Altınözü ilçe
-
Altınözü -
Hatay 1526t 📖:
Kuseyr (idari bölge) [
Arapça el-qusayr "konacık" ]
■ Bölgeye adını veren Kuseyr kalesi şimdi ilçe merkezinin güneybatısındaki Kozkalesi köyündedir. Altınözü ilçe adı 1940’larda benimsenmiş ve Fatikli/Fetikiye köyü ilçe merkezi olmuştur.
SN■ Altınözü, genel de Arap olarak bilinse de Hatay'ın tamamında olduğu gibi kozmopolit bir yapısı ve bariz bir Türk/Türkmen nüfus da bulunmaktadır. İlçede Türkmenler, Sünni Araplar, Nusayri yani Alevi Araplar, Hristiyan Araplar ile az sayıda doğudan gelen Kürt aileler yaşamaktadır.
Yusuf Erbey■ 1940 yılının nüfus sayımına göre %55 Sünni Arap, %31 Sünni Türk, %6 Hristiyan Arap, %6 Alevi Arap ve %2 Kürttür. Ortodoks Hristiyan Arapların Türkiye dışına yoğun göçü neticesinde nüfusları daha da seyrelmiştir.
metonio■ Çoğunluğu Sünni Arap olan ilçede azınlık olarak Sünni Türk, Arap Alevi ve Hristiyan Arap nüfusta yaşamaktadır.
Berkay Akar■ Koord: 36° 6' 56'' D, 36° 14' 55'' K
Arsuz ilçe
-
Arsuz (
Uluçınar bucağı) -
Hatay■ Rôsos adıyla Büyük İskender sefernamelerinde kaydedilmiştir. Türkçe isim Ar ar-Ruṣuṣ biçiminden türemiş olmalıdır.
SN■ Hristiyan Araplar, Türkiye'ye katıldıkları yıllarda bu yerleşimin çoğunluğunu oluşturuyordu, ancak günümüzde burada yalnızca 18 Ortodoks Hristiyan Arap aile kaldı. Geri kalan nüfus ağırlıkla Arap Alevi ve Türk Sünni kökenli. Kütük nüfusu %64 Arap Alevi, %35 Sünni Türk, %1 Ortodoks Arap'tır.
metonio■ Koord: 36° 24' 41'' D, 35° 53' 28'' K
Belen ilçe
-
Belen -
Hatay■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi. Kısmen
Ermeni yerleşimi
■ Küçük Asya ile Suriye arasındaki tek geçit üzerinde stratejik konumu Antik Çağ’dan beri kaydedilmiştir. Bugünkü kasaba 1550-52’de Kanuni Sultan Süleyman emriyle iskân edilmiştir. Önce Aynültel olan adı 1802 tarihli bir fermanla Beylan olarak değiştirilmiştir. 16. yy sonlarında Bakras kazası merkezi kasabası idi.
SN■ İlçe nüfusu çoğunlukla Sünni Türkmenlerden oluşmaktadır. Azınlik olarak Araplar da mevcuttur.
■ Hatay'da Arap nüfusun olmadığı ilçelerden biridir. İlçe Nüfusunun tamamına yakını Türklerden oluşmaktadır.
Bilgi ■ Koord: 36° 29' 20'' D, 36° 11' 40'' K
Defne ilçe
-
Defne -
Hatay■ 2014’te Antakya merkez ilçesinden ayrılan yapay ilçedir. İlçe sınırları içindeki Harbiye kasabasının antik adı olan Daphne kullanıldı.
SN■ Hatay'da Arap Alevilerin en yoğun olduğu ilçedir.
bilge■ Koord: 36° 11' 18'' D, 36° 8' 52'' K
Erzin ilçe
-
Erzin (
Yeşilkent bucağı) -
Hatay■ MÖ 333'te Büyük İskender'in Pers Krallığını nihai yenilgiye uğrattığı İssos ovası şimdiki Erzin ovasıdır. 1939 yılında Hatay ilinde Türk nüfus yoğunluğunu artırmak amacıyla Adana'dan ayrılarak Hatay'a bağlandı.
SN■ İlçe halkının büyük çoğunluğu Türkmenler'den oluşmaktadır. Ayrıca ilçe de Girit göçmenleri ve çok az Balkan göçmenleri bulunuyor. Kürtler son 20 yılda bölgeye göç etmiştir. Özellikle Diyarbakır'dan yoğun göç almaktadır. İlçe halkının yaklaşık yüzde 15'i Kürtler'den oluşuyor.
