Gemlik ilçe
-
Gemlik -
Bursa■ 19. yy sonunda 16.000 Ermeni, 12.000 Türk ve 6000 kadar Rum nüfusu vardı. Yazı dilinde 20. yy başlarına dek Gemleyik tercih edilir.
SN■ Osmanlı'nın ilk gemicileri Helenlerden teşkildi. Halkı Helenistan'da Argolikos Körfezinin kuzeyinde Nea Kios'a iskân edildi. Manavlardan Celal Bayar Gemlik'te mübâdele ve imar iskân vekiliydi.
Manav■ Vital Cuinet'in "La Turquie d'Asie" coğrafya kitabında merkez kasabasında 4620 Rum Ortodoks, 242 Müslüman ve 107 Ermeni yaşadığı belirtilir. Cuinet'in elindeki istatistikler çok doğru olmayabilir.
xyz■ Koord: 40° 25' 58'' D, 29° 9' 16'' K
Gürsu ilçe
-
Gürsu -
Bursa■ 1931 yılında Gürsu adı verildi, 1991’de ilçe oldu.
SN■ Koord: 40° 12' 55'' D, 29° 11' 22'' K
İnegöl ilçe
-
İnegöl -
Bursa■ Muh. Tarakçı 'İnegöl Adının Menşei Üzerine' (2019) başlıklı makalesinde kasaba adının Ayanikola biçiminden geldiğini ikna edici kanıtlarla savunur. Sadece Pachymeres'te anılan Angelokomi adı müstensih hatası veya kasabanın dönemsel bir lakabı olabilir.
SN■ 1311 tarihli (1893-94) Vilayet Salnamesine göre İnegöl kazasının toplam nüfusu 46.514, Ermeni nüfusu 5.601.
Abdullah■ Koord: 40° 4' 48'' D, 29° 30' 32'' K
İznik ilçe
-
İznik -
Bursa■ `Nikaia ilk defa Philippos’un oğlu Antigonos (Monophthalmos, MÖ 382-301) tarafından kuruldu ve Antigoneia adı verildi. Sonradan Lysimaxos’un karısı ve (İskender’in komutanlarından) Antipatros’un kızı olan Nikaia ismine izafeten buraya Nikaia dendi.` (Str 12.4.7) ■ Bizans çağında Bursa ve Bilecik illerini kapsayan Opsikion askeri eyaletinin başkenti idi. ■ Tarihçi Pahymeres (1308) Arapların kente -- Yunanca yer adları yapan s+ öntakısı ile -- İznik adını verdiğini belirtir.
SN■ Koord: 40° 25' 42'' D, 29° 43' 15'' K
Karacabey ilçe
-
Karacabey -
Bursa■ İdari birim ve kasaba adı, 14.-15. yy’da Osmanlı sipahi sınıfında örnekleri bulunan Mihaliç kişi adından gelir. Kasabanın fetih-öncesi adı kaydedilmemiştir. ■ Geç 19. yy Yunan kaynaklarında görülen Miletopolis adı, antik Miletopolis (şimdi M.Kemalpaşa-Melde) kentinin burası olduğuna ilişkin yanlış görüşten kaynaklanır.
SN■ 7. asırda bölgeye gelen Slavlar helenleşirken Osmanlı devrinde gelenler halk hüviyetini korudu. 1914 evveli Karesi sancağı Slav Rumların büyük kısmı Bulgar Krallığına iltica etti. Etrafta en büyük Slav köyü Koca Bunar idi. Yerlileri şehre Malıç demeye devam ederler. Üç Rum Ortodoks bir tâne de Ermeni kilisesi vardı felâketten evvel. Vodinalı Müslüman Slavlar iskân edildi mübâdele ile.
Manav■ Koord: 40° 12' 59'' D, 28° 21' 48'' K
Keles ilçe
-
Keles -
Bursa■ Keles, Ege Bölgesi’nin İç Batı Anadolu b1860-1915 yılları arasında kadısı, serdarı ve belediyesi olan kasaba, 1931 yılında nahiye ve nihayet 1953 yılında tekrar ilçe olmuştur.
