1890hk 📖: Akçapınar

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Kısmen Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 1895 Yıllığı’na göre köy, bir bucak merkezi ve halkının tümünün Hıristiyan olduğu kayıtlıdır.Köyde Günümüzde Manavların dışında Yunanistan göçmenleri yaşamaktadır. Utku Oziz

■ Koord: 40° 6' 44'' D, 28° 39' 17'' K

1928 📖: Alaçatı

1890hk 📖: Alátsata

1525 📖: Alacat [ Türkçe alaca at?? ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Rumeli göçmeni yerleşimi

■ Yaygın görüşün aksine Piri Reis’in Kitabı Bahriye’sinde ’Alaca at’ değil Alacat adı geçer. Adın kökenine ilişkin teoriler mesnetsizdir. 1904’te tümü Rum olmak üzere 15.000 civarında nüfusu vardı. Daha sonra Arnavutlar ve Selanik mübadillerinin yerleştirildiği köy, 2000 yılından itibaren çarpıcı bir gelişme göstererek Ege Bölgesi’nin en popüler turistik merkezlerinden biri haline gelmiştir. SN

■ Kosova'dan gelen Arnavutlar'ın yoğun olarak yerleştiği sahil kasabalarından birisiydi. M. Hakan

■ Balkan savaşlarından sonra Kolaşin Boşnakları ve Kosovalı Arnavutların yerleştiği yer mübadeleden sonra ise Kavala, Kesriye, Karaferya ve Karacaova göçmenlerinin yerleştirildiği yer. Eskiden burada yaşayan Rumların kökeni 18.yüzyılda bölge ayanı Hacı Memiş ağa tarafından bu bölgedeki bataklığı kurutmak amacıyla Sakız adası ve civarındaki adalardan getirilen kişilere dayanır. Hakes

■ Yerleşim, 1530 yılına tarihlenen 166 Numaralı Tahrir Defterinde Alacaat adı altında ve köy olarak geçmektedir. Bu isme aynı Tahrir defterinde ve başka defterlerde Anadolu'nun farklı yerlerinde rastlanmaktadır. O zamanlar sadece Müslümanlar yaşamaktaydı. Utku Oziz

■ Koord: 38° 16' 53'' D, 26° 22' 27'' K

Y1890hk: Agriliá/Ağrelya [ Yunanca "yaban zeytinlik" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi.

■ Agrilia (Αγριλιά) Yunancada yabani zeytin demektir. Bölgede pek cok yabani zeytin ağacı hala bulunmaktadir. Utku Oziz

■ Koord: 38° 14' 57'' D, 26° 22' 58'' K

Y952 📖: Ardanoútzi

G500~ 📖: Artanuci [ Gürcüce არტან უჯი "Ardahan bucağı" ]

Y150 📖: Artanissa?

■ 20. yy başında kısmen Ahıska Türkü yerleşimi. Şimdi Ahıska Türkü yerleşimi

■ Ptolemaios’un andığı Artanissa `Kur nehri ile Kafkas dağı` arasında olup `dünyanın en kuzey noktası`dır. Ancak Ptolemaios’un Kafkasya coğrafyası muğlaktır. Gürcü Vekayinamesinde ilk kez 5. yy sonlarında `Klarcet ilinde Artanuci adlı bir kale` anılır. Gürcüce adın anlamı belli değildir. Erm ard-anuş `tatlıtarla` ciddiye alınamaz. SN

■ Hilmi Uran Hatıratında "Fakat ağaçsız bir dağda, evleri birbiri üzerine yığılmış gibi duran Ardanoş hiç hoşumuza gitmemişti. Esasen Ermeni köyüydü ve kimseler yoktu" ifadeleriyle nüfus hakkında bilgi verir. Utku Oziz

■ Rus etnik haritasında Ardanuç ilçe merkezi Ermeni çoğunluk gözüküyor xyz

■ Koord: 41° 7' 26'' D, 42° 3' 55'' K

Y1890hk: Ayios Georgios [ Yunanca "Aziz Yorgos" ]

1530t 📖: Ayoyorgi

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi.