Yusuf Erbey■ Koord: 36° 57' 14'' D, 36° 12' 2'' K
Hassa ilçe
-
Hassa -
Hatay 1878 📖:
Hassa [
Türkçe hassa taburu "seçkin muhafız birliği" ]
■ 20. yy başında kısmen
Türk yerleşimi. Kısmen
Türk yerleşimi
■ Derviş Paşa komutasında 1865’te Gâvurdağı aşiretlerini tedip harekâtı sırasında idari merkez olarak kurulmuş ve Hassa taburları onuruna adlandırılmıştır. Asi Nehrinin batısında 19. yy'da kurulmuş Türk köyleri vardır. Nehrin doğusu 1930'lara dek konargöçer Kürt aşiretlerinin kontrolündeydi. Bu alanda Cumhuriyet döneminde çok sayıda yeni yerleşim kurulmuştur.
SN■ Bintaş, Mazmanli, Sugediği, Çinarbasi ve Aşağıfakilli köyleri Kürt, geriye kalan tüm yerleşimler ve ilçe merkezi dahilinde Türk ilçesidir
siyahgölge■ Çoğunluğu Türk olan ilçede azınlık olarak Kürtler de yaşamaktadır.
bilge■ Koord: 36° 47' 57'' D, 36° 31' 8'' K
İskenderun ilçe
-
İskenderun -
Hatay■ Myríandros adlı Fenikeli yerleşimi yakınında MÖ 333’te Büyük İskender’in emriyle kurulan ilk Aleksandreía kenti olduğu rivayet edilir. Daha sonra Mısır’daki İskenderiye’den ayırmak için “Küçük İskenderiye” anlamında Aleksandreion kullanılmıştır. Türkçe ad Arapça biçimden alıntıdır; aksi halde *Eliksendere veya *İksendire beklenirdi. • İskenderun Körfezine antik adını veren Myriandros yerleşiminin tam yeri belirlenememiştir. Aşağı Kepirce köyü yakınında Adatepe mevkii önerilmiştir.
SN■ İskenderun'un iki mahalle hariç bütün Arap Alevi yerleşimleri yeni kurulan Arsuz belediyesine aktarıldığı için bugünkü kütük nüfusu ağırlıkla Türk-Sünni'dir. Yeni sınırlarda Arap-Alevi köyü yoktur.
metonio■ Koord: 36° 34' 55'' D, 36° 9' 51'' K
Kırıkhan ilçe
-
Kırıkhan -
Hatay■ 20. yy başında
Türk yerleşimi. Şimdi
Türk yerleşimi
■ Osmanlı döneminde Kırıkhan bölgesinin idari adı olan Darbısak adı, şimdiki kasabanın hemen kuzeyindeki Alaybeyi mahallesinde bulunan Darb el-Sakk kalesinden alınmıştır. Avşar Türkmenlerinden olan Gündüzoğlu beyleri 15. yy başlarında bu kalede hüküm sürdü.
SN■ Kırıkhan'ın yerli halkı Türk kökenlidir. Kasabaya bağlı 408 Evler mahallesinde çoğunlukla Trabzon/Çaykara kökenliler yaşamaktadır. Zamanla Doğu'dan da yoğun göç almıştır.
metonio■ Çoğunluğu Türk olan ilçede azınlık olarak Kürt ve Araplarda yaşamaktadır.
Berkay Akar■ Koord: 36° 29' 52'' D, 36° 21' 15'' K
Kumlu ilçe
-
Kumlu (
Hamam bucağı) -
Hatay■ Kumlu ilçesi günümüzde çoğunlukla Arapların yaşadığı bir ilçedir. Azınlık olarak Türk nüfusta mevcuttur.
metonio■ İlçenin tamamına yakını Sünni Araplardan oluşmaktadır.
Berkay Akar■ Koord: 36° 21' 57'' D, 36° 27' 22'' K
Payas ilçe
-
Payas (
Yakacık bucağı) -
Hatay■ 20. yy başında
Türk yerleşimi. Şimdi
Türk yerleşimi
■ Türkçe isim Arapça Bayâs şeklinden alınmıştır (karş. Yakut, el-İdrisi, el-İstahri, İbn Hawqal). Direkt alıntı halinde *Veyis veya *Vayız beklenirdi. ■ Osmanlı döneminde sancak ve nahiye adı olarak, 14. yy’da bölgeye egemen olan bir bey veya aşiret adı olan Uzeyr kullanılmıştır. Bazı kaynaklarda ’Özer’ şeklinde yazılarak Türkçeleştirilir. ■ Dörtyol'a bağlı bucak iken 2012'de ilçe olmuştur.
