Acısu mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Nesi, Düzmahalle, Kumsal, Horoften, Raşi, Guney, Kıran mahalleleri vardır.
SN■ 1850 Akçaabad ve Vakfıkebir Öşür defterinde ve 1876'da Kalanuma (Kalanima) Deresi Nahiyesinde ve 1928 sonrası Akçaabad'da Köy: Koryana adıyla kayıtlıdır. 1913'de teklif edilen adı Gedikli olan köyün, 1530 yılına ait Vilayeti Karaman ve Rum Defteri Akça-abad nahiyesinde kaydı yoktur.
Seddül Bahir■ Hakan Kırımlı'nın verilerine göre köyde 2008 yılı itibarıyla 2 hane Azaklıoğlu sülalesinden Kırım Tatar'ı bulunmaktadır. Bu Azaklıoğullarının Kırım'dan hangi tarihte geldikleri belli olmasa da miladi 1845 tarihli nüfus defterinde isimleri geçmektedir. 1930lu yıllardan itibaren dış göçle köyü terk eden Azaklıoğullarının, eskiden daha kalabalık olduğu anlaşılmaktadır.
Denizcan Dede■ Koord: 40° 56' 17'' D, 39° 27' 24'' K
Akçakale mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ 1992’de Akçakale köyü Gökçekaya (Garziya), Çatalzeytin (İspendam), Zeytinlik (Haldandoz) köylerinin katılmasıyla belediye statüsü kazandı.
SN■ Akçakale ilçesi, 1530 tarihli, 387 Nolu Vilayeti Karaman ve Rum Defteri Cilt II ”de 729’ncı sayfada “Kordil karyesi” olarak kayıtlıdır.
Seddül Bahir■ Kısmen Türkmen (Çepni) yerleşimi, yerleşim halkı birkaç köy hariç son iki yüzyılda Alevilikten Sünniliğe geçmiştir. Güvenç Abdal Ocağı kayıtlarında Çarşıbaşı-Akçaabat arasında Alevi geçmişi olan 14 köyden biridir.
metonio■ Koord: 41° 4' 50'' D, 39° 30' 1'' K
Akdeğirmen köy
-
Taşköprü -
Kastamonu■ Gavras için karş. Gümüşhane Merkez Kayabaşı köyü.
SN■ Akdeğirmen köyü'nün eski adı sadece Gavraz'dır ve Gavras-Tekke ise Alatarla köyünün eski adıdır.
Seddül Bahir■ Koord: 41° 28' 4'' D, 34° 0' 42'' K
Alatarla köy
-
Taşköprü -
Kastamonu■ Gavras için karş. Gümüşhane Merkez Kayabaşı köyü.
SN■ Alatarla köyünün eski adı 1928'de Gavraz-Tekkesi ve 1968'de Gavras Tekke olarak kayıtlı.
Seddül Bahir■ Koord: 41° 29' 25'' D, 34° 1' 29'' K
Alazlı mahalle
-
Düzköy -
Trabzon■ Standart Yunanca mýlos (`değirmen`) sözcüğü Pontos Rumcasında y > ou kuralı uyarınca moúlon, çoğ. moúla şeklini alır.
SN■ 1530'da Mula olarak kayda alınan köy şimdi de eski ismi Mula olarak bilinen aynı köydür, yani Alazlı'dır. 1583 yılı Tahrir kayıtlarında geçmeyen Muhula ayrı köydür, 1682 Tahrir kayıtlarında geçmektedir. Buradan şu sonuca varılabilir ki 1583'te Muhula diye bir müstakil köy yoktu ya da bölgesel konumu nedeniyle Metinganiya köyleri denilen 8 köy içerisinde olan bir köy ile birlikte kayda alınmış olmalıdır.
cykurdoglu■ Mula: Alazlı'nın eski adı. Köyün alt tarafındaki derenin üstünde bir zamanlar 7-8 tane değirmen varmış. Birisi halen (2011) sağlam ve faaldir. Diğerlerinin de bazılarının kalıntılarını görmek mümkündür. Anames (Mula'nın eski adı): Yun. Anemos "rüzgâr". Değirmenlerin olduğu derenin adı da Anemes Deresi'dir.
Kseros■ Bu köy 1530 tarihli Osmanlı Tahrir Defterinde şu şekilde görülür: Mula karyesi, Akça-abad nahiyesi.