■ Yerleşim, 1530 yılına tarihlenen 166 Numaralı Tahrir Defterinde Ayoyorgi adı altında ve iskele olarak geçmektedir. O zamanlar sadece Müslümanlar yaşamaktaydı. Utku Oziz

■ Koord: 38° 20' 24'' D, 26° 18' 43'' K

1928 📖: Bademli

1891s 📖: Ancanos [ Yunanca anxíalos "yalıköy" ]

■ 20. yy başında kısmen Rum Ortodoks yerleşimi. Kısmen Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ `Ancanos adlı bir Rum` tarafından kurulduğuna ilişkin yaygın inanış mitolojiktir. SN

■ Yörük ve Selanikli yerleşimi. Köyün yerlisi olan Bülent Öncel Ancanos isminin Angelos (Άγγελος) isminden türediğini belirtiyor. Utku Oziz

■ Koord: 39° 1' 39'' D, 26° 49' 32'' K

1909h 📖: Palamo/Palama [ Yunanca palámi "avuç, karış" ]

■ Kiepert Harıtalarında "Palamo" olarak yazılır. Günümüzde hala Palamut olarak anılır. Utku Oziz

■ Koord: 38° 7' 31'' D, 26° 49' 53'' K

1333 📖: Bolî [ Yunanca pólis "kent" ]

Y17 Y535 📖 📖: Bithynion | Klaudiópolis [ Yunanca "Claudius kenti" ]

■ Strabon’un Bithynia Honorias ülkesinin başkenti olarak andığı Bithynion kentine Klaudiopolis adı imp. Claudius (MS 41-54) onuruna verilmiş olmalıdır; ancak bu isim 7. yy’dan önceki kayıtlarda görülmez. Belki başka yerdeki Klaudiopolis idari birim unvanı erken Bizans çağında buraya aktarılmıştır. SN

■ 1570 Tarihli tahrir defterine göre 134 Hane Rum yaşıyordu. Daha sonraki sayımlarda Rum cemaati yoktur. 19. Yy'nin ikinci yarısında kente Safranbolu ve Kastamonu'dan gelen 20 aile yerleşti. Utku Oziz

■ Koord: 40° 44' 7'' D, 31° 36' 20'' K

Y-600 📖: Mîmas

■ Homeros (Odysseia), "tanrılarla savaşan gigantların (devler) başında yer alan ve tanrı Zeus'u çok zorlayan Mimas isimli devin, üzerine erimiş demir, çelik ve bakır dökülerek öldürüldüğü ve bir daha uyanmamak üzere bu dağın altına gömüldüğünü" anlatır. Utku Oziz

■ Koord: 38° 32' 9'' D, 26° 29' 29'' K

1795h 📖: Muxiana

1550 📖: Mixanya [ Yunanca Mixaniôna "çarklar" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ 1905’te 1600 Rum nüfusu ve üç kilisesi vardı. SN

■ Yerleşim, 1530 yılına tarihlenen 166 Numaralı Tahrir Defterinde Mihanya adı altında ve köy olarak geçmektedir. Utku Oziz

■ Koord: 40° 28' 6'' D, 28° 1' 28'' K

1521t 📖: Çeltikçi

■ 1603-04 tarihli devşirme kayıtlarında Hıristiyan köyü olarak anılır. Utku Oziz

■ Koord: 40° 13' 57'' D, 29° 33' 23'' K

1890hk 📖: Veledler

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Köy'ün Rumları Türkçe konuşuyorlardı.(Anagnostopulu,1997). Barkan'ın 16. Yüzyılda Kulluk olarak bahsettiği köylerden birisidir. Utku Oziz

■ Mübadeleden sonra Yunanistanın Vodina kentine bağlı Drokuma köyünden gelen Muhacir Türkler ve Makedonlar köye iskan edildi. bekir

■ Koord: 40° 19' 9'' D, 28° 44' 54'' K

1911h 📖: Cimno | Çıplak Ada [ Yunanca gymnós "çıplak" ]

■ Antik Dönemde "Chálkis" olarak anılır. Utku Oziz

■ Koord: 39° 17' 16'' D, 26° 35' 37'' K

1909h 📖: Halonesos

Y17 📖: Halonnêsos [ Yunanca "tuz adası" ]

