Adakent köy
-
Tutak -
Ağrı■ Redkan aşireti haricinde, Sipkan aşiretinin Xelesıni kabilesi de yaşar.
Qazi■ Koord: 39° 24' 46'' D, 42° 31' 5'' K
Adetli köy
-
Aralık -
Iğdır■ Adetli (Edetıli) köyü, Redkan aşiretinden Qaso tarafından kuruldu. Daha önce buraya komşu Hıdırlı (Xuduli) köyünde yaşayan Qaso, Erivan'dan akrabaları da gelince Adetli köyünün bulunduğu alana sur çekip evler inşa ettirdi. Halen Ağrı Qelender (Kalender) köyünde yaşayan Redkanlıları o köye yerleştirdi. Daha sonra İran'dan Gêloyi aşiretinden yaklaşık 20 aile gelip, Redkanlılara sığındılar. Daha sonra, Redkanlılar bir yaz Elegez (Alagyaz) dağına yaylaya gidince, Gêloyiler Rus ordusunun desteğiyle köyün tapusunu alıp Redkanlıları köyden çıkardılar. Böylece köy Gêloyi aşiretinin eline geçti.
Qazi■ Koord: 39° 53' 47'' D, 44° 20' 8'' K
Adımova köy
-
Hamur -
Ağrı■ Burada yaşayan Kürtler, Muş ve Bitlis arasındaki Çıxur isimli bölgeden geldiklerinden, onlara Çıxuri deniliyor.
Qazi■ Koord: 39° 38' 12'' D, 43° 2' 20'' K
Ağartı mahalle
-
Tuşba (
Timar bucağı) -
Van■ Köy yakınında Urartu çağından kalan Ayanis Kalesi bulunur.
SN■ Kalede 1989 yılından beri devam eden kazı çalışmaları sonucu burasının Urartu kralı II. Rusa dönemine ait Rusai.uru.tur adlı yazlık başkent olduğu anlaşılmıştır.
ahmet uhri■ Kuresıni Azeri değildir. Sevan bey lütfen bunu Van'dan birilerine sorun. Diyin ki Kuresıniler kendilerini ne olarak tanıtır, hangi dili konuşur?
Qazi■ Osmanlı devrinde Türkmenler ile Ermenilerin beraber yaşadığı bir köydü. Ermeniler buraya Ayanıs, Türkmenler ise Eyanıs derdi. Günümüzde Karakoyunlu Türkmenleri ile Küresünni Azeri Türkmenleri yaşamaktadır.
Murat Çolak■ Bugüne kadar Türk veya Kürt fark etmeden hangi Vanlıya Küresünniler hakkında soru sorduysam, ya "Acem/Ecem", ya "Azeri/Azerbaycanlı/Azerbaycan Türkü", ya da sadece Türk dediler.
metonio■ Koord: 38° 42' 9'' D, 43° 12' 45'' K
Ahmetbey köy
-
Ağrı Merkez -
Ağrı■ Redkan aşireti haricinde, Sipki (Sipkan) aşiretinin Xelesıni kabilesi de yaşar.
Qazi■ Koord: 39° 50' 43'' D, 42° 57' 11'' K
Akbulgur köy
-
Ağrı Merkez -
Ağrı■ Ağrı merkezde iki Keşişköy (Erm. Yeritsu Keğ) vardır. Buraya, 19. yüzyılda halkı Katolik Ermeni olduğu için Frenk Yeritsu, Merkez nahiyeye bağlı olduğu için Keşişê Nehiye adı verilirdi.
SN■ Ağrı'da iki Keşiş köyü olduğundan, buna Keşişê Eli Begê, diğerine ise Keşişê Nehiyê deniliyor. Keşişê Eli Begê'nin çoğunluğu Redkan aşireti olup, bir kısmı da Êli aşiretidir.
Qazi■ Koord: 39° 48' 17'' D, 42° 56' 46'' K
Akçay köy
-
Kağızman -
Kars■ Rus yönetimi döneminde Rus yerleşimi olarak kuruldu.
SN■ Bu Akçay'a yakın, birde Yukarıakçay var. Yukarıakçay'da ise Cunki aşireti yaşar.
Qazi■ Koord: 40° 6' 36'' D, 43° 16' 10'' K
Akdam köy
-
Kağızman -
Kars■ İsmi ilk önce Akdam'ken 2008'de Ağdam, 2009'da tekrar Akdam, 2010'da ise son kez Ağdam olarak değiştirilmiştir. 2010 itibariyle ismi resmen Ağdam'dır..2022 "Akdam'dır.
emjan■ Burada yaşayan Redkanlılar, Erivanda yaşadıkları zaman İran'ın Akdam isimli bir bölgesine sürgün edilirler. Buraya göç edip köy kurduktan sonra, Akdam ismini verirler.
Qazi■ Koord: 40° 10' 27'' D, 43° 16' 35'' K
Akören köy
-
Kağızman (
Kötek bucağı) -
Kars■ Axwêran, Redkan aşiretinin Erivan göçünden sonra yerleştiği ilk köylerden biridir. Kağızmandaki Redkanlıların çoğunluğu bu köyden dağılmıştır.
Qazi■ Koord: 40° 9' 33'' D, 43° 0' 10'' K
Alıntepe köy
-
Doğubayazıt -
Ağrı■ Burada yaşayan aşiretler: Azizi aşireti, Gêloyi aşireti ve Celali aşiretinin Hesesori kabilesi. 1886 Rus nüfus sayımına göre bu köyde 73 Kürt yaşıyormuş.
Qazi■ Koord: 39° 31' 51'' D, 43° 54' 31'' K
Arakonak köy
-
Bulanık -
Muş■ 1912’de 1254 Ermeni nüfusu vardı. (VanV).
SN■ Köyün üç mezrası var; Goma İbrahim, Zozanê Hêşîn ve Goma Heci Doğan. Goma İbrahim'de Kürtler (Nezoyi), Goma Heci Doğan'da Çerkezler yaşar. Köyün kendisinde ise Kürtler (Redkan) ve bir-iki ev Terekeme yaşar.
Qazi■ Koord: 39° 6' 19'' D, 42° 9' 16'' K
Aralık ilçe
-
Aralık -
Iğdır■ Yaşlılar Başan derler.
Qazi■ İlçe merkezindeki Türkler ezici çoğunluk olsa da, köylerdeki Kürtler çoğunluğa sahiptir.
Eftalit■ Koord: 39° 52' 31'' D, 44° 30' 54'' K
Arslanlı köy
-
Tuzluca -
Iğdır■ Köy halkı Eslani der. 1886 yılı Rus nüfus sayımına göre köyde 140 Kürt yaşıyormuş.
Qazi■ Koord: 39° 48' 55'' D, 43° 40' 56'' K
AşağıTopraklı köy
-
Aralık -
Iğdır■ Iğdır'da iki Alikızıl olduğundan, buna Aleqıza Kurmancan ve Aleqıza Redkan derler. Rus Devlet arşiv belgelerine göre bu köyde 1897 yılında 105 Kürd (Redkan) yaşıyormuş. Kaynak https://www.prlib.ru
Qazi■ Koord: 39° 54' 41'' D, 44° 27' 3'' K
Ayrancı köy
-
Doğubayazıt -
Ağrı■ Kelesork köyünün bitişiğinde Kelereşk (Aşağıayrancı) köyü var. Kelereşk bir kaç hanedir.
