Akbaş mahalle (Sırakonak bağ)
-
İspir -
Erzurum■ Koord: 40° 45' 40'' D, 41° 11' 8'' K
Akpınar mahalle
-
İspir (
Kırık bucağı) -
Erzurum■ 1642 tarihli Avarız defterine göre bahsi geçen yılda 2 Müslüman hane ve 2 Gayrimüslim hane yaşamaktadır. Kayıtta "Ağapınar" olarak geçer.
metonio■ Koord: 40° 21' 5'' D, 40° 59' 22'' K
Alacabük mahalle
-
İspir (
Kırık bucağı) -
Erzurum■ 1642 tarihli Avarız defterine göre bahsi geçen yılda 4 Müslüman hane ve 8 Gayrimüslim hane yaşamaktadır.
metonio■ Koord: 40° 20' 16'' D, 40° 58' 58'' K
Bademli mahalle
-
İspir -
Erzurum■ 1642 tarihli Avarız defterine göre bahsi geçen yılda 3 Müslüman hane ve bir Gayrimüslim hane yaşamaktadır.
metonio■ Koord: 40° 27' 23'' D, 40° 54' 12'' K
Başçeşme mahalle
-
İspir -
Erzurum■ 1642 tarihli Avarız defterine göre bahsi geçen yılda 2 Müslüman hane ve 3 Gayrimüslim hane yaşamaktadır.
metonio■ Koord: 40° 31' 48'' D, 40° 50' 6'' K
Başköy mahalle
-
İspir -
Erzurum■ 1642 tarihli Avarız defterinde yer adı (Tabsor) belirtilir ancak yerleşim yoktur. Müslüman nüfus sonradan yerleşmiştir.
metonio■ Koord: 40° 36' 18'' D, 40° 59' 13'' K
Bozan mahalle
-
İspir (
Kırık bucağı) -
Erzurum■ 1642 tarihli Avarız defterinde adı geçmemektedir. Sonradan kurulan bir Müslüman köyü olsa gerek.
metonio■ Koord: 40° 16' 28'' D, 40° 51' 26'' K
Cücebağı mezra (Sırakonak bağ)
-
İspir -
Erzurum■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi.
■ Sırakonak(lar) köyünün merkez mahallesidir.
SN■ Cücebağı mahallesinde 10 veya 11. yy'da inşa edildiği sanılan bir kilise bulunur.
Taner A.■ Koord: 40° 43' 8'' D, 41° 12' 32'' K
Çamlıkaya mahalle
-
İspir (
Çamlıkaya bucağı) -
Erzurum■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi.
■ Erm «huyn» `kızılcık` sözcüğünden «hunud» `kızılcıklı`. Ondan fazla mahalleden oluşan bileşik bir köydür. Daha önce bütünüyle Ermeni olan nüfusunun 1828’de aslen Hunutlu olan Erzurum Piskoposu Der Garabed önderliğinde Rusya’ya göçtüğü kayıtlıdır. Daha sonra yeniden Hemşinli Ermeni göçmenlerce iskan edilir.
SN■ Koord: 40° 38' 36'' D, 41° 9' 35'' K
Çayırbaşı mahalle
-
İspir (
Kırık bucağı) -
Erzurum■ 1642 tarihli Avarız defterine göre bahsi geçen yılda 4 Müslüman hane ve 2 askeri görevli yaşamaktadır.
metonio■ Koord: 40° 18' 30'' D, 40° 50' 53'' K
Çayırözü mahalle
-
İspir -
Erzurum■ 1642 tarihli Avarız defterine göre bahsi geçen yılda bir Müslüman hane ve 5 Gayrimüslim hane yaşamaktadır.
metonio■ Koord: 40° 33' 36'' D, 40° 54' 34'' K
Düzköy mahalle
-
İspir -
Erzurum■ 20. yy başında
Türk yerleşimi.