■ 1835-37 tarihli Copeland Deniz Haritasında Tavates olarak anılmaktadır. Bu kelime de Yunanca'da Diavates/Διαβατες olarak ifade edilir ve "Yolcular" anlamına gelir. Muhtemelen Çırakan ile beraber diğer iki adacık için bu isim kullanılmıştır. Örnekleri hiç de az olmayan bu isim Ege denizindeki başka küçük adacıklara da verilmiştir. Utku Oziz

■ Koord: 38° 11' 8'' D, 26° 26' 17'' K

1911h 📖: Angistri | Zeytinli

■ Fotis Kondoğlu Vatanım Ayvalık kitabında adayı Gümüşlü olarak zikreder. Kiepert Haritalarında ise Angistri, ki bu da gümüş anlamına gelebilir. Utku Oziz

■ Koord: 39° 22' 34'' D, 26° 45' 48'' K

1891s 📖: Denizkıran

1890hk 📖: Deniz Gereni

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi.

■ Karaburun yarımdasının tarihi coğrafyasını çalışan Joseph Keil'a göre burası antik çağda Erythrai/Ildırı'ya bağlı bir yerleşim olan Pteleon'dur. ahmet uhri

■ Rum göçünden sonra, Yenicepınar, Teke, İskele Mordoğan, Kösedere İskelesi (Kaynarpınar) Deniz giren , Eğriliman, Karareis gibi yerleşmeler tamamen; Yeniliman , Manastır ve Sazak ise büyük ölçüde boşalmıştır. Utku Oziz

■ Koord: 38° 34' 2'' D, 26° 21' 48'' K

1928 📖: Dereköy

■ 20. yy başında kısmen Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Yunanistan göçmeni yerleşimi

■ Köyün Rumları Türkçe konuşuyorlardı.(Anagnostopulu,1997). Barkan'ın 16. Yüzyılda kulluk olarak bahsettiği köylerden birisidir. Utku Oziz

■ 1530'da Kite'ye bağlı 24 hâneli Sultan Murad Hüdâvendigar vakfına âit köy olarak kaydedilmiş. 1895'te ise 320 hâneye ulaşan Dereköy, 1700 kadar nüfusa sâhipti.16. asırda iki köle, dört oğluyla bir câriye otururmuş. 22 ağustos panayır günüymüş. Müslüman yerlileri Manav olmalı. Drama ve kısmen İskeçe'den mübâdil iskân edildi, Kavala Oreşe köylüleri Pomaktır. Belirsiz târihlerde Mudanya gibi Giritten iskân edilen Müslüman Helenler buraya takviye edilmiştir. Köyde yaşlı kuşak hâlen akıcı Girit helencesi konuşur. Helenistandaki eski sâkinleri Dereköyü unutmaz, bir kitap dâhi yazmışlar diye rivâyet edilir. 1855 senesindeki dikilen kilisesi, Rum Ortodokslar gidince 1972 senesine kadar câmii olarak kullanılmıştır. Ayazması Karaselvi mevkiinde hâlen görülebilir. Vodina Oslov köylüleri burayı beğenmedikleri için nakledilmişlerdir Manav

■ Koord: 40° 19' 0'' D, 28° 48' 4'' K

1890hk 📖: Dikili

1800~ 📖: Dikmelik

■ 20. yy başında kısmen Rum Ortodoks yerleşimi.

■ 18. yy’da Karaosmanoğulları’nın kurduğu fidanlıktan ötürü Dikmelik adını aldı. SN

■ Anagnostopoulou (1997) 20. yy başında 7.000'lik nüfusun 4.000'inin Rum olduğunu belirtiyor. Utku Oziz

■ Koord: 39° 4' 23'' D, 26° 53' 31'' K

1928 📖: Erikli

Eski adı: Tasavra

1461t 📖: Tasaxorya [ Yunanca tesseraxoria? "dört köyler" ]

■ © 15.08.1804 Aydın sancağı dahilinde Balyanbolu nahiyesinin Tasahorya ve tevabii karyesi Ankara mirlivasına has olarak Ankara beytülmal mukataasına merbut olduğundan,... deyar heyran