Qazi■ Koord: 39° 28' 46'' D, 43° 52' 6'' K
Ballıbostan köy
-
Ağrı Merkez (
Murat bucağı) -
Ağrı■ Köyün ismi Qezer'dir. Burada Memani, Başımi, Redki aşiretleri yaşar. Derler ki Qezer ile Qazi iki kardeşmiş. Murat nehrinin iki yakasına, iki köy kurmuşlar. Büyüklerimiz anlatır, yedi tane peri gelip Murat nehrinde yıkanırmış. Köyün ağası, papazdan büyü yapıp, bir periyi alıkoyar. Sonrasında perinin arkadaşları gelip onu kurtarır. Eskiden o perileri gördüm diyen bir çok yaşlı varmış.
Qazi■ Köyün esas yerlisi olan Polat ve Aslan aileleri Karapapak kökenli olup köy nüfusunun neredeyse yarısını oluşturmaktadır.
metonio■ Koord: 39° 40' 31'' D, 43° 11' 13'' K
Başköy köy
-
Digor -
Kars■ Köyün 3 km batısında, Begleryan haritasında Hinşen (`eskiköy`) adıyla görünlen yerleşimin kalıntıları mevcuttur.
SN■ Digor'da iki tane Başköy var. İkisinde de Redkan aşireti yaşar. Yukarı Başköy'e Başkoya Redkan, Aşağı Başköy'e ise Başkoya Eli Axa deniliyor.
Qazi■ Koord: 40° 13' 32'' D, 43° 30' 2'' K
Baykara köy
-
Selim -
Kars■ Eskigazi köyünden buraya yerleşen bir kaç hane Kürt (Redkan aşireti) var.
Qazi■ Koord: 40° 34' 37'' D, 42° 46' 26'' K
Bekirhanlı köy
-
Karakoyunlu (
Taşburun bucağı) -
Iğdır■ Bekiran (`Bekirler`) adı, Erivan muhaciri olan Redkan aşiretinin bir koludur.
SN■ Kaniya Dızê ve Dızê (Koçkıran) köyü arasında eskiden Kaniya Siso isminde bir köy varmış. Aras Nehri köyü yıkar. Köy kalıntısı halen mevcuttur.
Qazi■ Koord: 40° 1' 38'' D, 44° 17' 33'' K
Beşbulak köy
-
Ağrı Merkez -
Ağrı■ Mollaosman, Sabuncu, Beşbulak (Kanisıpi), Davan mezrası, Mamık mezrası, Zorava mezrası, Güvenli (Şebo), Yukarıyoldüzü (Darebiya Jorê), Aşağıyoldüzü (Darebiya Jêrê), Sırdo (Gümüşyazı) ve Dormeli köylerini içine alan bölgeye Mêrgezer denilir. Mêrgezer'in Türkçe anlamı; sarı çimenlik. Redkanlıların yoğun olduğu bir bölgedir.
Qazi■ Koord: 39° 54' 38'' D, 43° 3' 4'' K
Beyköy köy
-
Selim -
Kars■ Kars çevresine dışarıdan çok sayıda Azeri, Karapapak ve Terekeme getirilip, bunlar için köyler kuruldu. Bu yeni köylerin Kürtçe yada Ermenice isimleri yoktur. Ama, köylerin çoğunluğu büyük oranda Kürtleşmiştir.
Qazi■ Koord: 40° 31' 48'' D, 42° 34' 33'' K
Bulakbaşı köy
-
Karakoyunlu (
Taşburun bucağı) -
Iğdır■ Tarihçi Xorenli Movses’e göre efsaneler çağında Amasia oğlu Parox tarafından yaptırılan Paraxod kalesi bu yerde olmalıdır.
SN■ Gelturi aşireti İran'dan gelip, Doğubayazıt köylerine dağılır. Burada bir Ermeni, Êzdi Kürtlerden bir kız kaçırıp, Gelturilere sığınır. Gelturiler kızı ve çocuğu Êzdi Kürtlere teslim etmezler. Çünkü, Kürtler asla kendilerine sığınanı kimseye vermezler. O olaydan sonra Gelturiler o zamanlar bölgede nüfusları çok yoğun olan Êzdi Kürtlerin baskılarına dayanamayıp Sovyet sınırlarındaki Iğdır'a gidip, Redkan aşireti beyi Ali Eşref Bey'e (Eleşref Beg) sığınırlar. Ali Eşref Bey kendilerine Perexod (Bulakbaşı) köyünü verir. Şuan 25 küsur köyde yaşayan Gelturiler, Perexod köyünden dağılmıştır.
Qazi■ Koord: 39° 56' 13'' D, 44° 15' 24'' K
Burçakalan mahalle
-
Çaldıran -
Van■ Gundê Kerran da deniliyor. Bu köyde Ersara ailesi Redkan aşiretindendir.
Qazi■ Koord: 39° 10' 44'' D, 44° 2' 5'' K
Bücüklü köy
-
Kağızman (
Kötek bucağı) -
Kars■ Köyün yerli nüfusunu oluşturan Alevi Türkmenler 80li yıllardan önce çevredeki diğer Alevi köyleri gibi köylerinden topluca başta Ankara ve İzmir olmak üzere dışarı göç etmişlerdir, yerlerine ise çevre köylerden ve Digor'dan Kürtler yerleşmiştir. Ayrıca çevredeki Alevi köylerinin eskiden en büyük olanıydı.
metonio■ Burada yaşayan Kürtler, Redkan aşiretindendir.
Qazi■ Koord: 40° 15' 42'' D, 43° 3' 18'' K
Çakmaközü mahalle
-
Karayazı (
Elmalıdere bucağı) -
Erzurum■ Suriye'den göç etmiş ve Şanlıurfa'dan gelmiş Berazi Aşireti'nin mensuplarından biri olan şahıs tarafından kurulmuştur.
■ Berazi aşiretinin geçen yüzyıla kadar yazları Erzurum'da, kışları ise Urfada yaşardı. Yerleşik hayata geçince Urfadakileri Beraziyê Ga westiyayi (öküzleri yorulan Beraziler), Erzurumdakilere ise Beraziyi ga mıri (öküzleri ölen Beraziler) denildi. Ama, Erzurumdaki Berazilerin çoğu Türkmen olarak kaydedilmiş sitede.
Qazi■ Koord: 39° 39' 9'' D, 42° 16' 39'' K
Çaybaşı köy
-
Selim -
Kars■ Surp Anardzat (Yun. Ayii Anargyri) hastalara parasız bakmakla ünlenen hekim azizler Kosmas ve Damianos'un unvanıdır. Ermeni geleneğinde yaygın bir kilise adıdır. 1908 Rus sayımında köyde 210 'Türkmen' nüfus görünür. Türkmen tabiri burada Alevi anlamındadır.
SN■ Burada yaşayan Kürtler, Redkan aşiretindendir. Kars merkez Çerme ve Karaçoban Gopal köylerinde yaşayan ailelerin yakın akrabalarıdırlar. Erivan muhacirleridirler.
Qazi■ 20. yy başında Alevi (Türk) yerleşimi. Şimdi Alevi (Türk)/Kürt (Sünni) yerleşimi (Kürtler Kars Merkez ilçesinin Çermeli köyünden gelerek Çaybaşı köyüne yerleşmiştir.)
Necmettin Kabirli■ Koord: 40° 27' 13'' D, 42° 55' 36'' K
Çetinsu köy
-
Eleşkirt -
Ağrı■ Köyün eski ismi Geliya olup, bir kaç hane Redkan aşiretidir.
Qazi■ Koord: 39° 44' 4'' D, 42° 31' 27'' K
Çömçeli köy
-
Doğubayazıt -
Ağrı■ Ağrı'da iki tane Golesor var; biri Doğubayazıt'ta, diğeri Taşlıçay'da.
