Akbulak köy
-
Akyaka -
Kars■ Köy halkı Azeriler ile Terekemelerden oluşmaktadır. Köydeki Azeriler ve Terekemeler Ermenistan'ın Şirak vilayetinden gelmişlerdir.
Cemil■ Koord: 40° 49' 36'' D, 43° 39' 21'' K
Akyaka ilçe
-
Akyaka -
Kars■ Daha önce Çetindurak (Baş Şüregel) kasabasında olan Şüregel kaza merkezi Cumhuriyetten sonra şimdiki yeri olan Kızılçakçak köyüne taşındı. İlçe nüfusunun tamamına yakını 1920 ertesinde bugünkü Ermenistan topraklarından göçen Şii Azeriler ile Sünni Terekemelerden oluşur.
SN■ Akyaka ilçesinde Kürt veya "Yerli" zümreden Türk yoktur. Türkiyedeki 60-61 bin Akyaka'lının üçte ikisi Karapapak, üçte biri Şii Azeridir.
metonio■ Ülkemizde Akyaka kütüğüne kayıtlı vatandaşların sayısı 2021 adnk'a göre 62.409 kişidir.. Bu nüfusun %50'si Azerilerden, %45 oranında Terekemelerden kalan %5 ise yerli denilen grup ile Kürtlerden oluşmaktadır.
Cemil■ Koord: 40° 44' 25'' D, 43° 37' 26'' K
Aslanhane köy
-
Akyaka -
Kars■ Eski köy kısmen Arpaçay baraj gölü altında kalmıştır. Köy halkı sınırın hemen karşı tarafında bulunan şimdi metruk Vartanlu köyünden göçen Azerilerden (Terekeme?) oluşur. Bu yer, Vanadzor (eski Kirovakan) kentinin mahallesi olan meşhur Vartanlu (Xndzorud) kasabası değildir.
SN■ Köy halkının tamamı Vartanlı bölgesinden gelen Azerilerden oluşmaktadır.
Cemil■ Koord: 40° 38' 14'' D, 43° 41' 52'' K
Boyuntaş köy
-
Akyaka -
Kars■ Karapapak/Kürd/Türkmen (Alevi) yerleşimi.
Mar(d)astan■ Köyün Delevere adıyla bilinir. Köyün tamamı Terekemedir. Köy halkı oldukça mikro milliyetçi bir yapıya sahip olup Türküz bile demezler. Sadece Terekeme olduklarını ifade ederler.
Cemil■ Koord: 40° 51' 11'' D, 43° 38' 45'' K
BüyükDurduran köy
-
Akyaka -
Kars■ Büyükdurduran 1928 yılında köy olmuştur. Ermenistan'ın Şirak vilayetinden gelen Azeriler tarafından kurulmuş ve halen Azeri yerleşimidir.
Cemil■ Koord: 40° 47' 53'' D, 43° 40' 35'' K
BüyükPirveli köy
-
Akyaka -
Kars■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi. Şimdi
Azeri yerleşimi
■ Köy halkı Azerilerden oluşmaktadır. Fakat çok az bir Kürt nüfusu da köyde bulunmaktadır.
Cemil■ Koord: 40° 41' 18'' D, 43° 39' 24'' K
Camuşlu köy
-
Akyaka -
Kars■ Camuşlu Köyü 1927'ye kadar yerleşim yeri değildir. Şahnalar köyü arazisidir. Köyden geçen Kars çayının Çamuşboğan mevkiinden adını alır. Eski tapu kayıtlarında adı yoktur. Karapapak Deli Ali kardeşi İdris ve İlyas'ın çocukları oturur.1940 da mezra daha sonra köy statüsü almıştır. Köyde herhangi bir eski bina yoktur. Hala Karapapak köyüdür. Şahnalar Azeri Köyüdür. (Mehmet Gıyas notu).
■ Ermenistan'ın Şirak vilayetinden gelen Terekemelerin yerleştiği bir köydür.
Cemil■ Koord: 40° 44' 47'' D, 43° 33' 1'' K
Cebeci köy
-
Akyaka -
Kars■ Köy halkı Ermenistan'ın Şirak vilayetinden gelen Terekemelerdir.