SN■ İlçe Demir-Çelik sanayii sebebiyle birçok şehirden göç almıştır. Lakin yerli halkı Türkmen'dir ve kültürlerini muhafaza etmektedir.
Yusuf Erbey■ Koord: 36° 45' 20'' D, 36° 12' 19'' K
Reyhanlı ilçe
-
Reyhanlı -
Hatay■ Antakya havalisinde göçebe olarak yaşayan Reyhanlı Türkmen aşireti 1840’larda bugünkü Reyhanlı ilçesi alanına iskân edilmiş ve Reyhaniye adıyla kaza kurulmuştur. Şimdiki ilçe merkezi, evvelce Arapça İrtah ve Ifnir adı verilen iki mahalle civarında 20. yy başlarında kuruldu. 1940'tan sonra kasabaya bir süre Değirmenkaşı adı verildi.
SN■ © 11.06.1765 Sadır olan emr-i ali mucibince Amik ovasında bulunan Reyhanlı Aşireti Rakka'ya nakil edilirken Ayıntab civarında dağılarak ve Bahadırlı ve Kızık ve Helalli ve Kabaklı ve Okçulu ve Rişvan aşayirinden Mendelli aşiretleri ile karışarak perakende oldukları cihetle...
deyar heyran■ Reyhanlı'da geçmişte 13 olan Türkmen köyü sayısı bugün bir kaç köyü anca bulur, zira Türkmenlerin büyük çoğunluğu topraklarını çevre köylerdeki zengin ve kalabalık Arap aşiretlerine satmıştır. Halen şehir merkezinde büyük bir Türkmen nüfus bulunmakla beraber Araplar ve Çerkesler dışında bir kaç ailesi yerli olan Kürtler de yaşamaktadır.
metonio■ Araplar ilçenin ezici çoğunluğunu oluşturur. Türkler Çerkesler küçük azınlık
Bilgi ■ Karahöyük köyü Türk olup, geriye kalan tüm yerleşimler ilçe merkezi dahilinde Araptir.
siyahgölge■ Ezici çoğunluğu Sünni Arap olan ilçede azınlık olarak Türkler ve Çerkeslerde yaşamaktadır.
Berkay Akar■ Koord: 36° 15' 48'' D, 36° 34' 5'' K
Samandağı ilçe
-
Samandağı -
Hatay■ İskender’in ardıllarından I. Selevkos’un kurduğu kent, Antakya’nın limanı olarak önem taşımıştır. Arap ve Osmanlı dönemlerinde Süveydiye adı kullanılır. Şimdiki kasaba, antik Seleukia limanından birkaç km. içeride olan Levşiye/Alevışık köyü çevresinde gelişmiştir. Levşiye adı Selevkía’dan evrilmiş olmalıdır. 2 Ocak 1948’de Samandağı adıyla ilçe yapıldı. • Samandağı ilçesi Türkiye’nin Nusayri (Arap Alevi) topluluğunun ana merkezidir. İlçe nüfusunun tamamına yakını Nusayri olup genellikle sol siyasi partileri destekler. Ayrıca Hıristiyan Arap ve Ermeni azınlıklar bulunur.
SN■ Hatay'da Arap Alevilerin en yoğun olduğu ilçedir.
bilge■ Koord: 36° 5' 13'' D, 35° 58' 16'' K
Yayladağı ilçe
-
Yayladağı -
Hatay■ Cebel-i Akra ilçeye adını veren dağın adıdır. Öteden beri Ordu adını taşıyan ilçe merkezine 1940'ta Yayladağı adı verildi.
SN■ Hatay'da Sünni Türklerin en yoğun olduğu ilçedir
bilge■ Ezici çoğunluğu Türk olan ilçede Araplar çok küçük bir azınlığa sahiptir.
Berkay Akar■ Hatay'da, Türkmen nüfusunun en bariz olduğu ilçelerden olup, tamamına yakını Türklerden oluşmaktadır.
gölge■ Koord: 35° 54' 8'' D, 36° 3' 49'' K