Qazi■ Koord: 39° 30' 31'' D, 43° 49' 59'' K
Çubuklu mahalle
-
Özalp (
Dorutay bucağı) -
Van■ Kürt (Cemaldini, Kuresıni, Redki) yerleşimi.
Qazi■ Köyde üç Kürt aşireti (Cemaldini, Redki, Pinyanişi vb.) ve Küresünniler bulunmaktadır. Pinaşi'lerden Mala İmam sülalesine bağlı Özbilgin'lerin dediğine göre köyün yerlisinin yüzde sekseni Acem (Küresünni) imiş. Köy dışındaki köylülerin çoğunun Küresünni olması da bunu kanıtlıyor olabilir.
metonio■ Koord: 38° 46' 14'' D, 44° 1' 24'' K
Eleşkirt ilçe
-
Eleşkirt -
Ağrı■ İlçeye adını veren eski Eleşkird şimdiki merkezin 12 km doğusunda bulunan Toprakkale hisarıdır. Zeydikan köyü Cumhuriyet döneminde ilçe merkezi olmuştur.
SN■ Nüfusunun çoğunluğu Kürttür. Farklı tarihlerde Karapapak ve Ahıska muhaciri iskanları da yapılmıştır..
seyyah■ © 08.07.1790 Eleşkird Mutasarrıflığı'na yurtluk ve ocaklık olarak Abdülfettah Paşa'nın oğlu Halil Bey'in tayini.
deyar heyran■ Kürd dostu Ermeni yazar Siras, buralıdır. Buradan Ermenistan'a göç ettikten sonra, kendisini katliamdan kurtaran Kürd halkı için iki Kürtçe kitap yazar. Memê u Eyşê ve Letife (1932 ve 1934).
Qazi■ Eski Eleşkirt Toprakkale köyüdür, Ermeniler terk ettikten sonra tamamı Kürt olmuştur. Yeni Eleşkirt'i oluşturan Zeydikan köyü ise 1828 yılında Gürcistan göçmeni Türkler tarafından iskan edilmiştir. 1935 sayımında 1.504 kişiden yalnızca 80 kişi Kürtçe konuşmaktadır.
metonio■ Koord: 39° 48' 10'' D, 42° 40' 32'' K
Ergani ilçe
-
Ergani -
Diyarbakır■ Asur kralı III. Şalmanaser'im MÖ 856 yılına ait sefer kaydında Argnia Dağı olarak anılan yerin adını taşır. Adın kökeni belirsizdir. Arğni kalesi 1052 yılında burayı ele geçiren Hapel oğlu Harpik adlı Ermeni beyi münasebetiyle anılır. Kalenin aşağısındaki kasaba daha geç tarihte ortaya çıkmış görünmektedir. 19. yy’da Ergani kaza merkezi kuzeydeki Maden kasabasına taşındı; eski kasabaya Osmaniye adı verildi. 1930’larda yeniden Ergani adı benimsendi.
SN■ Kako Kürtçede abi demektir. Kako'lar Türkmen olduklarını kabul etmezler. Yaşlıları Türkçe bilmezler.
Qazi■ İlçe merkezi kendilerine "Kako" lakabı takan Karakeçili Türkmenlerinden oluşurken yoğun Kürt ve Zaza göçü almıştır. Halen Türkler şehirde azınlığa düşmüştür.
metonio■ Kako olarak belirtilen aileler Türkmendir. Şam ve Halepten göçen Sunni Türkmenler vardır. Sunni Türkmenlerin yanı sıra İç Anadolu ve Tunceli den göçen Alevi Türkmen ve Kürt aileler vardır. Canbekli ve Sarı Saltuk ocak ve aşiretlerinden Türkmen alevi kökenliler mevcuttur. Ergani merkezde ise hala ermeni kökenli aileler vardır bulunmaktadır.
Utku■ Koord: 38° 16' 11'' D, 39° 45' 37'' K
Ergözü köy
-
Eleşkirt -
Ağrı■ 1852-56 Rus savaşına dek 150 haneli bir Ermeni köyü imiş. Bu tarihte nüfusu Erivan ovasına göçmüş. Son kalan birkaç hanenin tuttuğu Kürt işçiler çoğalarak köye sahip olmuşlar. 1890’larda kilisenin ahır olarak kullanıldığı, eski evlerin içler acısı bir halde bulunduğu belirtilir. (Epr I.569).
SN■ Köy çevresinde iki tane köy kalıntısı var. Bu iki köylerin isimleri Pozê Qesapxanê ve Gundıkê Omo. Gundıkê Omo'da bir türbe varmış. Kürtler yüzlerce yıl ziyaret edip, kurbanlar, adaklar adarmış. Sonra Ermeni kralının mezarı olduğu ortaya çıkmış.
Qazi■ Koord: 39° 44' 33'' D, 42° 47' 37'' K
Hacıağa köy
-
Aralık -
Iğdır■ Yakın dönemde Kürtleşmiş bir köydür.
SN■ Ağrı Mengeser köyündeki Azeri, Karapapaklar bu köyden göç etmişler.
Qazi■ Redkan aşireti haricinde Sipkan aşireti de yaşar.
Mar(d)astan■ 1886 sayımında 511 Tatar (Azeri) yaşamaktadır.
metonio■ Koord: 39° 56' 16'' D, 44° 29' 20'' K
Hacıkışlak mahalle
-
Özalp -
Van■ Kürd (Şemsıki, Şewi, Redkan) yerleşimi.
Qazi■ Küresünni aileler de bulunmaktadır.
metonio■ Koord: 38° 46' 0'' D, 43° 56' 14'' K
Halefoğlu köy
-
Kars Merkez -
Kars■ Halefoğlu köyü günümüzde Kars ili Merkez ilçesine bağlı en büyük Kürt nüfuslu köydür.
metonio■ 1886 yılı Rus nüfus sayımı; 143 Kürd, 97 Yunan.
Qazi■ Gêloyi aşireti haricinde Qaski ve Mılli aşiretleri de yaşar.
Mar(d)astan■ Koord: 40° 39' 12'' D, 43° 17' 31'' K
Hasanhan köy
-
Aralık -
Iğdır■ Hasanhan (Hesexan) köyü, Ağrı Direnişine kadar (1926-1930) Redkan aşiretinin köyüydü. Redkan aşireti kışın bu köyde, yazın ise Erivan'da Elegez dağındaki Armaxan yaylasına çıkardı. Daha sonrasındaki yıllarda sınırların örülmesi ile artık Elegez'e gidemediler. Ağrı Direnişinde köy yasak bölge olunca, Redkanlılar Ağrı'nın Kazlı ve Keşiş köyleri ile Iğdır'ın Evci köyüne göç ettiler. 1940lı yıllarda yasak bölge kalkınca, devletin Ağrı Direnişinden dolayı İran sınırında yakalayıp Türkiye'nin batısına sürgün ettiği İran Kürtleri olan Saki ve Keleşki aşiretleri sürgünden geri dönünce Hesexan köyüne yerleştirildiler. Günümüzde Hesexan köyünde bir, iki aile tek Redkidir. Rus Devlet arşiv belgelerine göre bu köyde 1897 yılında 88 Kürd (Redkan) yaşıyormuş. Kaynak https://www.prlib.ru
Qazi■ Redkanlılara ait olan köyden 1930da Redkanlılar çıkartılmış. Ağrı İsyanından dolayı Anadoluya sürgün edilen İran Kürtlerinden (isyanda yakalanmışlar) Xelki ve Keleşki aşiretleri, 1943 yılında sürgünden dönünce köy onlara verilmiş.