■ Evliya Çelebi Seyahatnamelerinde bu köyden Tasahorya diye "kiremit örtülü mamur ve kârgir yapı 500 hanelerdir. 1 camii, 3 mescidi, 1 işlemez hamamı, 1 mamur hanı ve 7 dükkânı var, İrem gibi bir şirin beldedir. Bütün ağaçlarına üzüm asmaları sarılıp her birinden beşer onar katır yükü sulu üzümü, iri, kırmızı ve yemesi hoş kirazı olur." sözleri ile bahseder. Utku Oziz

■ Koord: 38° 3' 49'' D, 28° 14' 11'' K

Y1836: Páspargos

■ 1836 tarihli İngiliz Deniz Haritasında (Asia Minor Gulf of Smyrna by Captain R. Copeland) "Paspargos" Kiepert Haritalarında" "Paspargon" olarak anılmaktadır. Modern Yunan kaynaklarında Páspargos (Πάσπαργος) kullanılır. Utku Oziz

■ Koord: 38° 17' 34'' D, 26° 11' 41'' K

Y1900~ 📖: Nisida Azano [ Yunanca ]

■ MÖ 406 yılında, Peloponnes savaşlarında Atina ve Sparta donanmaları Arginusa Savaşını bu ada açıklarında gerçekleştirdiler. Utku Oziz

■ Koord: 39° 0' 25'' D, 26° 47' 3'' K

1890hk 📖: Germiyan | Kermiales

■ 20. yy başında Türk yerleşimi.

■ Germiyan köyü Çeşme’nin az sayıdaki Türk köyünden biriydi. Hilmi Uran hatıratında; “Servet Rumlarda, mal ve mülk Rumlarda, ticaret ve sanat Rumlarda idi…Türkler hep Rumca biliyorlar ve Rumlarla Rumca konuşuyorlardı." ifadeleriyle Çeşmenin Müslüman yerlileri hakkında bilgiler verir. 1575 Senesinde ve önceki tahrir defterlerinde (BOA - DFE. TD. 87 ve TT. 148) tamamen Müslümanlar ile meskun "Kızılkilise" olarak kayda geçer. Utku Oziz

■ Koord: 38° 18' 53'' D, 26° 27' 53'' K

1915h 📖: Göçbeyli Çf.

■ Karadeniz göçmeni yerleşimi

■ Seraclık ile sezonunda günlük elde edilen mahsul miktarı 200 tonun üzerinde olan köy ahalisi Karadeniz göçmenidir. Utku Oziz

■ Koord: 40° 58' 18'' D, 29° 27' 55'' K

1891s 📖: Güllük

■ 20. yy başında Rum Ortodoks/Girit göçmeni yerleşimi.

■ كللك (Küllük) adı 1891 Salnamesinde geçmektedir. 20. yy başlarında Rum ve Müslüman Giritli yerleşimi. Büyük miktarda lüfer, kefal ve yılanbalığı avlanan bir balıkçı köyüydü. Yerleşimde Kimisi tis Theotoku kilisesi, Ayios İoannis ve Profitis İlias Şapelleri ve bir okul vardı. 1875-1883 yılları arasında Girit’ten gelen göçmenlerin Muğla yöresindeki yerleştikleri yerlerden birisi de Güllük’tür. Utku Oziz

■ Koord: 37° 14' 22'' D, 27° 36' 1'' K

1911h 📖: Marati [ Yunanca maráthi "rezene" ]

■ 4 Ocak 1932 Türkiye-İtalya Sözleşmesi ile Türkiye'ye ait olduğu kararlaştırılmıştır. Sözleşmede adanın adı Marathi olarak yazılmıştır. İsim benzerliğinden ötürü Didim'e 41km uzakta bulunan Marathos (Μάραθος) adası ile karıştırılır ve bundan ötürü Yunanlıların işgal ettikleri yanılgısına düşülür. Utku Oziz

■ Koord: 36° 11' 7'' D, 29° 32' 53'' K

1909h 📖: Halkapınar

■ 1950’li yıllara kadar Halkapınar Gölü’ne yüzmeye gidilirdi. Burayı ziyaret eden birçok gezgin de Halkapınar gölcüğünü “Diana(Artemis) Hamamları” olarak kayda geçirmiştir. Göl günümüzde tamamen kurumuştur. Utku Oziz

■ Halkapınar Gölü ve kıyısındaki su dağıtım binasının göründüğü 1907 tarihli bir Fransız kartpostalında buranın adı "Halcabounar" diye yazılıdır. 1885 tarihli bir şehir planında ise "Khalkabouna" diye geçer. E.P

■ Koord: 38° 25' 49'' D, 27° 9' 56'' K

1531 📖: Hatundere

■ 20. yy başında Türk yerleşimi.