Seddül Bahir■ Mula: kolkh-Zan dili olan Lazca ve Megrelce de Bölgede de yatişen bir tür Karaağaç.
isa tabili■ Koord: 40° 51' 3'' D, 39° 22' 51'' K
Ambarcık mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Ambarcık Köyü 1530 yılına ait, Vilayeti Karaman ve Rum Defteri Cilt II sayfa 726’da Akça-abad nahiyesinde hiç değişmemiş olarak “Vayton Karyesi” biçiminde kayıtlıdır.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 55' 33'' D, 39° 28' 20'' K
Arpacılı mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Arpacılı köyü, 1850 yılına ait Maliyeden Müdevver Defterinde Kalanuma (Kalanima) Deresi Nahiyesi'ne bağlı köylerden birisi olarak, "Karye-i Arpacılı-Kozoysa/Kozira" biçiminde kayıtlıdır. Bu defterde Arpacılı adı ile birlikte kayıtlı Kozoysa/Kozira ismi ile günümüzde Akpınar beldesi'nin eski adı olarak bilinen Gozoysa köy adıyla karıştırılmamalıdır çünkü Gozoysa köyü ayrıca kayıtlı. Adı geçen defterde Arpacılı-Kozoysa/Kozira köyü 41'nci sayfada kayıtlı ve 44 Müslüman Türk ahâliden oluşmaktadır.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 57' 24'' D, 39° 28' 40'' K
Ballıkaya mahalle
-
Hekimhan -
Malatya■ Şah İbrahim Veli Ocağı merkezidir. Türkmen’dirler.
C.G.■ 1530 tarihli tahrirde Malatya Livası, Argavun (Arguvan) Nahiyesine bağlı “Karye-i Merzume” yani Merzume köyü kaydı var. Bu köyün adı sonradan Mezurme/Mezirme biçimine evrilmiş olabilir. Bu tarihte Malatya’da Harbendeli ve Kapdurgalı Yörükleri kayıtlı.
Seddül Bahir■ Koord: 38° 50' 53'' D, 38° 6' 1'' K
Bozdoğan mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Metinganiya köyleri diye anılan vadinin ilk köyüdür.
SN■ Bozdoğan köyü’nün eski adı olan halk arasında “Podonoz” veya 1928 kaydında “Botinoz” adı 500 yıl önceki kayıtlarda görülmemektedir.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 57' 48'' D, 39° 30' 6'' K
Çınarlık mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Çınarlık köyü’nün eski adı olan “Lefka” adı, 1530 yılı Osmanlı Tahrir Defterinde de aynı isimle kayıtlı; “387 Numaralı Muhasebe-i Vilayet-i Karaman ve Rum Defteri (h. 937/m. 1530) Cilt II.” Tahrir Defterinde, sayfa 727’de Akça-abad nahiyesinde; “Lafka karyesi” biçiminde kayıtlıdır.
Seddül Bahir■ Kısmen Kırım Tatarı yerleşimi
metonio■ Koord: 40° 58' 49'' D, 39° 31' 49'' K
Darıca mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ 1530 tarihli, 387 Nolu Vilayeti Karaman ve Rum Defteri Cilt II 726’ncı sayfada Akçaabad nahiyesinde “Üstürkiyo karyesi” olarak kayıtlıdır.
Seddül Bahir■ 1952'de Darıca olarak ismi değiştirildi. İlana (Uğurlu) ile birleştirilip belde merkezi yapıldı. 1994'te Karaman köyü bu beldeye dâhil edildi. Halkının bir kısmı 1960'larda İzmit'e hatta oradan Orhaniye köyünün Kışla mahallesine göçmüş, oradan da Yassıbağ'ın Kuloğlu'da oturmuşlardır. Laz diye yanlış şekilde tanınırlardı.
Manav■ Koord: 40° 57' 57'' D, 39° 34' 50'' K
Doğanlar köy
-
Orta -
Çankırı■ Mehmed Abdal Alevi ocağının yurdudur. Evvelce Alevi ve Sünni karışık nüfusu varken Aleviler Çubuk'un Yukarıkaraköy köyüne taşınmıştır.
SN■ Eski bir Alevi köyüdür, 1826'da başlayan Alevi-Bektaşi arındırılması bu köyde de görülmüş ve son olarak 1938'den sonra Alevi Türkmenler köyü terk etmişlerdir. Köyde bölgenin önemli Alevi ocaklarından, Mehmed Abdal ocağı'nın atasının türbesi mevcuttur.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 40' 24'' D, 33° 11' 53'' K
Dörtyol mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Pazarcık (Polita), Erikli (Mimera), Tepegören (Holku), Karacakaya (Hatelita) köylerinin birleştirilmesiyle 1995’te belediye oldu.
