Acısu mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Nesi, Düzmahalle, Kumsal, Horoften, Raşi, Guney, Kıran mahalleleri vardır.
SN■ 1850 Akçaabad ve Vakfıkebir Öşür defterinde ve 1876'da Kalanuma (Kalanima) Deresi Nahiyesinde ve 1928 sonrası Akçaabad'da Köy: Koryana adıyla kayıtlıdır. 1913'de teklif edilen adı Gedikli olan köyün, 1530 yılına ait Vilayeti Karaman ve Rum Defteri Akça-abad nahiyesinde kaydı yoktur.
Seddül Bahir■ Hakan Kırımlı'nın verilerine göre köyde 2008 yılı itibarıyla 2 hane Azaklıoğlu sülalesinden Kırım Tatar'ı bulunmaktadır. Bu Azaklıoğullarının Kırım'dan hangi tarihte geldikleri belli olmasa da miladi 1845 tarihli nüfus defterinde isimleri geçmektedir. 1930lu yıllardan itibaren dış göçle köyü terk eden Azaklıoğullarının, eskiden daha kalabalık olduğu anlaşılmaktadır.
Denizcan Dede■ Koord: 40° 56' 17'' D, 39° 27' 24'' K
Adacık mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ 1992’de Güney, Benlitaş, Baltacı, Korucu köylerinin eklenmesiyle Adacık belediyesi kuruldu. Daha sonra belediye lağvedildi.
SN■ Adacık, Güney ve Baltacı yerleşimleri Güvenç Abdal Ocağı'nın kayıtlarında Çarşıbaşı-Akçaabat arasındaki 14 Alevi geçmişli olduğu bahsedilen köylerindendir.
metonio■ Koord: 41° 2' 51'' D, 39° 28' 48'' K
Akçaabat ilçe
-
Akçaabat -
Trabzon■ Akçaabad/Akçaova idari birimin, Polathane merkez kasabanın adıdır. Platana adı en erken 1432 tarihli bir Trabzon fermanında görülür, ancak yerleşim 1235 öncesinde mevcuttur. Pulathane/Polathane adı Platana’dan uyarlanmıştır. 19. yy sonunda nüfusu 38.000 Müslim, 4000 Rum ve 3000 kadar Ermeni’den oluşmaktaydı.
SN■ 8000 Hristiyan Helen âilenin 17. asırdaki islamlaşma sebebiyle Platana (Akçaabat) ve Trabzon'dan çıkarak Tonya ve çevresine sığındığı yazılıdır.
Manav■ 8000 aile demek 40 bin kişi demek, 400 seneden bugüne hesapladığın zaman bu insanların Tonya'da 200-400 bin kişi olması gerekiyor. Ancak Türkiyede kütüğü Tonyaya kayıtlı insan sayısı 52 bin. Bu nasıl bir hesaplama şekli?
MCB■ Çoğunluk Kuman Türküdür.
Ali■ Koord: 41° 1' 16'' D, 39° 34' 18'' K
Akçakale mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ 1992’de Akçakale köyü Gökçekaya (Garziya), Çatalzeytin (İspendam), Zeytinlik (Haldandoz) köylerinin katılmasıyla belediye statüsü kazandı.
SN■ Akçakale ilçesi, 1530 tarihli, 387 Nolu Vilayeti Karaman ve Rum Defteri Cilt II ”de 729’ncı sayfada “Kordil karyesi” olarak kayıtlıdır.
Seddül Bahir■ Kısmen Türkmen (Çepni) yerleşimi, yerleşim halkı birkaç köy hariç son iki yüzyılda Alevilikten Sünniliğe geçmiştir. Güvenç Abdal Ocağı kayıtlarında Çarşıbaşı-Akçaabat arasında Alevi geçmişi olan 14 köyden biridir.
metonio■ Koord: 41° 4' 50'' D, 39° 30' 1'' K
Akdamar mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Akdamar/Cayara köyünün bir mahallesi iken ayrılarak Akdamar adını aldı. Eski merkez mahalle Özakdamar adını aldı.