■ Hatundere'nin arkasında yükselen Dumanlı Dağ'ın eteklerindeki Manastır Mevkii diye bilinen bir vadi bulunmaktadır. Utku Oziz

■ Koord: 38° 42' 6'' D, 27° 2' 49'' K

Y1905 📖: Havutça

■ 20. yy başında kısmen Rum Ortodoks yerleşimi.

■ Bu Köydeki Rumlar Yunancanın "Tsakonika" lehçesini konuşuyorlardı. Utku Oziz

■ Koord: 40° 16' 15'' D, 27° 40' 1'' K

1890hk 📖: Lithrí

1528t 📖: İldiri

Y-454 📖: Erythraí [ Yunanca erythrai "kızıllar" ]

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Rumeli göçmeni (Pomak) yerleşimi

■ Antik İyonya’nın 12 şehir devletinden biri olan Erythrai’nin tiyatro aktörü yetiştiren okulu ünlüydü. Lithri > Ildiri > Ildırı adı Antik Yunanca isimden türemiştir. SN

■ Mübâdele ile Slavca konuşan Vodinalılar iskân edildi ''Karacaovalılar'' denir ekseri. Manav

■ Ağırlıkla Karacaovanın Prodrom ve Karalat köylerinden Pomaklar yaşamaktadır. metonio

■ Yerleşim, 1530 yılına tarihlenen 166 Numaralı Tahrir Defterinde Ildırı adı altında ve köy olarak geçmektedir. O zamanlar sadece Müslümanlar yaşamaktaydı. Utku Oziz

■ Koord: 38° 22' 31'' D, 26° 29' 4'' K

Y1900~ 📖: Ayios Georgios [ Yunanca "Aziz Yorgos" ]

■ Antik dönemde Bakkheion adı ile bilinir. Bu isim Şarap tanrısı Dionysos'un bir başka adı olan Bakkhos'dan gelir. Utku Oziz

■ Koord: 38° 40' 27'' D, 26° 43' 34'' K

cit 📖: Kalfat / Xalfat [ Türkçe "halife, kalfa" ]

■ İngiltere başbakanı Boris Johnson’ın büyük dedesi olan, yazar ve Milli Mücadele muhaliflerinden Ali Kemal Bey’in ailesi bu kasabalıdır. SN

■ © 19.01.1743 Kangırı'da Hatuniye Vakfı karyelerinden Kalfat karyesinin eskiden beri tahsis olunan yaylaklarını, Türkmen aşireti gelip geçerken mahv ve harap ettiklerinden... deyar heyran

■ Boris Johnson'ın ailesi köyde 'Sarıoğlangiller' olarak anılmaktadır. Dördüncü kuşak dedesi Hacı Ahmet Rıza Efendi'nin 1813'te doğup yaşadığı ev hala ayaktadır. Onun oğlu Ali Kemal bir süre Osmanlı İmparatorluğu'nda dahiliye ve maarif nazırlığı yapmış bir yazardır. Utku Oziz

■ Koord: 40° 40' 12'' D, 33° 6' 8'' K

1521t 📖: Karaali

■ 1603-04 tarihli devşirme kayıtlarında Hıristiyan köyü olarak anılır. Utku Oziz

■ Koord: 40° 17' 9'' D, 29° 32' 48'' K

1528t 📖: Karacadağ

■ Karacadağ aynı zamanda bu mahallenin yanındaki dağın ismidir. Antik dönemde Kerkafos/Κέρκαφος olarak anılır. Kral Kerkafos aynı zamanda mitolojik bir karakterdir. Helios ve Rodi(Rodos)'ninn oğullarıdır. Utku Oziz

■ Koord: 38° 4' 8'' D, 27° 7' 10'' K

1890hk 📖: Karaköy

■ 20. yy başında Türk yerleşimi.

