Ağartı mahalle
-
Tuşba (
Timar bucağı) -
Van■ Köy yakınında Urartu çağından kalan Ayanis Kalesi bulunur.
SN■ Kalede 1989 yılından beri devam eden kazı çalışmaları sonucu burasının Urartu kralı II. Rusa dönemine ait Rusai.uru.tur adlı yazlık başkent olduğu anlaşılmıştır.
ahmet uhri■ Kuresıni Azeri değildir. Sevan bey lütfen bunu Van'dan birilerine sorun. Diyin ki Kuresıniler kendilerini ne olarak tanıtır, hangi dili konuşur?
Qazi■ Osmanlı devrinde Türkmenler ile Ermenilerin beraber yaşadığı bir köydü. Ermeniler buraya Ayanıs, Türkmenler ise Eyanıs derdi. Günümüzde Karakoyunlu Türkmenleri ile Küresünni Azeri Türkmenleri yaşamaktadır.
Murat Çolak■ Bugüne kadar Türk veya Kürt fark etmeden hangi Vanlıya Küresünniler hakkında soru sorduysam, ya "Acem/Ecem", ya "Azeri/Azerbaycanlı/Azerbaycan Türkü", ya da sadece Türk dediler.
metonio■ Koord: 38° 42' 9'' D, 43° 12' 45'' K
Aksu ilçe
-
Aksu -
Antalya■ Adını Aksu ırmağından alan idari bölgenin merkezi 1940’lardan sonra yeni alanda kuruldu, 1990’larda belediye, 2009’da ilçe oldu.
SN■ Adını yakınından akan Aksu nehirden alır. Nehrin antik dönemdeki adı Kestros olup, Hititçe Kastaraya'dan gelme olasılığı bulunmaktadır.
ahmet uhri■ Koord: 36° 56' 30'' D, 30° 48' 44'' K
Balıklıova mahalle
-
Urla -
İzmir■ 20. yy başında
Türk yerleşimi.
■ Barrington Atlas’ta ’Polichna’ olarak gösterilen yer olması muhtemeldir. Türkçe isim buradan türemiş olmalıdır.
SN■ Yarımada üzerine çalışma yapan Meritt'e göre burası antik çağda Klazomenai'ye bağlı Polikhna'dır.
ahmet uhri■ Koord: 38° 25' 23'' D, 26° 35' 2'' K
Bornova ilçe
-
Bornova -
İzmir■ Yun «pyrinováris» («pyrinos» `buğday` ve «varîs» `ambar, hisar`) adından Türkçeye uyarlanmıştır. Burunabad/Burnabad ve Birunabad biçimleri Cumhuriyet dönemine dek kullanılır. İzmir Frenklerinin yazlık semti idi.
SN■ Birunabad adı Yunanca pırnar çalısı anlamına gelen Pirinobaris'ten dönüşmüş olabilir. İsmin bu hali Lembos Manastırı kayıtlarında geçmektedir.
ahmet uhri■ Rumca /b/nin /v/ sesine evrilmesi, yakınında 'Baris' adında başka bir yerleşimin olması ve isimlerin akusativinin kullanılması (elpis -> elpida) "meşeli (pırnar) Varis" anlamında Prinobaris (Prinovarida) adından geldiğini destekleyen olgulardır.
Tankut Beygu■ Koord: 38° 28' 11'' D, 27° 12' 59'' K
Çattepe köy
-
Kurtalan (
Bağlıca bucağı) -
Siirt■ Dicle ile Botan’ın birleştiği noktada bulunan 50 mt yükseklikteki höyük, çok eski çağlardan beri meskûn olan bir yerleşim noktasıdır. Asur kralı II. Assurnasirpal’ın sefernamesinde zikredilen Tila burası olmalıdır. ■ Lehmann-Haupt’a göre 1895 katliamından önce 30 Protestan Ermeni, 15 kadim Ermeni ve 3 Süryani ailenin yaşadığı köy, 1899’da Ömer Hüseyin Ağa adlı bir Kürt beyi tarafından ele geçirilmiş, geriye 8-9 hane Hıristiyan kalmıştı. ■ Tarihi köy baraj gölü altında kalmış ve 2km kadar kuzeyde askeri kamp tarzında yeni yerleşim kurulmuştur.