Hüseyin Seyrek■ Koord: 39° 54' 48'' D, 29° 14' 8'' K
Mudanya ilçe
-
Mudanya -
Bursa■ Strabon’a göre Mygdones halkı Trakya’dan (Homeros’a göre Makedonya’dan) göçüp, Marmara sahili ile Bursa arasındaki bölgeye egemen olmuşlardı. Daha sonra Bithynia’lılara yenildiler. Antik Myrleia/Apamea kentinin yanıbaşındaki bugünkü kasaba, bölgenin Bizans dönemindeki idari bölge adını almış olmalıdır. Yunanca kaynaklarda rastlanan Mountánia biçimi Türkçe ismin Yunan alfabesine göre yazılı halidir.
SN■ İlçe hâricinde muhtemelen çevresindeki belli köylerde Giritli Müslüman Helenler iskân edilmiştir. Mudanyanın Rum Ortodoks Helenlerinin bir kısmı Makedonya bölgesindeki Chrysi (slavca ismi Slatina) köyünde iskân edilmiştir.
Manav■ Yerleşim, 1530 yılına tarihlenen 166 Numaralı Tahrir Defterinde Budamya ki dere demektir, adı altında 13 mahalleli bir köy olarak geçmektedir. Mahalle isimleri de hep Papa, Kilise-i yahut Manastır olarak geçmektedir zira hepsi Ortodoks Rumlar ile meskundur.
Utku Oziz■ Koord: 40° 22' 52'' D, 28° 52' 31'' K
Mustafakemalpaşa ilçe
-
Mustafakemalpaşa -
Bursa■ Kremasti/Kirmasti esasen kasaba içinden geçen akarsuyun adı olmalıdır. En erken Lala Şahin Paşa camiinin 1348 M tarihli yazıtında anılır. Trakya ve Tesalya’da Antik Çağa ait iki ayrı Kremasti mevcuttur. ■ Kasaba adı 1922 Ekiminde Mustafakemalpaşa olarak değiştirildi.
SN■ Koord: 40° 2' 17'' D, 28° 24' 19'' K
Nilüfer ilçe
-
Nilüfer -
Bursa■ 1987 yılında kurulan yapay ilçenin adı Nilüfer Çayından, bu ise Orhan Bey’in eşi olduğu belirtilen Nilüfer Hatundan alınmıştır.
SN■ Koord: 40° 12' 54'' D, 28° 59' 13'' K
Orhaneli ilçe
-
Orhaneli -
Bursa■ Roma imp. Hadrianus’a (117-138) atfedilen çok sayıda kentten biridir. İlçeye tarihi adını veren Adranos Kalesi kasabanın kuzeybatısındaki dağdadır. Kasaba adı Osmanlı kayıtlarında Beyce olarak geçer.
SN■ Bursa'nın Sünni Türkmen nüfusu ağırlıklı ilçelerinden birisidir. Nadireten göçmen gelmiş olsa da onlar Bursa veya İnegöl'e gitmişlerdir.
M. Hakan■ Koord: 39° 54' 11'' D, 28° 59' 20'' K
Orhangazi ilçe
-
Orhangazi -
Bursa■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ Merkezi Pazarköy olan Orhangazi kazası 1893'te teşkil edilmiş, 1913'te neo-Osmanlıcı devlet ideolojisi çerçevesinde Orhan Gazi adı verilmiştir. İlçe merkezi ve on kadar köyün nüfusu 1915 olaylarına dek Ermenilerden oluşmaktaydı.
SN■ 1311 tarihli (1893-94) Hüdavendigar Vilayet Salnamesi'ne göre Pazarköy toplam nüfus 22996, Ermeni nüfusu: 16912.
Abdullah■ Koord: 40° 29' 16'' D, 29° 18' 30'' K
Osmangazi ilçe
-
Osmangazi -
Bursa■ 1987 yılında Bursa Merkez ilçesinin bölünmesiyle oluşturulan yapay ilçelerdendir. Rastgele bir isim verilmiştir.
SN■ Koord: 40° 13' 20'' D, 29° 0' 16'' K
Yıldırım ilçe
-
Yıldırım -
Bursa■ 1987 yılında oluşturulmuş ve Yeşil semtinde bulunan Yıldırım Bayezid cami ve türbesine atfen adlandırılmış yapay idari birimdir.
SN■ İlçede nüfus olarak Erzurum, Artvin, Posof, Ardahan ve Kars'lılar yoğun olarak yaşamaktadırlar. Ayrıca Rumeli'nde Gümülcine, Kırcaali illerinden bir çok Türk de Yıldırım'a yerleşmiştir.
Türk■ Koord: 40° 11' 15'' D, 29° 4' 55'' K