■ Büyük ölçüde terk edilmiş harabedir. SN

■ Köyün Yerlisi Ali Lokmacı köyün Yerli Türk Köyü olduğunu belirtiyor ve az sayıda Rumlarında köy civarında yaşamış olduklarını belirtiyor. Köyde Hicri 1246(1830) tarihli bir Müslüman mezar taşı bulunmaktadır. Utku Oziz

■ Bölgenin eski Türk köylerinden biri kuraklık ve susuzluktan dolayı köylüler Alaçatı'ya taşınmıştır. Şuan köy harabedir ve nüfusta sadece 11 kişi ikamet etmektedir. Hakes

■ Koord: 38° 16' 30'' D, 26° 29' 3'' K

1891s 📖: Kavacık

■ 20. yy başında Yörük yerleşimi. Şimdi Yörük yerleşimi

■ Köyün üzerinde yer aldığı ormanlık Kızıldağlar 15. yüzyıldan itibaren konargöçer Türkmen aşiretlerince yerleşim alanı olarak kullanılmaya başlanmıştır. Utku Oziz

■ Koord: 38° 18' 34'' D, 26° 57' 31'' K

1521t 📖: Kazıklı

■ Eski adının Kazaklı olduğu ve köyün Osmanlı'ya köle olarak getirilmiş Slav Kazaklar tarafından kurulduğu iddiası 19. yy.da dile getirilmiştir. hgo

■ 1603-04 tarihli devşirme kayıtlarında Hıristiyan köyü olarak anılır. Utku Oziz

■ Koord: 40° 15' 32'' D, 29° 9' 34'' K

1890hk 📖: Kokino [ Yunanca "kızılca" ]

1478t 📖: Kızılca

■ 20. yy başında Türk yerleşimi.

■ Terk edilmiş harabedir. SN

■ Yerli Türk köyü idi. Evliya Çelebi Seyahatamesinin 9. Kitabında Kızılca Camii'nden bahseder. 16-17 Mayıs 1919'da Urla Olaylarında köy Devederesi ve Kuşçular köyleri ile birlikte yerli Rumlar tarafından yakılmış ve yağma edilmiştir. Utku Oziz

■ Koord: 38° 21' 24'' D, 26° 44' 48'' K

1891s 📖: Kuşçular

■ 20. yy başında Türk yerleşimi.

■ Yerli Türk köyüdür. Rumlarla birlikte yaşamış olan Batı Anadolulu Türklere yerel olarak "Kuşçular" ifadesi kullanılır. 16-17 Mayıs 1919'da Urla Olaylarında köy yerli Rumlar tarafından yakılmış ve yağma edilmiştir. Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesinde Kuşlular köyü olarak anılır. Fatih Camii'nin imamı Pîrî Efendi Kuşlular Köyü'nde yatmaktadır. "Ruşenî tarikatmdandır ki Ömer Ruşenî hazretleri nefes edip "Ey Pîrî! Var Rum'un Urla'sında pîr ol" diye Sultan I. Selim zamanında bu şehre gelip nice bin insana tarikat önderi olmuştur. Utku Oziz

■ Koord: 38° 18' 2'' D, 26° 45' 6'' K

Y1839 📖: Áyii Apostóli [ Yunanca "aziz havarile" ]

■ Eski ismi Agioi Apostolí olan adanın tepesinde aynı adla Bizans döneminden kalma bir manastır bulunmaktadır. Utku Oziz

■ Koord: 37° 10' 6'' D, 27° 22' 6'' K

1911h 📖: Mahmud Taşı

Y150~: Drakon Δράκων [ Yunanca "ejder dağı" ]

■ Draco Mons olarak Latince kaynaklarda yer alır. Mahmut ismi ise dağın tepesindeki mezardan kaynaklıdır. Utku Oziz

■ Koord: 38° 21' 3'' D, 27° 30' 5'' K

Y1900~ 📖: Elaioússa [ Yunanca "merhametli (Meryem ana)" ]

■ Adada Cenevizlilerden kalma bir kule bulunmaktadır. Corci Adası ismiyle de bilinir Utku Oziz

■ Koord: 38° 55' 9'' D, 26° 48' 56'' K

1890hk 📖: Gerenköy [ Türkçe geren "killi toprak" ]

1531 📖: Kiliseköy?