SN■ Çattepe'ye her ne kadar kısaca Till ya da Tell dense de uzun adı Kürtçe iki suyun arası ya da kesiştiği yer[deki tepe] demek olan Tillo Nawro'dur. Tam yeri de Botan ve Dicle'nin kesiştiği yerdir. Bugünkü adı da eski adının tam olarak Türkçeleştirilmişidir. Çat yani yol çatı ya da kesişme noktasındaki tepe. Tepe Ilısu Barajı kurtarma kazıları kapsamında 2009'dan beri kazılmaktadır. Üzerindeki yerleşim 1993 yılında boşaltılmıştır. Modern yerleşimin altında neolitik döneme kadar yerleşim bulunmakta ve Roma imparatorluğunun en doğudaki yerleşimi burada bulunmaktadır. Arap metinlerinde Tell Fafan adıyla da anılmıştır.
ahmet uhri■ Koord: 37° 45' 12'' D, 41° 46' 11'' K
Çeltikbaşı köy
-
Kurtalan (
Bağlıca bucağı) -
Siirt■ Çeltikbaşı köyü iki mahalleden oluşmakta. Dicle kıyısında olan kısım bugün Balıklı olarak adlandırılıyor yukarı kesim yani Çeltikbaşı ise Yukarı Avti adını almakta. Balıklı denilen mezra ya da mahallenin özgün adı Awti Xwora olup burada bir Süryani kilisesinin yıkıntıları bulunuyor.
ahmet uhri■ Koord: 37° 44' 41'' D, 41° 44' 0'' K
Demircili mahalle
-
Urla -
İzmir■ Köyün iskelesinin bulunduğu yerde var olan antik kent Airai adıyla Thukidídes'te geçmekte.
ahmet uhri■ Koord: 38° 13' 26'' D, 26° 41' 6'' K
Denizgiren mevki
-
Karaburun -
İzmir■ Karaburun yarımdasının tarihi coğrafyasını çalışan Joseph Keil'a göre burası antik çağda Erythrai/Ildırı'ya bağlı bir yerleşim olan Pteleon'dur.
ahmet uhri■ Rum göçünden sonra, Yenicepınar, Teke, İskele Mordoğan, Kösedere İskelesi (Kaynarpınar) Deniz giren , Eğriliman, Karareis gibi yerleşmeler tamamen; Yeniliman , Manastır ve Sazak ise büyük ölçüde boşalmıştır.
Utku Oziz■ Koord: 38° 34' 2'' D, 26° 21' 48'' K
Erciş ilçe
-
Erciş -
Van A870 📖:
Erciş (başka yer)
■ Çelebibağı açığında bulunan eski Erciş kalesinin Van Gölüne batması üzerine ilçe merkezi 19. yy’dan önce şimdiki yeri olan Agants/Egans köyüne taşınmıştır. • İlçedeki eski adların yaklaşık yarısı Ermenice, birkaçı Kürtçe, diğerleri Türkçedir. Ermeni nüfusun büyük bölümü 1828 harbinde Rusya’ya göçtü, boşalan köylere Rusyadan göçen Azeri Türkleri iskân edildi, ıssızlaşan Zilan vadisine ise Haydaranlı Kürtleri yerleşti. 19. yy sonunda toplam 120 civarında köyün 20 kadarının nüfusu Ermeni idi. Zilan vadisindeki Kürt köylerinin çoğu 1930 katliamından sonra terk edilmiştir.