■ 1642 tarihli avârız defterinde 11 Müslüman hane ve bir Gayrimüslim hane bulunmaktadır.
metonio■ Koord: 40° 33' 31'' D, 41° 0' 5'' K
Gaziler mahalle (İspir bağ)
-
İspir -
Erzurum■ 20. yy başında
Türk yerleşimi.
■ Koord: 40° 28' 33'' D, 40° 58' 37'' K
İncesu mahalle
-
İspir (
Kırık bucağı) -
Erzurum■ 19. yy’a dek Ermeni köyü iken 1828 Rus Harbi ertesinde Ermeniler Rusya’ya göçünce bir süre boş kalmıştır. 20.yy başlarında köye Hemşin, Of ve İkizdere’den Hemşinliler ve Müslüman Rumlar yerleşmiştir. Köyde Hemşin lehçesi ile Erzurum lehçesi karışık olarak kullanılır.
SN■ Koord: 40° 19' 36'' D, 41° 2' 7'' K
İspir ilçe
-
İspir -
Erzurum■ Kavim ve bölge adı olarak Antik Çağ’dan itibaren kaydedilmiştir. Van Başkale’deki İspiriz Dağının da aynı kavimden adlandırılmış olması mümkündür. *Sa-spir-eti sözcük yapısı Gürcüce veya onunla akraba dili düşündürür.
SN■ İspir ilçesini Erzurum geneline göre yorumlamak için etno-kültürel ve genetik olarak ikiye bölmek gerekir. Güney yarısı Anadolu-Azerbaycan hattının devamı olan Türkmen ağırlığına sahipken kuzey yarısı nispeten daha yerlidir ve Rize-Hemşin hattına yakınlık gösterir. Ayrıca yine bu ilçenin güney kısmında Türkçe yer adları yoğunken kuzey kısmında Ermenice yer adları yoğundur.
metonio■ © 02.04.1802 İspir derebeyi Memi oğlu şaki Hüseyin ile Bayburd'da yapılan çarpışmalarda alınan esirlerin ve kesilen sergerde başlarının gönderildiğine dair. © »»» 21.05.1805 Bir kaç defa Erzurum'u basan eşkiyadan eski İspir voyvodası Memo oğlu Hüseyin'i Of kazasından Hozooğlu Hüseyin para ile kandırarak başı kesildiğine bu işde yararlılığı görülen Bayburd voyvodası Paşazade Sadullah Bey'in kapıcıbaşılık rütbesiyle taltifine dair.
deyar heyran■ Koord: 40° 29' 3'' D, 40° 59' 56'' K
Karakale mahalle
-
İspir (
Çamlıkaya bucağı) -
Erzurum■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ Muşlu Boğos Vartabed Meheryan’ın 1776 tarihine ait anılarında Moxraguyd köyünün Ermeni kilisesinde yapılan bir ayin anlatılır. 19. yy sonunda 350 civarında Ermeni nüfus kaydedilmiştir.
SN■ Koord: 40° 42' 22'' D, 41° 16' 10'' K
Karaseydi mahalle
-
İspir (
Kırık bucağı) -
Erzurum■ 1642 tarihli Avarız defterine göre bahsi geçen yılda bir Müslüman hane ve bir askeri görevli yaşamaktadır.
metonio■ Koord: 40° 16' 27'' D, 40° 41' 52'' K
Kaynakbaşı mahalle
-
İspir -
Erzurum■ 1642 tarihli Avarız defterine göre bahsi geçen yılda 4 Müslüman hane, bir Gayrimüslim hane ve bir askeri görevli yaşamaktadır.
metonio■ Koord: 40° 33' 33'' D, 40° 58' 54'' K
Kirazlı mahalle
-
İspir -
Erzurum■ 1642 tarihli Avarız defterine göre bahsi geçen yılda 5 Müslüman hane yaşamaktadır.
metonio■ Koord: 40° 27' 12'' D, 40° 53' 21'' K
Köprüköy mahalle
-
İspir -
Erzurum■ Xortik/Hortik esasen buradan geçen derenin ve vadinin adıdır.