■ Osmanlı kayıtlarında anılan Kiliseköy’ün burası olmasına dair karş. Ersin Döğer s. 239. SN

■ Kilisenin ismi Ayios Athanasios idi. Utku Oziz

■ Koord: 38° 39' 5'' D, 26° 54' 16'' K

Y-600 📖: Melês

■ En az 2600 yıldan beri adı değişmeyen ırmak halen cılız bir lağım yatağıdır. SN

■ Homeros'un lakabı Μελησιγενής yani "Meles’in çocuğu"dur. Utku Oziz

■ Koord: 38° 26' 33'' D, 27° 11' 13'' K

1902hk 📖: Musatça

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Pomak yerleşimi

■ Bu Köydeki Rumlar Yunanca'nın "Tsakonika" lehçesini konuşuyorlardı. Utku Oziz

■ Mübâdele ile Langaza ve Kavala köylerinden Pomak iskân edildi. Manav

■ Koord: 40° 18' 31'' D, 27° 40' 6'' K

<1927: Topalovo Τοπάλοβον

■ 20. yy başında Türk/Bulgar yerleşimi.

■ Mübadele ile giden Türk ve Bulgar nüfus yerine Çorlu muhaciri Rumlar yerleştirilmiştir. SN

■ Köy'deki Hristiyan nüfusun Bulgar olduğunu Vasil Kınçov yazar lakin Eksarhlığa bağlı değil Partrikliğe bağlıdırlar. Ayrıca köyden gelen Türkler Bulgarca değil Rumca bilerek Edirne ve Manisa'ya iskan edilmişlerdir. Utku Oziz

■ Koord: 41° 6' 52'' D, 23° 22' 27'' K

1890hk 📖: Nohutalan

■ Boşnak yerleşimi

■ Balkan Savaşları sonrası göçmenler, Rumlar’ın terk ettiği evlere iskan edildi. Yukarı Mahallede yıkık bir Kilise bulunmaktadır. Utku Oziz

■ Karadağlı Boşnakların yerleştiği köy .Genellikle Karadağ'ın Kolaşin ve Akova(Bijelo Polje) yerlerinden gelmiştirler. Hakes

■ Koord: 38° 17' 57'' D, 26° 31' 32'' K

1643a 📖: Onar

■ Alevi-Türk yerleşimi

■ 13. yy’a ait olduğu iddia edilen ahşap cemevi bulunur. SN

■ Anadolu'da bilinen en eski Cem evi bu köyde bulunmaktadır 1224 tarihlidir ve herhangi bir binadan devşirme değildir. Anadolu Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat döneminde (1221-1237) Sultan Keykubat'tan alınan Zaviyesi yerleşim birimi belgesi çerçevesinde Türkmen şeylerinden Hasan Onar tarafından Onar köyüne inşa edilmiştir. Utku Oziz

■ Koord: 38° 58' 7'' D, 38° 34' 12'' K

<1927: Cuma Mah. Τζουμά Μαχαλέ [ Türkçe ]

■ 20. yy başında Bulgar yerleşimi.

■ Kopatsi’ye bağlı yerleşim 1940’ta lağvedildi. SN

■ Konyar Türkü yerleşimidir. Cumalı olarak da anılırdır. Vasil Kançov ve Stafan Verkoviç'de sadece Türkler'den oluşan bir yerleşim olduğunu kayıt etmiştirler. Sonra Karadeniz Rumları yerleştirilmiş ve Parhar yani Yayla adı verilmiştir. Utku Oziz

■ Koord: 40° 57' 41'' D, 23° 21' 19'' K

Y1922 📖: İtiá

1901h 📖: Söğütlüdere

1470 📖: Söğütlü

■ 20. yy başında Türk yerleşimi. 1872-73 yıllarında, Rüstem Ağa adında bir kişi bugünkü köyün bulunduğu yere, yakınları ile birlikte ev kurup yerleşmişler. Balkan Savaşı’ndan sonra 1914 yıllarında Bulgaristan ve Yunanistan’dan gelen göçmenler yerleştirilmiştir. Birinci Balkan Savaşı'nda Bulgarlar tarafından yakıldı. 87 hanesinden 8-10 hane ayakta kaldı. Utku Oziz

■ Koord: 41° 38' 9'' D, 26° 48' 20'' K

Eski adı: Tahtalı

Y535 📖: Kaisareia [ Yunanca "kayser kenti, ["sultaniye"]" ]

Y75 📖: Helgai | Germanikópolis [ Yunanca "Germanicus (imp.) kenti" ]

■ 20. yy başında Manav yerleşimi.