Mar(d)astan■ Koord: 39° 57' 23'' D, 44° 20' 41'' K
Hıdır köy
-
Ağrı Merkez (
Murat bucağı) -
Ağrı■ Halihazırda bir Karapapak köyüdür, nüfusunun az bir miktarı Kürtlerden oluşur.
seyyah■ Burada Xaro [Garo] isimli meşhur bir Ermeni yaşarmış. Xaro'nun değirmenleri varmış. Köyde halende Gola Xaro (Türkçe anlamı Xaro'nun gölü) isimli küçük bir gölet vardır. Iğdır Yukarı Civanlı (Ciwani) ve Kağızman Axwêran (Akören) köyünden Redkan aşireti bu köye geldiğinde, köy boşmuş. Karapapaklar sonradan devlet tarafından iskan edilmişler. Son yıllarda çoğu batıya göç etti.
Qazi■ Koord: 39° 43' 8'' D, 43° 10' 24'' K
Hıdırlı mahalle (Adetli bağ)
-
Aralık -
Iğdır■ Volkan patlamasıyla yok olan Agori (şimdi Yenidoğan) kasabası halkının iskanı için Rus yönetimi döneminde kurulan yeni yerleşim (Tazekend, Nor Agori) Çarlık dönemi Rus haritalarında bu yerde gösterilir. Ancak fiili bir kalıntısı yoktur; harita hatası veya idari bir hayal olabilir.
SN■ Eski ismi ile Xuduli (Xıdırlı'da deniliyor). Şuan Ağrı Ziro (Murat) köyünde oturan Redkan aşiretinden ailelerin dedeleri Xıdır tarafından kurulmuştur. Eski bir Redkan köyü olup, yasak bölge kapsamına alınınca bu köydeki Redkanlılar, Ağrı Ziro, Poxana, Kazlı (Kazlının bir kısmı), Keşiş köyleri ile, Digor'un Başköy ile Sarıkamış'ın Hopwêran (Gecikmez) köyüne göç ettiker. Yasak kalkınca da, Celali aşiretinin Giski kolu köye yerleşti. Rus Devlet arşiv belgelerine göre bu köyde 1897 yılında 186 Kürd (Redkan) yaşıyormuş. Kaynak https://www.prlib.ru
Qazi■ Şuan Giski aşireti yaşar. Redkanlılardan sonra onlar gelip yerleşmiş.
Mar(d)astan■ Koord: 39° 54' 28'' D, 44° 19' 37'' K
Hisarlı köy
-
Enez -
Edirne■ Rum Ortodoks kilisesine bağlı Bulgar dilli nüfusu vardı.
SN■ Muş Bulanık Gülçimen ve Muş merkez Bostankent köylerinden Redkan aşiretinden Kürdlerin göçü ile büyük oranda Kürdleşmiştir.
Qazi■ Koord: 40° 43' 15'' D, 26° 12' 36'' K
İğdir köy
-
Selim -
Kars■ İdıra Tırkmena (Türkmen Iğdır) deniliyor ama köyde bir kaç hane Türkmen kalmış. Köyün yüzde doksanı Kürd Redkan aşiretidir.
Qazi■ Kürtler 1983 yılında Kağızman ilçesinin Şaban köyünden gelerek İğdir köyüne yerleşmiştir.
Necmettin Kabirli■ Koord: 40° 26' 12'' D, 42° 54' 34'' K
Kalkandelen mahalle
-
Çaldıran -
Van■ Kürd (Redkan, Çılkeri) yerleşimi. Redkanlılar yaklaşık yüz yıl önce Iğdır Alican (Elicana Bello) köyünden göç etmişler.
Qazi■ Koord: 39° 7' 45'' D, 43° 56' 24'' K
Karaağıl köy
-
Bulanık (
Karaağıl bucağı) -
Muş■ 19. yy sonlarında Ermeni nüfuslu olan köye bir miktar Oset muhacir iskan edildi. Halen nüfusun tamamı Kürttür.
SN■ Erivan muhaciri Kürt Redkan aşiretinden 18 aile Ağrı'dan bu köye nakil edildi (331 ve 335 yılları ).
Qazi■ 30 yıl öncesine kadar Karaağıl'ın köy merkezinde Osetler yoğunluktayken mezraları hep Ağrı kökenli Kürtlerden ibaretti. Yalnız bu mezralar o dönemde o kadar büyük nüfuslu olmamakla birlikte Osetlerin yoğun dış göçü neticesiyle günümüzde Karaağıl'da Kürtler çoğunluktadır.
metonio■ Beldeyi kuranlar ve ilk nüfusunu oluşturanlar Asetinler ve Osetler'dir. İstanbul'a yoğun göç veren kasabaya Ağrılı Kürtler yerleşti.
Mustafa■ Koord: 39° 8' 17'' D, 42° 5' 12'' K
Karakale köy
-
Kağızman -
Kars■ Qereqela Êlya, köyün tamamı Redkan aşiretidir.
Qazi■ 1928 de Kağızman ilçesi Digor nahiyesinde 3 adet Karakale vardır İsimleri :DağKarakale, ilyaKarakalesi ve Karakale'dir.Bu yerleşim "İlya" olanıdır.
ishak levent■ Koord: 40° 10' 18'' D, 43° 27' 14'' K
Karakale köy
-
Digor -
Kars■ Köyde şuan Qaski aşireti yaşıyor. 1888 Rus sayımında köyde 113, Êzdi inancına mensup Kürd yaşıyormuş.
Qazi■ Koord: 40° 28' 11'' D, 43° 22' 24'' K
Karakale köy
-
Arpaçay -
Kars■ 20. yy başında kısmen
Rus yerleşimi. Kısmen
Azeri yerleşimi
■ Azeriler haricinde, Redkan Kürtleri de var. Digor Akrak köyü yaklaşık 80 yıl önce zelzeleden dolayı yıkılınca buraya göç etmişler.
Qazi■ Koord: 40° 52' 24'' D, 43° 27' 37'' K
Kaymaklı mahalle
-
İpekyolu (
Erçek bucağı) -
Van■ Köyün tamamı Azeri değildir. Yıldız ailesi Kürd Redkan aşiretindendir. Köyde başka aşiretlerden Kürdlerde var.
Qazi■ Koord: 38° 38' 15'' D, 43° 42' 4'' K
Kazlı köy
-
Ağrı Merkez (
Murat bucağı) -
Ağrı■ Qazî köyü halkı Erivan muhaciri Redkan aşiretinden olduğundan, köyün eski sakinleri ve köyün tarihi hakkında bilgileri yoktur. Köyün ortasında köylülerin "şehit" dediği, üzerinde haç işareti olan bir mezar var. Köy halkı buraya çok büyük saygı duyar. Ama içinde yatan kimdir, ne zaman ölmüş? Köy halkı birşey bilmiyor. Ama hamile kadınlar şehidin yanından geçince, bilmeden nerelerine dokunurlarsa, çocuk doğunca orasında kırmızı renkte bir işaret olur. Köyde kırmızı işaretli bir çok insan var.
Qazi■ © 28.01.1905 Sened-i Hakani ile sahip oldukları araziyi Tarılık karyesiyle paylaştıkları halde köy halkının meralarını zapt ettiğinden şikayetçi olan Kazi karyesi ahalisinden Abdülkadir'in müracaatı hakkında gerekenin yapılması.