SN■ Koord: 40° 57' 13'' D, 39° 31' 47'' K
Akpınar mahalle (Akpınar bağ)
-
Akçaabat -
Trabzon■ Merkez olan Camiyanı (Gozoysa) mahallesine Yeşilce (Samara), Konaklı (Şilara), Bahçecik (Iskaniye), Fettahlı mahalleleri bağlıdır. 1993’te kurulan Akpınar belediyesi daha sonra lağvedildi.
SN■ Koord: 40° 55' 29'' D, 39° 30' 20'' K
Ambarcık mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Ambarcık Köyü 1530 yılına ait, Vilayeti Karaman ve Rum Defteri Cilt II sayfa 726’da Akça-abad nahiyesinde hiç değişmemiş olarak “Vayton Karyesi” biçiminde kayıtlıdır.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 55' 33'' D, 39° 28' 20'' K
Arpacılı mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Arpacılı köyü, 1850 yılına ait Maliyeden Müdevver Defterinde Kalanuma (Kalanima) Deresi Nahiyesi'ne bağlı köylerden birisi olarak, "Karye-i Arpacılı-Kozoysa/Kozira" biçiminde kayıtlıdır. Bu defterde Arpacılı adı ile birlikte kayıtlı Kozoysa/Kozira ismi ile günümüzde Akpınar beldesi'nin eski adı olarak bilinen Gozoysa köy adıyla karıştırılmamalıdır çünkü Gozoysa köyü ayrıca kayıtlı. Adı geçen defterde Arpacılı-Kozoysa/Kozira köyü 41'nci sayfada kayıtlı ve 44 Müslüman Türk ahâliden oluşmaktadır.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 57' 24'' D, 39° 28' 40'' K
Baltacı mahalle (Adacık bağ)
-
Akçaabat -
Trabzon■ 20. yy başında
Çepni yerleşimi.
■ Türkmen (Çepni) Köy halkının tamamına yakını aslen Eskiköy'den gelen Çepnilerdir, Eskiköy'dekiler Alevi inancını korurken bu köydekiler Sünnileşmiştir.
metonio■ Koord: 41° 1' 48'' D, 39° 27' 44'' K
Bozdoğan mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Metinganiya köyleri diye anılan vadinin ilk köyüdür.
SN■ Bozdoğan köyü’nün eski adı olan halk arasında “Podonoz” veya 1928 kaydında “Botinoz” adı 500 yıl önceki kayıtlarda görülmemektedir.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 57' 48'' D, 39° 30' 6'' K
Cevizlik mahalle
-
Akçaabat (
Derecik bucağı) -
Trabzon■ 9.7.1952’de Kokana köyüne bağlı Mula, Güneymula ve Avroy mahalleleri birleştirilerek Cevizlik adıyla köy oldu.
SN■ Koord: 40° 53' 57'' D, 39° 33' 8'' K
Çatalzeytin mahalle (Akçakale bağ)
-
Akçaabat -
Trabzon■ 1910'lara dek kısmen Hıristiyan (Rum) nüfusu vardı.
SN■ Kısmen Çepni/Kırım Tatarı yerleşimi. Köy halkının bir kısmı Kürtün'den gelmiştir.
metonio■ Hakan Kırımlı'nın "Türkiye'deki Kırım Tatar ve Nogay Köy Yerleşimleri" kitabına göre köydeki Kırım Tatarları Azaklıoğullarındandır ve köye XVIII. asır sonları yahut XIX. asır başlarında gelmişlerdir. 2009 itibarıyla köyde 17 hane olarak mevcut görünmektedirler. (3 hane Azaklı soyadlı, 14 hane Çoban soyadlı) Ordu'nun Şahincili köyünde/mahallesinde yaşayan Azaklıoğullarıyla bilinen akrabalık bağları mevcuttur.
Denizcan Dede■ Koord: 41° 3' 59'' D, 39° 29' 53'' K
Çınarlık mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Çınarlık köyü’nün eski adı olan “Lefka” adı, 1530 yılı Osmanlı Tahrir Defterinde de aynı isimle kayıtlı; “387 Numaralı Muhasebe-i Vilayet-i Karaman ve Rum Defteri (h. 937/m. 1530) Cilt II.” Tahrir Defterinde, sayfa 727’de Akça-abad nahiyesinde; “Lafka karyesi” biçiminde kayıtlıdır.