■ Romalı alim Plinius’a göre eski adı Helgai/Helges veya Booskoitê iken imp. Germanicus Caligula (ö. 42) onuruna Germanikopolis adı verildi. 1603-04 tarihli devşirme kayıtlarında Hıristiyan köyü olarak anılır. SN

■ 17. yy başında Rum yerleşimi. 1603-1604'de Yeniçeri ocağına devşirme gönderilmiş. Utku Oziz

■ 20. yy başında kısmen Rum Ortodoks yerleşimi. 1907 tarihli Hüdavendigar Vilayeti Salnamesi'nde 156 hane bulunduğu kayıtlıdır. Agios Theodoros kilisesi bulunur. Manav

■ Koord: 40° 10' 25'' D, 28° 52' 43'' K

1918h 📖: Taşoluk

■ 20. yy başında Ermeni yerleşimi.

■ 1909 olaylarında yağmalanan Ermeni köyleri arasında adı geçer. Köy halkı 1915’te topluca Müslüman olmuştur. SN

■ Bu köyde yaşayan aileler (Bozkurt, Mızrak) aileleri, Kürd Redkan aşiretindenler. Uzun yıllar önce Kars Sarıkamış'ın Alekılise (Şehitemin) köyünden buraya göç etmişler. Mar(d)astan

■ Hicri 21 Saban 1333 tarihinde Miladi 4 Temmuz 1915'de "Topyekün ihtida eden Taşoluk Ermenileri'nin, haklarında hükm-i şerifin icrası talebi. Vahram Tahmazyan'ın hesabında dolar matlubu olduğunu bildiren Arvino'nun çektiği telgrafın sureti." - DH.EUM.2.Şb Utku Oziz

■ Koord: 37° 58' 42'' D, 36° 27' 32'' K

Y1900~ 📖: Prodromos [ Yunanca "Vaftizci Yahya (manastırı)" ]

■ Adada Ayos Yannis Prodromos yani Vaftizci Yahya'ya ait manastır bulunmaktadır. Utku Oziz

■ Koord: 39° 19' 27'' D, 26° 39' 28'' K

■ 20. yy başında Girit göçmeni yerleşimi.

■ 1902 yılında gelen Giritli muhacirlere verilmiştir. Utku Oziz

■ Koord: 38° 8' 1'' D, 27° 38' 11'' K

■ Evliya Çelebi Seyahatnamesinde burada eşkiyalık yapanlardan bahseder. Utku Oziz

■ Koord: 38° 18' 6'' D, 26° 30' 19'' K

1530t 1926h 📖 📖: Margaz [ Yunanca ]

■ Yerlilere göre Margaz ismi kendisine has üzüm türü olan Margaz üzümünden gelir. Utku Oziz

■ Koord: 36° 19' 0'' D, 29° 23' 56'' K

1891s 📖: Yağcılar

■ 20. yy başında Rum Ortodoks yerleşimi.

■ Youtube'a Γιατζηλαριανή yazarsanız köyün hoş bir türküsünü dinlersiniz. Utku Oziz

■ Koord: 38° 15' 28'' D, 26° 40' 49'' K

1928 📖: Kızılca balâ

■ 20. yy başında kısmen Rum Ortodoks yerleşimi. Şimdi Türk yerleşimi

■ Tmolos (Bozdağ) eteklerinde Yukarı Kırcalia'da 1000 Rum ve 800 Müslüman yaşıyordu. Çiftçilik yapılan köyün en önemli ürünleri vişne ve üzümdü. Utku Oziz

■ Koord: 38° 23' 7'' D, 27° 29' 52'' K

1890hk 📖: Zeytinler

■ 20. yy başında Türk yerleşimi.

■ Germiyan, Kadıovacık gibi bölgenin nadir yerli Türk köylerindendir. Utku Oziz

■ Koord: 38° 16' 51'' D, 26° 33' 41'' K