Mar(d)astan■ Karapapak çoğunluklu bir yerleşimken bugün yalnızca altı hane Karapapak nüfus var, gerisi Kürtlerden oluşuyor.
metonio■ Koord: 39° 41' 9'' D, 43° 12' 13'' K
Kerimbeyli köy
-
Aralık (
Taşburun bucağı) -
Iğdır■ Mıllo köyünde 1886 yılı Rus nüfus sayımın göre 273 Kürt yaşıyormuş. 1897 yılında ise nüfusu baya azalmış. Şu bilgiler verilmiş; 131 Kürd (Redkan.
Qazi■ Azerilerin çoğu köyü terk etti.
metonio■ Koord: 39° 59' 42'' D, 44° 23' 26'' K
Kızıldikme köy
-
Kangal (
Akpınar bucağı) -
Sivas■ 93 Harbi diye bilinen 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşında Kars Arpaçay Dilan köyünde ikamet edenlerin (şimdiki Sulakbahçe köyü) göç ettiği köydür.
salih çetin■ Köyün bir bölümü Çeçen-Maarulow bir bölümü de Karapapaktır. Rusya direnişinde Şeyh Şamil'in esir düşmesiyle birlikte Naiplerden Hacı Murtaza Ali önce Kars'a oradan Yalova'ya ve sonra Sivas'a gelerek yerleşmiştir. Karapapaklar Azerbaycan'dan Kars Arpaçay'a oradan Sivas'a gelerek yerleşmişlerdir. [Türk22]
Qazi■ Koord: 39° 5' 36'' D, 37° 0' 8'' K
Kilimli mahalle
-
Çaldıran -
Van■ Kürt (Redki, Heyderi, Kuresıni) yerleşimi.
Qazi■ Koord: 39° 0' 23'' D, 44° 0' 0'' K
Kömürlü köy
-
Kağızman (
Kötek bucağı) -
Kars■ Kürt Gelturi aşireti yaşar. Buradaki Kürtler (Gelturi) Iğdır Kaniya Kewran köyünden buraya göç etmiştir. Köydeki Türkmen-Alevi nüfusun çoğunluğu batı illerine göç etmiştir. Ama yazları gelip Kürtlere misafir olurlar.
Qazi■ Aleviler köyü dışarıdan gelen Kürtlerden dolayı terk ettiler. Neden gelip misafir olsunlar, bir de asıl ev sahibi Kürtler değil Alevilerken üstelik. Vahşi doğa kanunuyla karşısındaki Aleviye baskı kurmaya çalışan alfa Kürt ve Stockholm Sendromuna giren Alevi Türkmen profili yaratmışsın iki dakikada Murat.
metonio■ Koord: 40° 16' 51'' D, 43° 1' 2'' K
Köprübaşı mahalle
-
Bünyan (
Elbaşı bucağı) -
Kayseri■ Ekrek köyüne 1970li yıllarda Kağızman Gümüştepe ve Arpaçay Mescitli köylerinden Redkan aşiretinden Kürtler göç etmiştir. Köy nüfusunun büyük bölümü Kürtlerden oluşur.
Qazi■ Esasında Ermeni köyüdür. Ermenilerin köyü terk etmesiyle Avşarlar ve Bulgaristan göçmenleri yerleşmiştir. Kürtler azınlıktadır. 7 Haziran 2015 seçim sonuçları: MHP 117, HDP 7, CHP 42, AKP 279
metonio■ Köy halkı Avşar Türkmenleri, Bulgaristan Muhcirleri ve Kars'tan gelen Kürtler'den oluşuyor.
Cemil■ Koord: 38° 40' 10'' D, 36° 2' 11'' K
Küçükyusuf köy
-
Kars Merkez -
Kars■ Bu köyün Kürtçe ismi Goma Ûsiv'dır. Kürtler bir yana, Kars'taki Terekeme-Karapapaklar dahi, Küçükyusuf ya da Hofsepekom dersen, böyle bir köyü bilmezler.
Qazi■ Kürt (Badılli, Cemaldini, Eliya, Dılxêri, Redki) yerleşimi.
Mar(d)astan■ Koord: 40° 24' 8'' D, 43° 8' 53'' K
Mahirbey köy
-
Digor -
Kars■ Redkan ve Cemaldini aşiretleri yaşar.
Qazi■ Koord: 40° 24' 37'' D, 43° 19' 26'' K
Murat köy
-
Ağrı Merkez (
Murat bucağı) -
Ağrı■ Adını güneyindeki Dzirav dağından alan Zirav/Ziro nahiyesinin merkez köyü idi. Daha sonra nahiyeye Murat adı veridli. 1878’den önce 40-50 hane Ermeni, 10 hane Yezidi nüfusu vardı.
SN■ Ziro'nun Yekmal (Tr: Üçevler) isimli bir mezrası var. Ziroda Redkinin bir kabilesi, Yekmal de ise başka bir kabilesi yaşar. Hepsi Erivan kökenlidir.
Qazi■ Koord: 39° 40' 43'' D, 43° 14' 45'' K
Mürşitali köy
-
Karakoyunlu (
Taşburun bucağı) -
Iğdır■ Mürşitali köyüne yakın, Ağrı Dağı eteklerinde Hesepêxas isimli bir köy, Ağrı direnişinde yasak bölge olduktan sonra, yasak kalktıktan sonra da kimse o köye yerleşmedi. Şuan Mürşitali köyündeki Redkan aşireti tarafından yayla olarak kullanılır. 1886 Rus nüfus sayımında da Hesepêxas köyünün ismi vardır. Hesepêxas'ın Türkçe anlamı yalınayak Hasan.
Qazi■ Koord: 40° 1' 33'' D, 44° 8' 13'' K
Okçular köy
-
Bulanık (
Erentepe bucağı) -
Muş■ 1912 nüfusu yarı yarıya Ermeni ve Çerkes muhacirden ibaretti. (VanV).
SN■ Köyün eski ismi Şêxweliya olup, Erivan muhaciri Redkan aşireti yaşar.
Qazi■ Koord: 39° 4' 17'' D, 41° 58' 1'' K
Oklavalı mahalle (Yücekapı bağ)
-
Eleşkirt -
Ağrı■ Köy yakınında Ermenilerce ziyaret edilen Tux Manug (`esmer oğlan`) ziyaretgâhında bulunan çivi yazılı Urartu yazıtını Toprakkale'deki Ermeni okuluna diktirdiğini 1894 basımı Բագրևանդ Ջրաբաշխ Գաւառ adlı eserinde S. Hayguni belirtir. Sonradan yok olmuştur.
SN■ Köyün yerel ismi Garısya olup, Redkan aşireti haricinde Çıxuri aşireti de yaşar.
Qazi■ Koord: 39° 44' 25'' D, 42° 45' 56'' K
Ombulak köy
-
Tuzluca -
Iğdır■ 20. yüzyılda Redkan aşireti yaşardı. Köyün en eski ismi Mıstekalo'dur. Mısto ve Kalo iki kardeşmiş. İki kardeşin soyu şimdi Iğdır, Ağrı ve Karaçoban'a dağılmış. Şuan bölge halkı Ombılax der. Resmi ismi ise Unbulak değil, Ombulak'tır. Mıstekalo köyü üzerine çok eski bir şarkı da var. Bkz; https://youtu.be/tuQu_daaNyM
Qazi■ Tarihi ismi Mıstekalo olan bu köye günümüzde Başsineg denilir. Eskiden Redkan, şimdi Gêloyi aşireti yaşar.