Cemil■ Koord: 40° 51' 40'' D, 43° 37' 12'' K
Çetindurak köy
-
Akyaka -
Kars■ Ani kentinin inşasından önce, 890-928 yıllarında Şirak ilinin ve Pakraduni/Bagratlı hanedanının başkenti olan Şirakavan (daha eski adı Yerazgavors) kentidir. Ünlü matematikçi ve doğa bilimci Anania Şirakatsi’nin burada doğduğu sanılır. 892’de inşa edilen Amenapırgiç katedrali 1950’lere dek metruk fakat ayakta iken şimdi tek duvarı kalmıştır. Sınırın karşı yanındaki iki köye 1921’den sonra Şirakavan ve Yerazkavors adları verilmiştir. ■ Osmanlı devrinde Şüregel nahiyesi merkezi idi. Arpaçay-Akyaka-Ani ve Gümrü bölgelerini kapsayan Şirak ili Ermeni tarihçilerince 4. yy’dan itibaren anılır.
SN■ Köy halkı Ermenistan'ın Şirak vilayetinden gelen Azeriler ile Terekemelerden oluşmaktadır.
Cemil■ Koord: 40° 41' 34'' D, 43° 44' 8'' K
Demirkent köy
-
Akyaka -
Kars■ Tarihi Ergine köyü yakınına 19. yy sonlarında kurulmuş Rus yerleşimi idi.
SN■ Köy halkı Yerliler ile Terekemelerden oluşmaktadır. Ayrıca başka köylerden gelen çok az bir Kürt nüfusu da bulunmaktadır.
Cemil■ Koord: 40° 43' 19'' D, 43° 38' 30'' K
Duraklı köy
-
Akyaka (
Başgedikler bucağı) -
Kars■ Nüfusu Karapapak Türkleri, Azeri ve Kürdlerden oluşmaktadır. [Emre]
■ Köy halkı Terekemelerden oluşmaktadır. Fakat çok az miktarda Azeri ve Kürt nüfusu da bulunmaktadır.
Cemil■ Koord: 40° 43' 47'' D, 43° 30' 34'' K
Esenyayla köy
-
Akyaka -
Kars■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi. Şimdi
Azeri yerleşimi
■ Vartanlı bölgesinden gelen Azerbaycan Türkleri köy nüfusunun tamamını oluşturmaktadır. [Emre]
■ Koord: 40° 44' 25'' D, 43° 40' 21'' K
Geçitköy köy
-
Akyaka -
Kars■ Köy halkı Terekemedir. Fakat çok az Kürt nüfusu da bulunmaktadır.
Cemil■ Koord: 40° 46' 31'' D, 43° 31' 11'' K
Haşhaş mahalle (Cebeci bağ)
-
Akyaka -
Kars■ Koord: 40° 53' 41'' D, 43° 38' 33'' K
İbişköy köy
-
Akyaka -
Kars■ İbiş köyünün asıl yerleşim yeri Ermenistan’ın Amasia ilçesinde (eski adı Akbaba bölgesi) metruk haldedir. Sınırların belirlenmesinden sonra köy halkı 8-10 km mesafede olan Türkiye tarafındaki yaylalarına göç etmiş ve eski köy adını burada kullanmışlardır.
SN■ Köy halkı Azeriler ile Terekemelerden oluşmaktadır.
Cemil■ Koord: 40° 57' 46'' D, 43° 36' 51'' K
Kalkankale köy
-
Akyaka -
Kars■ Türkiye’deki en görkemli kalelerden olan Tiknis kalesi I. Smpad Pakraduni (890-914) döneminde inşa edildi. 20. yy başında hemen hemen sağlam iken halen bir taş yığını halindedir. ■ Köy Tiknis ırmağının sol yakasındaki Tiknis ile sağ yakasındaki Tikniskale mahallelerinden oluşur.
SN■ Koord: 40° 42' 55'' D, 43° 43' 24'' K
Karahan köy
-
Akyaka -
Kars■ Ukrayna’da Dukhobor köyü Terpeniye adından.
SN■ Köy halkı Terekemelerden oluşmaktadır. Fakat az miktarda Kürt nüfusu da bulunmaktadır.
Cemil■ Koord: 40° 47' 1'' D, 43° 34' 3'' K
Kayadöven köy
-
Akyaka -
Kars■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi. Şimdi
Azeri yerleşimi
■ Rus yönetimi altında 1886'dan sonra kurulduğu anlaşılan köy yöredeki tek Ermeni köyü idi. Akyaka ilçesinin en kuzeyindeki dört köy 1921 Moskova antlaşmasıyla Rusya'ya (dolayısıyla Ermenistan'a) bırakılan Akbaba kazasından ayrılarak Türkiye'de kalmıştır.