Seddül Bahir■ Kısmen Kırım Tatarı yerleşimi
metonio■ Koord: 40° 58' 49'' D, 39° 31' 49'' K
Darıca mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ 1530 tarihli, 387 Nolu Vilayeti Karaman ve Rum Defteri Cilt II 726’ncı sayfada Akçaabad nahiyesinde “Üstürkiyo karyesi” olarak kayıtlıdır.
Seddül Bahir■ 1952'de Darıca olarak ismi değiştirildi. İlana (Uğurlu) ile birleştirilip belde merkezi yapıldı. 1994'te Karaman köyü bu beldeye dâhil edildi. Halkının bir kısmı 1960'larda İzmit'e hatta oradan Orhaniye köyünün Kışla mahallesine göçmüş, oradan da Yassıbağ'ın Kuloğlu'da oturmuşlardır. Laz diye yanlış şekilde tanınırlardı.
Manav■ Koord: 40° 57' 57'' D, 39° 34' 50'' K
Dörtyol mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Pazarcık (Polita), Erikli (Mimera), Tepegören (Holku), Karacakaya (Hatelita) köylerinin birleştirilmesiyle 1995’te belediye oldu.
SN■ Dörtyol beldesini oluşturan dört köy ile ilgili 1530 yılı Osmanlı Tahrir defterinde şu bilgiler mevcuttur: eski adı “Polita” olan Pazarcık köyünün adı; “Polata karyesi", eski adı “Mimera” olan Erikli köyü "Mimara karyesi", eski adı “Holku” olan Tepegören köyü ise “Holko karyesi” olarak kayıtlıdır ve bu köy muhtemelen yer değiştirmiş görünüyor. Eski adı “Hatelita” olan dördüncü köy ise “Hatalyot karyesi” olarak kayıtlıdır. Bu köy de Tepegören'le biraz doğudan şimdiki yerine kaymış olabilir.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 55' 35'' D, 39° 29' 30'' K
Erikli mahalle (Dörtyol bağ)
-
Akçaabat -
Trabzon■ 1432’de «Amirtzandários» (`Candar emiri`) sıfatıyla anılan Theodoros Sampson adlı kişinin mülkü olarak kaydedilmiştir.
SN■ Erikli mahallesi’nin eski adı olan “Mimera” adı; 1530 yılına ait; “387 Numaralı Muhasebe-i Vilayet-i Karaman ve Rum Defteri (h. 937/m. 1530) Cilt II.” Tahrir Defterinde, sayfa 728’de Akça-abad nahiyesinde, “Mimara Karyesi” biçiminde kayıtlıdır. `Candar emiri` sıfatıyla anılan Theodoros Sampson adlı kişinin mülkü olarak kaydedilmiştir.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 54' 42'' D, 39° 29' 25'' K
Eskiköy mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Alevi (Çepni) yerleşimi. Güvenç Abdal Ocağı kayıtlarında Çarşıbaşı-Akçaabat arasında Alevi geçmişi olan 14 köyden biridir.
metonio■ Koord: 41° 3' 11'' D, 39° 26' 42'' K
Gümüşlü mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ 1432 yılına ait bir Trabzon fermanında görülen «Saláridos» adı Farsça/Türkçe salar (`kumandan`) sözcüğü ile ilgili olabilir. Trabzon Rum devletindeki Türk etkisi yeterince incelenmemiş bir konudur.
SN■ Gümüşlü köyü, 1913 tezkiresinde Kibarlı, 1876 Trabzon Salnamesinde Salari karyesi.1850 yılına ait defterde Kalanuma (Kalanima) Deresi Nahiyesi'ne bağlı; 'Karye-i Kıran Salira / Kıran ve Salarya-Salari köyü' içinde kaydedilmiştir. Günümüz Sertkaya köyü’nün mahallesi olan 'Kıran' adı Sertkaya köyünü, eski adı Salari olan Gümüşlü köyü de Salira/Salarya ile ifade edilmektedir. Gümüşlü adını muhtemelen Amasya livası'na bağlı Gümüş vilayeti veya kazasından gelmiş ailelerden almaktadır.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 57' 56'' D, 39° 28' 28'' K
Hıdırnebi mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Metin Kale veya Metinkaya (bazı kaynaklarda Metinganiya) buradaki kalenin adıdır. Bir dönem nahiye merkezi olduğu anlaşılıyor.