Mar(d)astan■ Koord: 39° 49' 4'' D, 43° 28' 7'' K
Otlukkapı mahalle
-
Pasinler -
Erzurum■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi.
■ Evliya Çelebi `Ermeni köyü` olduğunu bildirir. 1895 katliamlarında yağmalanan köylerdendir. Bu köy yakınında olduğu kaydedilen Masat köyü tarihi kaynaklarda anılan Maztad Մազդատ Kalesi yerinde olmalıdır.
SN■ Hasankale (Pasinler) Lazkom (Taşağıl) köyünden, Redkan aşiretinden aileler Sansor (Taşlıgüney), Hertiv (Otlukkapı) ve Serçeboğazı köylerine göç etmişler. Tamamı akraba olan bu ailelerin dedeleri, yüz yıl önce Erivan'ın Şamiran ve Beyremeli köylerinden gelmişler.
Qazi■ Köyde Kürt nüfus da mevcut olmakla birlikte köyün ekserisi Türk asıllıdır. Kürt nüfus sonradan göç yoluyla buraya gelmiş olup köy aslen Türk yerleşimidir.
İzzetnihat■ Koord: 39° 53' 48'' D, 41° 40' 12'' K
Ozanca mahalle
-
Gölmarmara -
Manisa■ Erivan muhaciri Redkan aşiretinden bazı aileler Malazgirt'in Fenek köyüne göç ettiler. Ama, yerliler hiç bir zaman muhacir olan Redkan aşiretini kabul etmediler. Şener Şen'in de ünlü olmadan önce öğretmenlik yaptığı Fenek köyünde 1973 yılında yerliler ile Redkanlılar arasında kavga çıktı ve Redkanlıları göçe zorladılar. Fenek köyündeki aileler Ozanca köyüne göç ettiler. Köy şuan tamamıyla Kürdtür. Milliyet gazetesinin 1973 arşivinde söz konusu kavga ile ilgili haberler var. Redkanlılardan bir, yerlilerden sekiz kişi hayatını kaybetmiş.
Mar(d)astan■ Fenek köyündeki Redkanlılar haricinde, Kağızman Karabağ ve Günindi köylerinden de Redkanlılar bu köye göç etmişler.
Qazi■ Koord: 38° 40' 58'' D, 27° 53' 38'' K
Ölçülü köy
-
Kars Merkez -
Kars■ 1877'de başlayan Rus yönetimi öncesinde Kars'ın tek Rum köyüdür. Kars tabyalarının yapımı esnasında Trabzon'dan getirilen inşaat işçilerinin iskanı için 1850'lerde kurulmuştur. 1878'de buna Karadeniz ve Kafkasya'dan gelen Rum muhacirler eklenmiştir. 1877-78 Osmanlı Rus harbinin Osmanlı yenilgisiyle sonuçlanan son çarpışması bu köyün Güneyinde Alacadağ mevkiinde gerçekleşti.
SN■ Köyün eski ismi Wazê (Wezin'de denilir) olup, Redki, Celali, Kurdki, Şemski, Bıruki ve Mılli aşiretleri burada yaşar.
Qazi■ Yukarıda ismi olan aşiretler haricinde, Qazki aşireti de yaşar.
Mar(d)astan■ Koord: 40° 33' 51'' D, 43° 15' 0'' K
Paslı köy
-
Kağızman (
Kötek bucağı) -
Kars■ Köyün yerli nüfusunu oluşturan Alevi Türkmenler 80li yıllardan önce çevredeki diğer Alevi köyleri gibi köylerinden topluca başta Ankara ve İzmir olmak üzere dışarı göç etmişlerdir, yerlerine ise çevre köylerden ve Digor'dan Kürtler yerleşmiştir.
metonio■ Burada yaşayan Kürtler, Redkan aşiretindendir.
Qazi■ Koord: 40° 17' 7'' D, 42° 57' 10'' K
Pirdemir köy
-
Tuzluca -
Iğdır■ Rus Devlet arşiv belgelerine göre bu köyde 1897 yılında 71 Kürd (Redkan) yaşıyormuş.
Qazi■ Koord: 40° 0' 57'' D, 43° 34' 57'' K
Saraçlı köy
-
Aralık -
Iğdır■ Kürd (Redkan, Moti) yerleşimi. Buradaki Redkanlıların bir kısmı da Tc'deki uzun askerlik süresinden dolayı 1926'da Ermenistan'a göç edip, 1988 yılında Ermeniler tarafından Kazakistan'a sürgün edildiler. Kazakistan'dan bir kısmı Bakü'ye göç edip, asimile oldular.
Qazi■ Bugün yalnızca iki aile Karapapaktır.
metonio■ Koord: 39° 54' 40'' D, 44° 28' 8'' K
Sarıköy mahalle
-
Özalp -
Van■ Kürt (Redki, Qardari) yerleşimi.
Qazi■ Koord: 38° 36' 22'' D, 44° 1' 18'' K
Sarıtaş köy
-
Ağrı Merkez -
Ağrı■ Daha önce Eleşkirt’e bağlı iken 1947’de Ağrı Merkez ilçesine bağlandı. Redkan aşiretine ait köy iken güvenlik güçlerince boşaltıldı.
SN■ Köye Kejo ve Kevırê Kejo diyorlar. Köy halkı Ağrı Darebi (Aşağı Yoldüzü) köyüne yerleştirilmiş.
Qazi■ Koord: 39° 52' 36'' D, 42° 59' 39'' K
Serçeboğazı mahalle
-
Pasinler -
Erzurum■ Hasankale (Pasinler) Lazkom (Taşağıl) köyünden, Redkan aşiretinden aileler Sansor (Taşlıgüney), Hertiv (Otlukkapı) ve Serçeboğazı köylerine göç etmişler. Tamamı akraba olan bu ailelerin dedeleri, yüz yıl önce Erivan'ın Şamiran ve Beyremeli köylerinden gelmişler.
Qazi■ Türkler ve Kürtlerin birlikte yaşadığı bir köydür. Kürtlerin çoğu Taşağıl köyünden gelip yerleşmiştir.
metonio■ Koord: 40° 0' 46'' D, 41° 38' 44'' K
Seydibey mahalle
-
Özalp (
Dorutay bucağı) -
Van■ Burdaki Redkiler, Koseyi kabilesindenler (Iğdır Alakose köyünü onların kurduğu söylenir). Erivandan Iğdıra, oradan Muşa, Muş üzerinden de bu köye göç etmişler. Ayrıca Şemski ve Redkan aşirerleri haricinde, Dodki aşireti de yaşar. Dodkiler de İran'ın Kürt bölgelerinden gelmişler.
Mar(d)astan■ Eskiden burada Mendesori (28 ev) ve Şemski (26 ev) aşiretleri yaşarmış. Êzdi olan Mendesoriler Ermenistan'a göç etmiş. Onların yerine Ermenistandan müslüman Redkan Kürdleri gelmiş. Şimdi köyde Şemskiler ile Redkanlılar yaşar.
Qazi■ Koord: 38° 50' 3'' D, 43° 55' 36'' K
Sulakyurt köy
-
Ardahan Merkez -
Ardahan■ Eski adı Yukarı Sarzep iken Rus yönetimi döneminde Rus çarı II. Nikolay (h 1894-1917) onuruna Nikolayevka adı verildi. Köyde bir İsviçreli girişimcinin kurduğu Kars yöresinin ilk gravyer peyniri fabrikasından ötürü Zavod (`fabrika`) adı da kullanıldı.