SN■ Koord: 40° 56' 33'' D, 43° 37' 29'' K
Kayaköprü köy
-
Akyaka -
Kars■ 20. yy başında
Türk yerleşimi. Şimdi
Türk yerleşimi
■ 10. ve 11. yüzyıllarda Bagratuni kralları zamanında Ermenilerin ruhani reisi olan gatoğigoslar burada otururdu. Kabirleri burada idi. (Urfalı Mateos §21). Köyde çok sayıda kilise kalıntısı ve Ruslardan kalan tarihi değirmen bulunmaktadır.
SN■ Yerli nüfusun yoğunluğundan dolayı yöre halkı "Yerli Ergine" ismiyle tanır. [Emre]
■ Koord: 40° 43' 3'' D, 43° 38' 5'' K
Küçükdurduran köy
-
Akyaka -
Kars■ Köyü kuranlar ve günümüzde yaşamakta olanlar Ermenistan'ın Şirak vilayetinden gelen Azerilerdir.
Cemil■ Koord: 40° 47' 31'' D, 43° 39' 24'' K
Sulakbahçe köy
-
Akyaka -
Kars■ Köy halkı Terekemelerden ve Kürtlerden oluşmaktadır. Akyaka ilçesine dışarıdan gelmeyen tek Kürt nüfusu Sulakbahçe köyünde yaşayan Kürtlerdir.
Cemil■ Koord: 40° 48' 55'' D, 43° 35' 26'' K
Süngüderesi köy
-
Akyaka -
Kars■ Köy halkı Şii Azeriler ile Sünni Terekemelerden oluşmaktadır. Her iki kesim de Ermenistan'ın Şirak vilayetinden gelmiştir.
Cemil■ Koord: 40° 52' 33'' D, 43° 40' 8'' K
Şahnalar köy
-
Akyaka -
Kars■ 20. yy başında
Rus yerleşimi. Şimdi
Azeri yerleşimi
■ Dukhobor mezhebinden Rus köyü idi. (Ukrayna, Gürcistan ve Azerbaycan’da Spasovka adlı Dukhobor köyleri vardır). 1899’da Dukhobor’lar ayrıldı, Ortodoks Ruslar yerleşti. Adı zamanın Kars valisinin adından Odintsovo olarak değiştirildi. Halen Ermenistan muhaciri Caferi (Şii) Azeri nüfus yerleşiktir.
SN■ Akyaka ilçesinin Arslanhane, Büyük Pirveli, Esenyayla, İbiş, Kalkankale, Kayadöven, Küçük Aküzüm ve Şahnalar köylerinde Şiî (Caferî) mezhebinden olan Azerîler yaşamaktadır.
zdm■ Koord: 40° 44' 10'' D, 43° 32' 52'' K
Üçpınar köy
-
Akyaka -
Kars■ 1828’e dek Ermeni köyü iken daha sonra Karapapaklar iskân edilmiştir.
SN■ Köy halkı Ermenistan'ın Şirak vilayetinden gelen Terekemelerden oluşmaktadır. Akyaka'daki diğer köylerden farkları ise Ermenilerle yoğun akrabalıkları olmuştur.
Cemil■ Koord: 40° 46' 49'' D, 43° 36' 46'' K
Yenikızıltaş yayla
-
Akyaka -
Kars■ Eski Kızıltaş köyü Ermenistan sınırları içerisindedir. 1921 sonrası Kızıltaş köylüleri köylerini terk ederek sınırın Türkiye tarafında kalan yaylalarına yerleşmiş, yeni yerleşime de eski köy adı verilmiştir.
SN■ Koord: 40° 56' 5'' D, 43° 39' 41'' K
Yerlikavak köy
-
Akyaka -
Kars■ Köyün doğu yakasını oluşturan Yeni Mahalle (Nova Mahala) Rus yerleşimi olarak kurulmuştur. Günümüzde nüfus Gürcistan’dan gelen Karapapaklar ile Dağıstan’dan gelen Lezgiler’den meydana gelir.
SN■ Köy halkı Ermenistan'ın Şirak vilayetinden gelen Terekemeler ile Dağıstan'ın Derbent bölgesinden gelen Lezgiler'den oluşmaktadır.
Cemil■ Koord: 40° 49' 36'' D, 43° 36' 1'' K