SN■ 1642 tarihli Avarız defterine göre bahsi geçen yılda bir Müslüman hane, 2 Gayrimüslim hane ve 2 askeri görevli yaşamaktadır.
metonio■ Koord: 40° 25' 51'' D, 40° 58' 14'' K
Leylek mahalle
-
İspir (
Kırık bucağı) -
Erzurum■ Oğuzların Bayındır boyuna mensûbtur. Ahıska Türkü asıllı olan bir aile de yaşamaktadır.
zdm■ Koord: 40° 18' 43'' D, 40° 49' 50'' K
Madenköprübaşı mahalle
-
İspir -
Erzurum■ Maden mevkii ile Samehrek, Gağans, Kilens ve Yenimahalle yerleşimlerinin birleştirilmesiyle oluşturulan Madenköprübaşı belediyesi 2010’lu yıllarda lağvedildi, ancak Madenköprübaşı adı korundu.
SN■ Koord: 40° 26' 23'' D, 40° 50' 12'' K
Mescitli mahalle
-
İspir (
Kırık bucağı) -
Erzurum■ Köy Vartinik ve Hacılar olarak iki mahalledir. 1642 tarihli Avarız defterine göre bahsi geçen yılda 3 Müslüman hane (Hacılar mevkii), 2 Gayrimüslim hane (Vartinik mevkii), 4 askeri görevli ve bir din görevlisi yaşamaktadır.
metonio■ Koord: 40° 14' 5'' D, 40° 39' 34'' K
Özlüce mahalle
-
İspir -
Erzurum■ 1642 tarihli Avarız defterine göre bahsi geçen yılda 6 Müslüman hane ve bir askeri görevli yaşamaktadır. Kayıtta "Nahirzir" olarak geçer, muhtemelen ya Ermenice bir sözcük ya da Türkçe "aşağı ahır, aşağı sürü" anlamına geliyor.
metonio■ Koord: 40° 31' 25'' D, 40° 54' 56'' K
Petekli mahalle
-
İspir -
Erzurum■ Kartsor vadisinin Ermeni halkı 1828 harbinde Rusya’ya göçmüştü.
SN■ 1642 tarihli Avarız defterine göre bahsi geçen yılda bir Müslüman hane ve 13 Gayrimüslim hane yaşamaktadır.
metonio■ Koord: 40° 25' 9'' D, 40° 54' 56'' K
Sırakonak mahalle
-
İspir (
Çamlıkaya bucağı) -
Erzurum■ Çok sayıda mahalleden oluşan bileşik köyün adıdır. 20. yy başında Hemşin kökenli canlı bir Ermeni Katolik yerleşimi idi. Eprigyan (1902) mahalle adlarını Xantatsor, Sunyats/Sunents, Gağmıxud, Keğud, Cicabağ, Gisag, Gırman olarak verir. Halen resmi adları Soğucak, Cücebağ, Altıntaş, Yumruca, Yonca, Üçkardeş, İncili, Akbaş, Çavuşlar, Sungurlu, Ocaklı, Güneşli, Dallıca olan mahallelerle çoğu eşleştirilemedi.
SN■ Koord: 40° 43' 15'' D, 41° 12' 34'' K
Soğuksu mahalle
-
İspir -
Erzurum■ 1642 tarihli Avarız defterine göre bahsi geçen yılda bir Müslüman hane yaşamaktadır.
metonio■ Koord: 40° 32' 2'' D, 40° 48' 38'' K
Ulubel mahalle
-
İspir -
Erzurum■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ Bu köyün yakınında 20. yy başında kısmen harap durumda olan S. Ohannes manastırı vardı.
SN■ 1642 tarihli Avarız defterine göre bahsi geçen yılda 2 Müslüman hane ve 2 Gayrimüslim hane yaşamaktadır.
metonio■ Koord: 40° 25' 27'' D, 40° 52' 33'' K