SN■ Dörtyol beldesini oluşturan dört köy ile ilgili 1530 yılı Osmanlı Tahrir defterinde şu bilgiler mevcuttur: eski adı “Polita” olan Pazarcık köyünün adı; “Polata karyesi", eski adı “Mimera” olan Erikli köyü "Mimara karyesi", eski adı “Holku” olan Tepegören köyü ise “Holko karyesi” olarak kayıtlıdır ve bu köy muhtemelen yer değiştirmiş görünüyor. Eski adı “Hatelita” olan dördüncü köy ise “Hatalyot karyesi” olarak kayıtlıdır. Bu köy de Tepegören'le biraz doğudan şimdiki yerine kaymış olabilir.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 55' 35'' D, 39° 29' 30'' K
Erikli mahalle (Dörtyol bağ)
-
Akçaabat -
Trabzon■ 1432’de «Amirtzandários» (`Candar emiri`) sıfatıyla anılan Theodoros Sampson adlı kişinin mülkü olarak kaydedilmiştir.
SN■ Erikli mahallesi’nin eski adı olan “Mimera” adı; 1530 yılına ait; “387 Numaralı Muhasebe-i Vilayet-i Karaman ve Rum Defteri (h. 937/m. 1530) Cilt II.” Tahrir Defterinde, sayfa 728’de Akça-abad nahiyesinde, “Mimara Karyesi” biçiminde kayıtlıdır. `Candar emiri` sıfatıyla anılan Theodoros Sampson adlı kişinin mülkü olarak kaydedilmiştir.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 54' 42'' D, 39° 29' 25'' K
Gümüşlü mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ 1432 yılına ait bir Trabzon fermanında görülen «Saláridos» adı Farsça/Türkçe salar (`kumandan`) sözcüğü ile ilgili olabilir. Trabzon Rum devletindeki Türk etkisi yeterince incelenmemiş bir konudur.
SN■ Gümüşlü köyü, 1913 tezkiresinde Kibarlı, 1876 Trabzon Salnamesinde Salari karyesi.1850 yılına ait defterde Kalanuma (Kalanima) Deresi Nahiyesi'ne bağlı; 'Karye-i Kıran Salira / Kıran ve Salarya-Salari köyü' içinde kaydedilmiştir. Günümüz Sertkaya köyü’nün mahallesi olan 'Kıran' adı Sertkaya köyünü, eski adı Salari olan Gümüşlü köyü de Salira/Salarya ile ifade edilmektedir. Gümüşlü adını muhtemelen Amasya livası'na bağlı Gümüş vilayeti veya kazasından gelmiş ailelerden almaktadır.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 57' 56'' D, 39° 28' 28'' K
Hatunoğlu köy
-
Boztepe (
Göllü bucağı) -
Kırşehir■ Rumi 1324-1328 (1906-1910) tarihli Kırşehir Mecidiye (Çiçekdağı) kazasına ait 17 Numaralaı Şer’iyye Sicilinde Öksüzkale köyüne dair kayıtlar mevcut ve köyün adı Öksüzkale olarak kayıtlı. 1830-1845 tarihleri arasında da Kırşehir'e bağlı adı Öksüzkale olan bir köy kayıtlı. 1925 yılında Öksüzkale köyü dahil 10 köyde Rişvan aşiretinden Mefkanlı (Müfikler) kabilesinin yaşadığı görülmektedir. Rişvan aşiretine bağlı cemaatler 1820-1850 arasında orta Anadolu'da pek çok köy baskını gerçekleştirmiş ve çevreye dağılmıştır. Öksüzkale köyünün eski adı olarak Xaladino kaydına rastlanmaz.
Seddül Bahir■ Koord: 39° 24' 37'' D, 34° 21' 46'' K
Karaören mahalle (Şabanözü bağ)
-
Şabanözü -
Çankırı■ Osmanlı Arşiv belgelerinde Karaca-viran ve daha sonra da Kara-viran adıyla anılır.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 30' 20'' D, 33° 14' 41'' K
Kavaközü mahalle
-
Güdül -
Ankara■ Etnik referanslı yer adının adım adım anlaşılmaz hale getirilmesi sosyal psikoloji açısından ilgi çekici bir örnektir.
SN■ 1530 tarihli Muhasebe-i Vilayet-i Anadolu Defteri Cilt I’de Ankara livası, Ayaş kazasında Cimder karyesi, sf. 396 ve Cimder-viranı sf. 393 biçiminde kayıtlıdır. 27 Haziran 1957 tarihli Resmi Gazete ile Beypazarı'na bağlı Cimder köyü'nün yeni ilçe yapılan Güdül ilçesine bağlanması kararlaştırılmıştır. Bu şekilde Cimder adının 1958'e kadar resmi olarak da kullanılıdığı görülmektedir.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 15' 58'' D, 32° 10' 19'' K
Kozan ilçe
-
Kozan -
Adana■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi.
