın güneydoğusundaki Hisarlık ve Işıklar köyleri yakınında bulunmaktaydı. Siristad adının Isaura ile ilişkili olması mümkündür. SN

■ © 06.12.1848 Bozkır kazasına tabi Hoca köyünde pazar kurulması olmayacağından pazarın cuma günleri kazanın ortasındaki Sırıstad kasabasında kurulması hakkında... deyar heyran

■ Koord: 37° 11' 21'' D, 32° 14' 43'' K

1928 📖: Mürseliefendi (idari bölge)

1926h 📖: İnevi

1912hk 📖: İnevi | Esbkeşan [ Türkçe esbkeşan "at çeken (aş.)" ]

■ Bölgede daha önce göçebe olarak yaşayan ve Osmanlı idari sisteminde aşiret kazası olarak tanımlanan Atçeken (resmi dilde Esbkeşan) Aşireti bulunmaktaydı. İlçe şimdiki adını 18. yy’da Urfa yöresinden buraya gelen Rişvan konfederasyonuna bağlı Cihanbeyli [Canbegli] Kürt aşiretinden alır. Kaza merkezi eskiden Böğrüdelik (Cihanbeyli) köyünde iken, 19. yy’da şimdi bulunduğu İnevi mevkiine taşındı. İlçe nüfusunun büyük bölümü halen Kürttür. SN

■ Koord: 38° 39' 29'' D, 32° 55' 35'' K

1919hb 📖: Çeltik

■ 20. yy başında kısmen Bulgaristan göçmeni yerleşimi.

■ 22.03.1846 Kırşehir tüccarından Yani ve ortağı Yorgi adlı zımmilerin, Çeltik kazasında mukim Cihanbeyli Aşireti Beyi Alişan zimmetindeki alacaklarının mahkeme yoluyla tahsil ettirilmesine dair... deyar heyran

■ Çeltik sehir merkezi Bulgaristan göçmeni Türkler ve Emirdağ kökenli Yörük Türklerden oluşmaktadır. Mert Çakmak

■ Koord: 39° 1' 24'' D, 31° 47' 25'' K

1926h 📖: Çumra İstasyonu

1476t 📖: Çumra (başka yer)

■ Rumeli göçmeni/Kürt-Sünni yerleşimi

■ İlçeye adını veren asıl Çumra şimdiki İçeriçumra kasabasıdır. 1910’dan sonra kasaba, demiryolu üzerindeki istasyon mevkiine taşındı. SN

■ Şimdilerde nüfusun yarısı Muhacir yarısı ise Celali Aşiretinin Sasoon ailesine bağlı Erzurumlu Kürtlerdir. Site Yönetimi

■ Koord: 37° 34' 24'' D, 32° 46' 49'' K

cit 📖: Tatlar Derbendi [ Türkçe Tat "acem" ]

■ © 26.02.1824 Akşehir'e tâbi Ilgın kazasının Tatlar Derbendi karyesi halkı müttefikan derbend ağalarını öldürüp, katilleri dahi hiyanet edip hükümete vermek istemediklerinden... deyar heyran

■ Koord: 38° 0' 50'' D, 32° 0' 59'' K

1912hk 📖: Dereköy

1872s 📖: Derebucak

■ Koord: 37° 23' 29'' D, 31° 30' 37'' K

cit 📖: Doğanhisarı

■ © 28.08.1729 Karaman Ereğlisi'nde vaki Haremeyn Evkafı mülhakatından Akşehir kurbunda Kasaba-i Doğanhisarı civarında vaki cami müezzinliğinin tevcihine dair deyar heyran

■ Koord: 38° 8' 42'' D, 31° 40' 35'' K

1928 📖: Emirgazi

1912hk 📖: Seyitgazi | Mirgazi

■ Kasabanın 2 km kuzeyinde Eskikışla adı verilen yerde Hititlerden kalma büyük bir yerleşim yeri kalıntısı vardır. SN

