Ardanuç ilçe
-
Ardanuç -
Artvin■ Ptolemaios’un andığı Artanissa `Kur nehri ile Kafkas dağı` arasında olup `dünyanın en kuzey noktası`dır. Ancak Ptolemaios’un Kafkasya coğrafyası muğlaktır. Gürcü Vekayinamesinde ilk kez 5. yy sonlarında `Klarcet ilinde Artanuci adlı bir kale` anılır. Gürcüce adın anlamı belli değildir. Erm ard-anuş `tatlıtarla` ciddiye alınamaz.
SN■ Hilmi Uran Hatıratında "Fakat ağaçsız bir dağda, evleri birbiri üzerine yığılmış gibi duran Ardanoş hiç hoşumuza gitmemişti. Esasen Ermeni köyüydü ve kimseler yoktu" ifadeleriyle nüfus hakkında bilgi verir.
Utku Oziz■ Rus etnik haritasında Ardanuç ilçe merkezi Ermeni çoğunluk gözüküyor
xyz■ Koord: 41° 7' 26'' D, 42° 3' 55'' K
Arhavi ilçe
-
Arhavi -
Artvin■ Antik Çağda sadece dere adı olarak kaydedilmiştir.
SN■ Koord: 41° 21' 6'' D, 41° 18' 9'' K
Borçka ilçe
-
Borçka -
Artvin■ 10. yy’a ait bir Bizans kaynağında Bourzó adıyla anılan yer olması mümkündür. (B&W 347). Kesin olan en erken kayıt anonim Gürcü Vekâyinamesi’nin 13. yy’a ait Ermenice çevirisinde geçen Porçxa’dır.
SN■ Lazca Borçxa denir. Laz-megrel dilinde cixa "kale" anlamındadır.
isa tabili■ Çoğunluk Gürcü ve azınlık olarak Laz Yerleşimi
■ Koord: 41° 21' 47'' D, 41° 40' 38'' K
Hopa ilçe
-
Hopa -
Artvin■ 11. yy Bizans ve Gürcü Vekayinamesi’nde anılan Anakophi kalesinin Aprasos/Abuislah (Esenkıyı) mevkiinde olduğunu Honigmann savunur. Kasaba nüfusu yaklaşık eşit sayılarda Lazlar ve Ermenice konuşan Hemşinlilerle daha az sayıda Gürcülerden oluşur.
SN■ Gürcüce: Xupati || Xopati || Xopca (ხუფათი||ხოფათი||ხოფჯა).
GEO■ Koord: 41° 23' 29'' D, 41° 25' 6'' K
Kemalpaşa ilçe
-
Kemalpaşa -
Artvin■ Panaretos vekayinamesine göre (1367) Trabzon imp. doğu sınırının ötesinde tek başına bir Rum müstahkem mevkii idi. Makriyali genel olarak yörenin, Noğedi Çarşı mahallesinin adıdır. ■ 2017 yılında ilçe statüsü verildi.
SN■ Noğedi / Makriyal nüfusunun çoğunluğu Hemşinlidir ancak aynı zamanda bir Laz yerleşimidir.
Mahir Özkan■ Koord: 41° 28' 53'' D, 41° 31' 37'' K
Murgul ilçe
-
Murgul (
Göktaş bucağı) -
Artvin■ 20. yy başında
Gürcü yerleşimi.
■ Murgul nehir ve bölge adı 10. yy’dan itibaren anılır. İlçe merkezi olan kasaba 1877-78’de terk edilen Tçinkathevi köyü yerine kurulmuş yeni bir yerleşimdir. ■ Murgul’daki tüm yer adları 1926’da Türkçeleştirilmiş, ancak Murgul idari birim adı korunmuştur. 1960-1987 arasında kullanılan Göktaş adı, Murgul’un 1987’de ilçe olmasından sonra terkedildi.
SN■ Koord: 41° 16' 45'' D, 41° 33' 49'' K
Şavşat ilçe
-
Şavşat -
Artvin■ Bugünkü ilçe merkezinin çekirdeğini oluşturan Satlel köyüne 19. yy’da Acaralı Himşiaşvili beyleri himayesinde bazı Ermeniler yerleşmiş ve hızla kalkınan kasaba daha 1870’li yıllarda Şavşat bölgesinin gayriresmi merkezi niteliğini kazanmıştır. Halen nüfus çoğunluğu Gürcü kökenli Müslüman olan `Ahıska` Türkleridir.
SN■ Koord: 41° 15' 22'' D, 42° 20' 30'' K
Yusufeli ilçe
-
Yusufeli -
Artvin■ Yusufeli kaza merkezi 20. yy başında Ersis (Demirkent), 1926’dan itibaren Ögdem (Sarıgöl) idi. 1950’de eski Axalt mahallesi yakınına yeni ilçe merkezi (bugünkü Yusufeli) kuruldu. 2014’ten sonra kasaba merkezinin bir bölümü baraj gölü altında kaldı.
SN■ Koord: 40° 48' 59'' D, 41° 32' 50'' K