■ İlk kez 964 yılında II. Nikephoros’un Kilikya seferi münasebetiyle anılan kent, 12. yy ortalarından 1375’e dek Kilikya’daki Ermeni hükümdarlığının başkenti ve 20. yy başına dek Ermeni kilisesinin bir kanadının ruhani merkezi idi. Sis Patrikliği makamı halen Lübnan’ın Antelyas kasabasında varlığını sürdürmektedir. ■ Yerleşim adı Cumhuriyet dönemine dek Sis, idari bölge adı, 17.-19. yy’larda burada hüküm süren Kozanoğulları beyliğinden dolayı Kozan idi. Kökeni muğlak olan Kozan adının Kürtçe olduğu rivayet edilir.
SN■ © 22.03.1703 Rakka tarafına geçmek için ferman alan Ekrad [Kürd] taifesinden silahşör-i padişahi Beşir ve kardeşlerinin eskisi gibi Sis sancağında iskanları hakkında Sis kadısına emirname. © 04.03.1717 Sis Kadısı Ali'nin Anavarza mahallesindeki Ekrad [Kürd] cemaati zehair mühimmatı hakkında arzları. - Deyar Heyran
■ Kozan, Sis’in kuzeyinde Kozanlu/Kozanoğlu aşiretinin yerleşerek kurduğu yerleşim yeri. Günümüzde Sis’i de içine almıştır. Kozanoğlu Aşireti/Cemaati, 1526 tarihli Tapu Tahrir Defterinde, Dulkadirli Ulusu’na bağlı “Ağca Koyunlu Taifesi”ne bağlıyken 1530 yılı Tahrir Defterinde “Karamanlı Türkmen Taifesine” bağlı “Kozanlu Cemaati” olarak “Kars” (Kadirli/Osmaniye) bölgesinde ve Maraş Kazasında “Maraş Yörükleri” içinde kaydedilmiştir. Bununla birlikte başka bir parçası, 1526, 1536, 1550, 1570 ve 1584 tarihli defterlerde, Halep Türkmenlerinden Harbendelü Taifesine bağlı olarak "Kozanlu Cemaati" olarak kayıtlıdır.
Seddül Bahir■ Yörük Türk yerleşimi. MHP'nin kurulduğu yerdir.
Ahmet■ Koord: 37° 27' 3'' D, 35° 48' 49'' K
Kuruçam mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Kuruçam (eski adı Muhula) köyü Acısu köyünün kuzey komşusu. 1530 yılına ait Muhasebe-i Vilayet-i Karaman ve Rum Defteri Cilt II “MULA karyesi (köyü), Akça-abad nahiyesi” olarak kayıtlıdır.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 56' 47'' D, 39° 27' 2'' K
Kuyluş köy
-
Taşköprü (
Gökçeağaç bucağı) -
Kastamonu■ 1503 yılı kayıtlarına göre, II. Bayezid’in şehzadelerinden Mahmud’un, Kastamonu’da yüksek meblağda hâsılı bulunan haslara sahip olduğu tespit edilmektedir. (Uzunçarşılı, 1988a:123) Onun, Kastamonu Sancağı, Sinop kazası hasları içinde geçen karye/köylerden birisi de "Kuyluş karyesi"dir.
Seddül Bahir■ Koord: 41° 34' 45'' D, 34° 19' 15'' K
Oğulkaya mahalle (Derecik bağ)
-
Akçaabat (
Derecik bucağı) -
Trabzon■ 1850 Öşür defterinde Akça-abad kazası, Seraderesi nahiyesinde “Kaloyna ve Kalonya Karyesi”, 1530 yılına ait Vilayeti Karaman ve Rum Defteri sayfa 726’da Akça-abad nahiyesinde “Kolayna Karyesi” olarak kayıtlıdır.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 56' 23'' D, 39° 36' 1'' K
Ortaalan mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ Yeniçağ Osmanlı ve Yunan tarihinde önemli roller oynayan İpsilanti (Hypsêlantês) ailesinin kökeni muhtemelen buralıdır.