SN■ Koord: 40° 57' 48'' D, 39° 26' 9'' K
Karapınar mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Köy halkının ufak bir kısmı son iki yüzyılda Alevilikten Sünniliğe geçmiştir, geri kalanı halen Alevidir. Güvenç Abdal Ocağı kayıtlarında Çarşıbaşı-Akçaabat arasında Alevi geçmişi olan 14 köyden biridir.
metonio■ Koord: 41° 2' 33'' D, 39° 27' 17'' K
Kavaklı mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Halkokondylis vekayinamesine göre 1429 yılında Trabzon imp. IV. Aleksios bu yerde oğlu IV. Ioannes tarafından katledilmişti. 16. yy'da tamamen Hıristiyan (Rum) olan köyde 20. yy başlarında da Franguli mahallesinde topluca yaşayan Hıristiyan nüfus mevcuttu. Yazar Hasan İzzettin Dinamo buralıdır.
SN■ Hakan Kırımlı'ya göre köyde/mahallede 2005 yılı itibarıyla 36 hane Kırımlı/Kırımlıoğulları sülalesinden Kırım Tatar'ı yaşamakta idi. Bu sülale bölgeye XVIII. yüzyıl sonu, XIX. yüzyıl başı gibi bir tarihte gelmiştir. Akçaabat/Çınarcık(Lefka)'daki Kırım Tatarlarıyla da akrabalık bağları vardır.
Denizcan Dede■ Koord: 41° 0' 47'' D, 39° 31' 53'' K
Kemaliye mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Köy halkının bir kısmı Kürtünlü Çepni, bir kısmı ise aslen Konyalıdır.
metonio■ Koord: 40° 57' 6'' D, 39° 27' 59'' K
Koçlu mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Kirazlık (Vara) köyünden ayrılmıştır.
SN■ Koord: 40° 56' 2'' D, 39° 31' 2'' K
Kuruçam mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Kuruçam (eski adı Muhula) köyü Acısu köyünün kuzey komşusu. 1530 yılına ait Muhasebe-i Vilayet-i Karaman ve Rum Defteri Cilt II “MULA karyesi (köyü), Akça-abad nahiyesi” olarak kayıtlıdır.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 56' 47'' D, 39° 27' 2'' K
Mersin mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Eski Mersin köyü ile Yalıköy, Taşlıca (Vartara), Üzümlü (Koftez) mahalleleri 1991’de birleştirilerek Mersin belediyesi adını aldı.
SN■ Köy halkının çoğunluğu son iki yüzyılda Alevilikten Sünniliğe geçmiştir. Güvenç Abdal Ocağı kayıtlarında Çarşıbaşı-Akçaabat arasında Alevi geçmişi olan 14 köyden biridir.
metonio■ Koord: 41° 5' 18'' D, 39° 28' 2'' K
Oğulkaya mahalle (Derecik bağ)
-
Akçaabat (
Derecik bucağı) -
Trabzon■ 1850 Öşür defterinde Akça-abad kazası, Seraderesi nahiyesinde “Kaloyna ve Kalonya Karyesi”, 1530 yılına ait Vilayeti Karaman ve Rum Defteri sayfa 726’da Akça-abad nahiyesinde “Kolayna Karyesi” olarak kayıtlıdır.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 56' 23'' D, 39° 36' 1'' K
Ortaalan mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Yeniçağ Osmanlı ve Yunan tarihinde önemli roller oynayan İpsilanti (Hypsêlantês) ailesinin kökeni muhtemelen buralıdır.
SN■ 1530 yılına ait Vilayet-i Karaman ve Rum Defteri sayfa 726’da kayıtlı olan “İpsil” köyüne karşılık, aynı sayfada “İpziye” biçiminde kayıtlı olan bir köy adı var fakat yine aynı sayfada “Rahnovi-İpsil karyesi” adında başka bir köy daha var. Her iki sözcük Yunanca yükseklik, doruk, zirvedir.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 55' 59'' D, 39° 28' 38'' K
Ortaköy mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Eski adı Satari olan büyük köyün bölünmesiyle oluşan 3 köyün ortasında kaldığı için Ortaköy adını almıştır. (Diğerleri Tütüncüler ve Fıstıklı). 20. yy başında Rum, Ermeni ve Müslüman nüfusu vardı.