■ Koord: 37° 54' 7'' D, 33° 50' 6'' K

1665 📖: Karaman Ereğlisi

1282 📖: Arakliya

Byz: Hêrákleia [ Yunanca "Herakles (öz.) yeri" ]

■ 8. yy başından itibaren kaydı geçen Herakleia kalesi, daha önce bu bölgenin başlıca kenti olan Kybistra'nın yerini almış ve belki Kybistra idari bölgesinin adıyla anılmıştır. SN

■ Koord: 37° 30' 45'' D, 34° 2' 54'' K

1968 📖: Güneybağ + Karasınır

■ Güneybağ (Almasun) ve Karasinir köylerinin birleştirilmesiyle 1968’de kurulmuş belediyedir. 1987’de ilçe oldu. SN

■ Koord: 37° 16' 12'' D, 32° 43' 36'' K

1960 📖: Hadım

1914hk 📖: Hadım

■ 2005’te resmen Hadim adı verilmiştir. Türkçe isim her iki yazımla `hizmetkâr` anlamındadır. SN

■ Koord: 36° 59' 9'' D, 32° 27' 19'' K

1522t 📖: Zanapa

Y1200~a 📖: Sannabádes [ Yunanca ]

■ Koord: 37° 25' 59'' D, 34° 11' 16'' K

<1960 📖: Kıreli Hüyüğü

1584a 📖: Öyük

■ Daha önce Kıreli nahiyesine bağlı köy iken önce Kıreli nahiye merkezi, sonra kendi adıyla adlandırılan ilçenin merkezi olmuştur. SN

■ Koord: 37° 57' 10'' D, 31° 35' 51'' K

1926h 📖: Ilgın [ Yunanca lágaina? "testi" ]

1484 📖: Yılğun Bazarcuğı

■ Karatatarlar tarafından yerleşim görmüş bu kasaba, daha sonra bu topluluğun komşuları olan Türkmenlere asimilasyonu neticesinde Türkmen yerleşimine dönmüştür. metonio

■ Koord: 38° 16' 56'' D, 31° 54' 54'' K

1926h 📖: Kadınhanı | Saideli

1876a 📖: Hatunhanı

1530t 📖: Saideli (idari bölge)

■ Kadınhanı (`kraliçe hanı`) adı Selçuklulardan İzzeddin Keykâvus’un eşi olup muhtemelen Kâhta kökenli olan Raziye Hatun’un (Devlet Hatun) 1223’te yaptırdığı kervansaraydan gelmektedir. İdari bölge adı Selçuklular, Karamanlılar ve Osmanlılar döneminde (20. yy başlarına dek) Saideli idi. SN

■ © 30.11.1721 Ladik ile Ilgın arasında Saidili kazasında Kadın Hanı tamir ve tecdid edilerek Türkmen aşiretinden beş mahalle iskan edilmiş ise de... deyar heyran

■ İlçe halkının büyük çoğunluğu BozUlus Türkmenlerinden meydana gelmektedir. Egemen

■ Koord: 38° 14' 23'' D, 32° 12' 45'' K

1926h 📖: Karapınar | Sultaniye

1788h 📖: Karapınar

■ © Vakıf defteri: Yavuz Sultan Selim'in, Karaman eyaletine tabi Karapınar'ın merkezi olan Sultaniye kasabasındaki cami ve imareti evkafı... deyar heyran

■ Koord: 37° 42' 53'' D, 33° 32' 57'' K

1282 📖: Karatay Medresesi (yapı)

■ Selçuklu vezirlerinden Celaleddin Karatay’ın H 649 (M 1251) tarihinde yaptırdığı medrese Konya merkezi Ferhuniye mahallesinde bulunur. 1987’de yapay olarak yaratılan üç metropol ilçeden birine adı verildi. SN

■ Koord: 37° 52' 2'' D, 32° 31' 48'' K

cit 📖: Kulu [ Türkçe "öz." ]