SN■ Köyde Karapapak, Terekeme ve Kürtler yaşamaktadır. Burada yaşayan Kürtler Redkan aşiretindendir.
Qazi■ Rus yapımı etnik haritada Sulakyurt Oset çoğunluk olarak gösterilmiş
xyz■ Koord: 41° 9' 46'' D, 42° 37' 24'' K
Sungur mahalle
-
Çaldıran -
Van■ Şerebegya, Kürt (Redki, Qardari, Tırtopi) yerleşimi.
Qazi■ Koord: 39° 3' 14'' D, 44° 4' 54'' K
Suveren köy
-
Iğdır Merkez -
Iğdır■ Rus yönetimi döneminde sınır bölgesi komutanlığı idi.
SN■ Horgof köyü, 1886 yılı Rus nüfus sayımına göre bu köyde 129 Kürt yaşıyormuş. 1897 verilerine göre ise 151 Kürd (Redkan) yaşıyormuş.
Qazi■ Iğdır ovası üzerinde olduğu için ve gün geçtikçe gelişmesi sebebiyle göç almış bir köydü. 90'lı yıllarda Iğdır'ın en kalabalık köyüydü. Köy halkı Kürtler'den oluşuyor.
Alper Karaca■ Koord: 39° 48' 17'' D, 44° 3' 45'' K
Şehitemin köy
-
Sarıkamış (
Karakurt bucağı) -
Kars■ Köye adını veren, kızıl ve beyaz sıralı taştan yapılmış Ermeni kilisesi 1878'den önce mamur ve işler haldeyken 19. yy sonunda 'Kürtlere ait samanlık' olarak anılmıştır.
SN■ 1917, 1918 yılları arasında Ruslar bölgeye saldırınca bir çatışmada Redkan aşiretinden Xelife İsmail oğlu Mehmet Emin Alekilise köyünde ölür. Mehmet Emin'in ismini bu köye vererek, köyün ismini Şehitemin yaparlar. Ölümünden kırk yıl sonra sel suları mezarını yıktı, mezar yeniden yapıldı. Mehmet Emin'in babası Xelife İsmail, Redkan aşireti Erivandayken ölür. Mezarı Şamiran köyündedir.
Qazi■ Koord: 40° 13' 13'' D, 42° 42' 51'' K
Şemsettin mahalle
-
Özalp -
Van■ 1912’de 465 Ermeni nüfusu vardı. (VanV).
SN■ Şemdin (Şemsettin) burada yaşayan Redkanlıların dedesidir. Şemdin'in oğlu Kose'nin soyuna, Koseyi deniliyor. Redkan aşireti Mervanilerle savaşıp, Erivan'a göç ettiğinde, Kose'nin oğullarından Eslan (Aslan) diğer Redkanlılarla beraber Erivan'a giderken, Eslan'ın kardeşleri Özalp köylerinde kalırlar. Kose'nin çocukları şuan Özalp'ın yedi-sekiz köyüne dağılmış bulunmakta. Özalptaki Redkanlılar, yüzlerce yıl boyunca Erivandakiler ile ilişkiler kurmuşlar. En son Feqi Hesen isimli biri Erivan'a, Redkan aşiretini ziyarete giderken yolda öldürülür ve bağları kopar. Ta ki Redkan aşireti 1890 ve 1918 yılları arasında Erivan'dan tekrar bu tarafa göç edene kadar. Göçten sonra bazı Erivanlı Redkanlılar, Özalptaki Redkanlıların yanına gelirler.
Qazi■ Şemsettin bu köyde yaşayan Redkanlıların onuncu kuşak dedesidir. Köyü Şemsettin'in babası Ali kurup, oğlunun ismini vermiş.
Mar(d)astan■ Köyün ilk sakinleri Ermeniler idi. Ermenilerin tehciri ile köy Küresünni Azerbaycan Türkleri yerleştii. Fakat onların da yoğun olarak İstanbul'a göç etmesi ise Kürtler geldi.
Murat Çolak■ Koord: 38° 47' 40'' D, 43° 51' 58'' K
Şirinköy köy
-
Digor -
Kars■ Kürd (Kurdki, Bıruki, Seydoyi) yerleşimi. Köy halkı Şırinko der. 1888 Rus sayımında 137 Êzdi Kürd (Uti aşireti) yaşıyormuş.
Qazi■ Koord: 40° 25' 46'' D, 43° 16' 8'' K
Tahir belediye
-
Eleşkirt (
Tahir bucağı) -
Ağrı 1912h 📖:
Xalyaz (idari bölge) [
Türkçe xali yazı "boş ova" ]
■ Halyaz nahiyesinin merkezi olan Tahir köyüdür. 21 Haziran 1877'de bu mevkide gerçekleşen muharebede Ter-Ğugasov komutasındaki Rus ordusu Ahmet Muhtar Paşa'ya yenilmişti.
SN■ Köyde Redkan aşireti haricinde iki hane Celali geriye kalanlar ise Pirebadi aşiretidir.
Qazi■ Koord: 39° 51' 52'' D, 42° 26' 13'' K
Tarlabaşı mahalle (Yenidoğan bağ)
-
Aralık -
Iğdır■ 1840 yılındaki büyük depremde toprak altında kalan Axori/Ağori köyü yerine ona yakın bir yerde yeniden kurulan köydür.
SN■ Hasanhan Sağlık Ocağı'nda hekim olarak çalıştığım 1987 - 1989 yıllarında sağlık ocağı duvarlarında asılı olan eski haritalarda Yenidoğan köyünün adı Maksizillo olarak geçiyordu.
Levent Çağatay■ Yenidoğan (Axori) köyü, 1840 yılındaki depremde yerle bir olmuş, tarihi çok eskilere dayanan bir köydür. 1840 yılından sonra 1860 yılında da çok büyük bir deprem olmuştur. Köy tamamıyla yıkılıp, başka bir alanda kurulmuştur. Depreme kadar bu köyde Redkan aşireti yaşamaktaydı. Şuan Kars Digor Başköy'de yaşamakta olan Hacıoğlu ailesinin dedeleri, o dönem günlük tutup, deprem de ve deprem sonrasındaki süreçte neler yaşadıkları yazmışlar.
Qazi■ 1928 arapça listede hem Axuri hem Tezxarabe hem de MaksoZilo mevcuttur.Hepsi de birbirinden farklı ama yakın yerleşimlerdir.
ishak levent■ Koord: 39° 47' 39'' D, 44° 24' 10'' K
Taşağıl mahalle
-
Pasinler -
Erzurum■ Ailelerin dedeleri Erivan'dan (Şamiran ve Beyremeli köylerinden) Kars ve Iğdır çevresine. Oradan Bayburt'a, oradan Muş Bulanık Hoşgeldi köyüne. Oradan da bu köye göç etmişler. Bu köy, verdiği göç ile Hasankale'nin birçok köyünü Kürtleştirmiştir.
Qazi■ Koord: 39° 52' 36'' D, 41° 34' 0'' K
Taşteker köy
-
Taşlıçay -
Ağrı■ MÖ 2. yy’da inşa edildiği söylenen büyük Zerdüştî ateş tapınağının yeri idi. Daha sonra bu yerde kurulan S. Hovhannes manastırı 19. yy sonlarına dek önemli bir dini merkez oldu. Yörenin Ermeni nüfusu 1829 ve 1878'de iki göç dalgasıyla Rusya tarafına göçtü.
SN■ 1915'de Diyadin'den Ermenistan'a göç eden Kürt yazar Ahmedê Mırazi, "Biraninêd mın" isimli kitabında bu köye "Dêra Nadobedo" (Türkçe anlamı Nado ve Bedo'nun kilisesi) der.