SN■ Koord: 40° 59' 11'' D, 39° 30' 28'' K
Özmersin mahalle (Mersin bağ)
-
Akçaabat -
Trabzon■ Mersin belediyesine adını veren eski Mersin köyü burasıdır.
SN■ Koord: 41° 4' 42'' D, 39° 28' 31'' K
Sarıca mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Köy halkı son iki yüzyılda Alevilikten Sünniliğe geçmiştir. Güvenç Abdal Ocağı kayıtlarında Çarşıbaşı-Akçaabat arasında Alevi geçmişi olan 14 köyden biridir.
metonio■ Koord: 41° 3' 45'' D, 39° 26' 3'' K
Sertkaya mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ 1850 yılına ait 7957 nolu Maliyeden Müdevver Defterinde Kalanuma (Kalanima) Deresi Nahiyesi'ne bağlı 'Karye-i Kıran Salira / Kıran ve Salarya-Salari köyü' biçiminde kaydedilmiştir. Günümüz Sertkaya'nın mahallesi olan 'Kıran' adı Sertkaya'yı, Salarya-Salari ise kuzey komşusu Gümüşlü köyünü ifade etmektedir.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 57' 28'' D, 39° 28' 22'' K
Söğütlü mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Kalanima deresinin adı 14. yy’a ait bir kaynakta Agios Grêgorios deresi olarak geçer. (B&W 161). Kalónyma (`adıgüzel`) adı burada belki Aziz Gregorios’un sıfatı olduğu için benimsenmiştir.
SN■ Koord: 40° 59' 45'' D, 39° 36' 14'' K
Taşlıca mahalle (Mersin bağ)
-
Akçaabat -
Trabzon■ Köy halkı çoğunlukla son iki yüzyılda Alevilikten Sünniliğe geçmiştir. Güvenç Abdal Ocağı kayıtlarında Çarşıbaşı-Akçaabat arasında Alevi geçmişi olan 14 köyden biridir.
metonio■ Koord: 41° 4' 34'' D, 39° 27' 14'' K
Tütüncüler mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Satari köyünün 1957’de üçe ayrılmasıyla oluşan köylerden biridir.
SN■ Koord: 40° 59' 29'' D, 39° 31' 32'' K
Üzümlü mahalle (Mersin bağ)
-
Akçaabat -
Trabzon■ Köy halkı son iki yüzyılda Alevilikten Sünniliğe geçmiştir. Güvenç Abdal Ocağı kayıtlarında Çarşıbaşı-Akçaabat arasında Alevi geçmişi olan 14 köyden biridir.
metonio■ Koord: 41° 4' 52'' D, 39° 26' 23'' K
Yalıköy mahalle (Mersin bağ)
-
Akçaabat -
Trabzon■ Cahori ve Şula köylerinin tüzel kişiliği 7.02.1947’de kaldırılarak Yalıköy adıyla yeni bir köy tesis edilmiştir. Yakın dönemde Mersin belediyesine katıldı.
SN■ Koord: 41° 5' 28'' D, 39° 27' 1'' K
Yeniköy mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ 1940’larda Salacık’tan ayrılarak Yeniköy adını almıştır.
SN■ Koord: 41° 2' 53'' D, 39° 30' 25'' K
Yeşiltepe mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Eskiden Vazıldimena adıyla bilinen birleşik köyün Vazıl adlı mahallesi iken ayrı köy statüsüne kavuştu.
SN■ Koord: 40° 58' 6'' D, 39° 30' 29'' K
Zaferli mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Bozdoğan (Botinoz) köyünden ayrılmıştır.
SN■ Koord: 40° 54' 11'' D, 39° 27' 36'' K
Zeytinlik mahalle (Akçakale bağ)
-
Akçaabat -
Trabzon■ Xaldia, Gümüşhane-Torul bölgesinin Yunanca adıdır. Ortaçağ’a dek adı anılan Xald/Halt halkının yurdudur. «Bándon» > «ándon» Bizans idari düzeninde esasen bir askeri birlik adı iken Trabzon devletinde en küçük idari birim adı idi.
SN■ Koord: 41° 3' 43'' D, 39° 30' 27'' K