SN■ 1530 yılına ait Vilayet-i Karaman ve Rum Defteri sayfa 726’da kayıtlı olan “İpsil” köyüne karşılık, aynı sayfada “İpziye” biçiminde kayıtlı olan bir köy adı var fakat yine aynı sayfada “Rahnovi-İpsil karyesi” adında başka bir köy daha var. Her iki sözcük Yunanca yükseklik, doruk, zirvedir.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 55' 59'' D, 39° 28' 38'' K
Oyumiğde mahalle
-
Çubuk -
Ankara■ H937/M1530 tarihli Muhasebe-i Vilayet-i Anadolu Defterinde “Ankara Vilayeti Çubuk Kazasına bağlı Oyum-iğde karyesi”.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 19' 21'' D, 33° 13' 37'' K
Özbek köy
-
Şabanözü -
Çankırı■ Köy tipik bir Alevi köyüdür ve köyde çok eski bir mezarlıkta bulunan ‘Özbek Tekkesi’ adıyla anılan eski bir türbe mevcuttur.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 22' 4'' D, 33° 14' 28'' K
Özler köy
-
Boğazlıyan -
Yozgat■ Büyüköz (Büyük Taf) ve Küçüköz (Küçük Taf) köylerinin 1992 yılında birleştirilmesiyle önce belde haline getirilmiş 2014 yılında nüfus sayısı yetersiz olduğu için köy statüsüne indirilmiştir.
Seddül Bahir■ Koord: 39° 4' 43'' D, 35° 7' 41'' K
Sertkaya mahalle
-
Akçaabat -
Trabzon■ 1850 yılına ait 7957 nolu Maliyeden Müdevver Defterinde Kalanuma (Kalanima) Deresi Nahiyesi'ne bağlı 'Karye-i Kıran Salira / Kıran ve Salarya-Salari köyü' biçiminde kaydedilmiştir. Günümüz Sertkaya'nın mahallesi olan 'Kıran' adı Sertkaya'yı, Salarya-Salari ise kuzey komşusu Gümüşlü köyünü ifade etmektedir.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 57' 28'' D, 39° 28' 22'' K
Tonya ilçe
-
Tonya -
Trabzon■ Tonya idari birim adıdır. İlçe merkezi eski Ortamahalle köyüdür. 19. yy sonunda ilçe (idari birim) nüfusu 8000 Müslim ve 1676 Rum hane idi.
SN■ Osmanlı belgelerinde “Tonya” adı ilk defa Akçaabat kazasına bağlı bir Karye/köy olarak, 1583 tarihli,Tapu Tahrir Defterinde kayda geçer. Tonya karyesine bağlı Kumyatak ve Karaağaç (Asporyani) adlı mezraları vardır. 1869 Trabzon Vilayet Salnamesi”nde Tonya ve Vakfıkebir’in nüfusu birlikte yer almaktadır. 106 köyde, 4058 hane olduğu ve 15701 müslüman nüfusun yaşadığı belirtilmekte, “Çerkes, Rum, Ermeni” nüfusa rastlanmamaktadır bu sırada Tonya Gümüşhane’ye bağlı bir bucak merkezi olarak görünür.
Seddül Bahir■ Halkın büyük bir kısmı Rumca ve Türkçe anadilli "Horumlardan" meydana geliyor. Az bir kısmı da Şalpazarından gelme "Çepni" kökenli.
Ali■ 8000 Hristiyan Helen âilenin 17. asırdaki islamlaşma sebebiyle Platana (Akçaabat) ve Trabzon'dan gelerek Tonya ve çevresine sığındığı yazılıdır.
Manav■ Koord: 40° 53' 8'' D, 39° 17' 26'' K
Yeşilhisar köy
-
Boğazlıyan -
Yozgat■ 1832 tarihli (1247-Zilkade-29) Müslim (nüfus) defterinin 17-18. Sayfalarında Kıvrıl Karyesi kayıtlıdır.
Seddül Bahir■ Koord: 39° 11' 55'' D, 35° 8' 46'' K
Yukarıçavundur mahalle
-
Çubuk -
Ankara■ © 15.07.1730 Mukataa Emini İbrahim'in Ankara sancağında Vele nahiyesinde Çavundur karyesi ve tevabii tımarı hakkında arzı.
deyar heyran■ Çubuk Kazası, Yukarı Çavundur Karyesi (sene h. 929- m. 1522) 36 haneli bir köydür. (h.937/m.1530 tarihli Tahrirde yine Çubuk kazasına bağlı Yukarı-Çavundur karyesi. Aynı defterlerde ayrı bir köy olarak "Aşağı-Çavundur karyesi de mevcuttur.
Seddül Bahir■ Koord: 40° 23' 3'' D, 33° 3' 26'' K