Qazi■ Koord: 39° 36' 42'' D, 43° 30' 59'' K
Toprakkale köy
-
Eleşkirt -
Ağrı■ Eleşkirt ilçesine adını veren tarihi Vağarşagerd/Alaşgerd kasabası burasıdır. 2. yy sonlarında 2. Arşag oğlu kral Vağarşak tarafından inşa edildiği rivayet edilir. İlçe merkezi 20. yy’da halen bulunduğu Zêdkan/Zeydikan kasabasına taşındı. ■ 19. yy sonunda 130 hane Ermeni nüfusu vardı. Erivan muhaciri olan Redkan Kürtleri iskân edildi.
SN■ Köyün eski ismi Kelê'dir. Kela Elajgırê de deniliyor.
Qazi■ Kelê (Toprakkale) de Redkan aşireti ile birlikte Kurdki aşireti de yaşar. Kurdkilerin Redkan aşiretinin bir kabilesi olduğunu söyleyenler de var.
Mar(d)astan■ Ahıska göçmeni Türkler de bulunuyormuş. Bugün pek yok.
metonio■ Koord: 39° 50' 56'' D, 42° 49' 10'' K
Tutak köy
-
Tuzluca -
Iğdır■ Ağrı ve Iğdır'da toplam üç tane Dutax (Tutak) var. Dutaxa Intabê (Ağrının ilçesi Tutak), Dutaxa Bazidê (Doğubayazıt'ın köyü) ve Dutaxa Qulpê (Tuzlucadaki Tutak) deniliyor. Kürdçe; Du (iki), tax (mahalle).
Qazi■ Koord: 39° 49' 56'' D, 43° 27' 43'' K
Tuzluca ilçe
-
Tuzluca -
Iğdır■ Kulb olan ilçe adı 18 Kasım 1928’de Tuzluca olarak değiştirildi. Tuzluca ilçesi Türkiye'de Caferi (Şii) Azeri nüfusun en yoğun olduğu ilçedir. İlçenin güneyindeki dağlık kesimde birkaç Kürt köyü bulunur.
SN■ İlçe merkezi ve mahallelerinin %65-70i Kürt, %30-35i Azeri kökenlidir. Kürtlerin önemli bir kısmı Ağrı ve Erivan kökenlidir. Kürtlerin bulunmadığı bazı Azeri yerleşimlerinde belirgin şekilde HDP oyu çıkmış olma sebebi 7 Haziran 2015'te HDP'nin Iğdır'dan çıkardığı iki adaydan biri olan Kıznaz Türkeli'nin Azeri kökenli olması olabilir.
metonio■ Qulp ilçe merkezi, iki mahalleden meydana gelir. Yukarı Mahallede Redkan aşireti, Aşağı Mahallede ise Celali ve bir kaç aşiret ve kısmen Azeriler yaşar.
Qazi■ Koord: 40° 2' 41'' D, 43° 39' 42'' K
Yağan mahalle
-
Köprüköy (
Çobandede bucağı) -
Erzurum■ 1895 katliamlarında yağmalanan köy, 1914'te Pasinler bölgesinin en büyük Ermeni yerleşimi idi. Baruyryan mektebi vardı. Türkçe `fil` anlamına gelen ’yağan’ sözcüğü yer adı olarak düşünülemez.
SN■ Bu köyde Yılmaz ailesi Redkan aşiretindendir. Ailenin nüfusu 110 kişidir.
Qazi■ Koord: 39° 56' 33'' D, 41° 54' 24'' K
Yağmurlu köy
-
Eleşkirt -
Ağrı■ Şêxa (Yağmurlu) köyünün Goma Eyibê Çepê isimli bir mezrası var.
Qazi■ Koord: 39° 42' 43'' D, 42° 33' 1'' K
Yaygın belediye
-
Muş Merkez (
Yaygın bucağı) -
Muş■ MÖ 716 yılına ait Sargon vekâyinamesinde Asurca U-mildiş adıyla anılan yer olmalıdır. Karş. Justi, Iranisches Namenbuch, s. 57, Bagadâta maddesi altında. ■ Daron Tarihi vakanüvisinin aktardığı kuruluş efsanesine göre kral Vağarşag zamanında (MÖ 2. yy) Hindistan’dan gelerek Aşdişad tapınağını kuran Hintli bir rahibin üç oğlundan biri olan Meğdés, kendi adıyla anılan kasabayı kurmuştur. ■ 1902 tarihli Kiepert haritasına göre Meğdik köyü biraz daha kuzeydoğuda, belki şimdiki Kardeşler mezrası yerinde olup, bugünkü yerleşim Norşen (`yeniköy`) adıyla gösterilmiştir. ■ 1912’de 380 nüfuslu Ermeni köyü idi.
SN■ Redkan aşiretinden Ahmet oğlu Hasan, Abdurrahman oğlu Hasan, Cafer oğlu Hasan ve Hasan oğlu Mahmut, 1932 yılında Iğdır'dan buraya göç etmiştir. Bu dört aile, Iğdır'a ise 336 (eski takvim) yılında Revan'dan (Erivan) göç etmiştir (1932 yılına ait bir belge).
Qazi■ Ermenilerden boşalan köyü Türkler iskân etmişti, lâkin bugün köyde azınlık durumda olup beş Kürt aşireti köyün çoğunluğunu oluşturmaktadır.
metonio■ Koord: 38° 54' 12'' D, 41° 18' 31'' K
Yaylacık köy
-
Tuzluca (
Gaziler bucağı) -
Iğdır■ Bu köyün asıl yerlileri olan Êzdi Kürtler Ermenistan'a göç ettikten sonra, Kürt Şahkurdi aşireti bu köye yerleşmiştir. Şahkurdi aşiretinin İrandan geldiği söyleniyor. Buradan göç eden Êzdi Kürtlerin bir kısmı, Ermenistan'ın Senger köyüne yerleşmişler. Senger köyünde kalan Redkan aşiretinden Mirzoyan ailesi ise, Êzdileşmiştir.
Qazi■ Koord: 40° 1' 2'' D, 43° 21' 41'' K
Yazılı köy
-
Ağrı Merkez (
Murat bucağı) -
Ağrı■ 20. yy başında
Êzidi yerleşimi. Şimdi
Azeri yerleşimi
■ Mangasar esasen buranın 16 km kuzeydoğusunda bulunan dağın (Ziyaret Tepesi) ve o dağdan doğan ırmağın (Körsu Deresi) adıdır.
SN■ Êzdi Kürtlerin köyüydü. Daha sonra Êzdiler Ermenistan'a göç ettikten sonra, Ermenistan'dan Müslüman Redkan aşireti gelip bu köye yerleşti. Daha sonra devlet Azerileri bu köye yerleştirip, bu köye daha önce yerleşmiş olan Redkan Kürtlerini köyün ilerisinde olan Qelender (Kalender) köyüne gönderdi. Mengeser'de Qelenderlilerin dedelerinin mezarları var. Ayrıca sonra yıllarda Mengeser köyüne bir kaç Kürt evi de göç etti.
Qazi■ Koord: 39° 42' 20'' D, 43° 12' 14'' K
Yeniköy köy
-
Digor -
Kars■ 20. yy başında Kürd Êzdi yerleşimi. Sonra Redkanlılar yerleşir. Redkanlılar buradan Iğdır şehir merkezine göç edince, Cemaldini aşireti yerleşir.
Qazi■ Koord: 40° 18' 3'' D, 43° 33' 36'' K