■ 18. yy’da bölgeye hakim olan Kulubey oğulları hanedanı adından. SN

■ © 25.05.1702 Ankara'da Çukurcak kazasına tabi Ahi Çomak Evkafı'nın mütevellileri olan Mustafa Dede, Kulu Dede ile Şaban umur-ı vakfı hüsn-i idare eylediklerinden, cihetin bunlara tevcihi hakkında Kadı Mehmed tarafından yazılan arz. © »»» 27.04.1816 Hadişözü kazasına tabi Kulu ve Kozanlı karyelerinde sakin Kulubeyoğlu voyvoda Seyyid Hüseyin Ağa... deyar heyran

■ İlçenin yerli halkının büyük bir kısmı Kürd ve Türk'tür. İlçeye daha sonraları Doğu ve Güneydoğu Anadolu'nun muhtelif yerlerinden gelen Kürt aşiretler (Rişvan aşireti, Şeyhbizinli Aşireti vs.) yerleştirildi. 1853-1856 Osmanlı-Rus Kırım Savaşı'ndan sonra Anadolu'ya göç eden Nogay Türklerinin büyük bir kısmı ilçeye ve çevresine yerleştirildiler. Kozmopolit bir yapıya sahiptir. İlçe halkı Yörükler, Kürtler, Nogaylar, Türkmenlerden oluşur.

■ Koord: 39° 5' 23'' D, 33° 4' 17'' K

1926h 📖: Meram

■ Koord: 37° 50' 56'' D, 32° 25' 37'' K

1926h 📖: Sarayönü | Sarayini [ Türkçe saray ini "barınak mağarası" ]

■ 20. yy başında kısmen Kafkas göçmeni yerleşimi.

■ Saray sözcüğü burada `barınak, mağara` anlamındadır. SN

■ Koord: 38° 15' 50'' D, 32° 24' 17'' K

■ 1987 yılında Konya merkez ilçesinin bölündüğü üç yapay ilçeden biridir. 13. yy’da Konya’da hüküm süren Selçuklu hanedanının adı verilmiştir. SN

■ Koord: 37° 54' 5'' D, 32° 29' 49'' K

1484 📖: Seydişehri

■ 14. yy başında Seyyid Harun Veli adlı mitik şahsiyet tarafından kurulduğu rivayet edilir. Velinin kabri halen ziyaret edilir. Kent 1970’lerde Sovyet desteğiyle kurulan alüminyum tesisleri sayesinde hızla gelişmiştir. SN

■ Koord: 37° 25' 10'' D, 31° 50' 47'' K

1500t 📖: Pirlevganda [ Anadolu Dilleri ]

■ Koord: 36° 55' 26'' D, 32° 29' 32'' K

cit 📖: Üründüz | Tuzlukçu [ Türkçe ürün düz "ak ova" ]

■ Yukarı mahalle Karakeçili, Aşağımahalle Avşar Türkmenidir. 1929’da Aşağı ve Yukarı Tuzlukçu köylerinin birleşmesiyle nahiye merkezi oldu. 1991’de ilçe oldu. SN

■ © 18.07.1708 Akşehir sancağı has köylerinden Örndüz/Ürndüz nam-ı diğer Tuzlukcu köyü sınırındaki otlak çayırlığa... deyar heyran

■ Koord: 38° 28' 34'' D, 31° 37' 37'' K

1926h 📖: Yalıhüyük

■ 2020 yılında 1530 nüfusla Türkiye'nin en düşük nüfuslu ilçesidir. SN

■ Koord: 37° 18' 4'' D, 32° 5' 7'' K

cit 📖: Yunak [ Türkçe "yıkama yeri" ]

■ Kısmen Kürt-Sünni yerleşimi

■ © 28.06.1864 Cihanbeyli Aşireti'nden Yunak karyeli Molla Hasan oğlu Ömer'i darb ve cerh eden eşkıyadan... deyar heyran

■ Türk - Kürt karisik yerleşim. Yunak merkezde Türkler cogunluktadır. Mert Çakmak

■ Koord: 38° 48' 46'' D, 31° 44' 9'' K