SN■ Erciş adının en eski sesletilişi olasılıkla, burada kurulu bulunan ve Urartu kralı Argişti dönemine tarihlenen kaleden gelmektedir. Urartu yazılı belgelerinde Erciş civarında Argiştihinili (Argişti'nin kenti/şehri) adlı bir yerleşimin bulunduğu belirtilmektedir. Sonuç olarak Erciş adı Urartu kralı Argişti'nin isminden bozma olabilir.
ahmet uhri■ © 22.01.1863 Erzurum ve Hakkari eyaletleri dahilinde kain Malazgird, Sarısu, Patnos ve Erciş kazalarında meskun Hasnanlı ve Haydaranlı Aşiretleri aralarındaki husumetten doğan olayları önlemek üzere Anadolu Ordusu tarafından Miralay İsmail Bey'in görevlendirildiği.
deyar heyran■ Yoğun bir Azeri kökenli nüfusu olan Erciş'te Kürtler, Kırgızlar ve az sayıda Romanlar da yaşamaktadır.
■ Koord: 39° 1' 47'' D, 43° 21' 35'' K
Eşen mahalle
-
Seydikemer (
Eşen bucağı) -
Muğla 1914h 📖:
Eşen (idari bölge)
■ Adını Eşen nehrinden alan nahiyenin merkezi idi.
SN■ Eşen adı olasılıkla aynı yerde kurulu Likya kenti olan Ksanthos adının evrilmiş biçimidir. Aynı şekilde Eşen Çayı da adını bu kentten ve ovadan almaktadır.
ahmet uhri■ Koord: 36° 27' 14'' D, 29° 16' 55'' K
İçmeler mahalle
-
Urla -
İzmir■ Halen Malkoç'tan türeyen Malkaca adıyla da anılır...
ahmet uhri■ Koord: 38° 18' 28'' D, 26° 40' 37'' K
İskilip ilçe
-
İskilip -
Çorum■ En erken 13. yy’a ait bir Selçuklu vakfiyesinde `Emîr Konstandinos` adlı birinin mülkü olarak gösterilmiştir. Özgün adı kaydedilmemiştir. B. Umar’ın spekülasyonları ikna edici değildir.
SN■ İskilip ve çevresinde yapılan yüzey araştırmaları burada bir Asklepios kültüne ait yapıların varlığını doğrulamamakla birlikte, İskilip merkezdeki park içinde bulunan Helenistik ve Roma dönemine ait mimari elemanlar bu civarda bazı anıtsal yapıların olabileceğini akla getirmektedir.
ahmet uhri■ Koord: 40° 43' 59'' D, 34° 28' 16'' K
İzmir il
-
İzmir Merkez -
İzmir■ Arkaik dönemde Bayraklı mevkiinde olan kent, MÖ 5. ve 4. yy’larda metruk kaldıktan sonra İskender’in komutanlarından Lysimaxos tarafından 4 km kadar güneyde Kadifekale eteklerinde yeniden inşa edildi. Osmanlı devrinde Aydın vilayetinin merkezi idi. Yine İzmir merkez olmak üzere Bornova, Nif, Cumaovası ve Kilizman ve Urla’yı içeren kaza Osmanlı döneminde Sığla/Suğla olarak adlandırılır.
SN■ Kültepe tabletlerinde geçen Ti-smurna adı dilbilimcilerce Smyrna ile özdeşleştirilmektedir.
ahmet uhri■ Kültepe tabletlerinin Tismurna'sı İzmir/Smyna olamaz, ancak Myra/Myrne/Smyrne adlarında görülen ismin Anadolu kökenine işaret edebilir (Tabletler zamanında İzmir pek küçük bir köydü ve Kayseri'lilerin buradan haberdar olması mümkün değildi).
Nezih Aytaçlar■ İzmir'in adının bir Amazon kraliçesinden geldiği ve Amazon efsanesinin de traşlı ve saçları uzun olduğu için Klasik Yunan yazarları tarafından da kadına benzetilen Hititlerden üretildiği önermeleri göz önüne alındığında, İzmir bölgesine de hükmeden Hititlerin bu şehri de Ti-Smurna olarak anabileceği dikkate değer bir sonuçtur.
EDA■ Koord: 38° 25' 3'' D, 27° 7' 55'' K
Karaburun ilçe
-
Karaburun -
İzmir■ Karaburun esasen merkezi Çeşme olan yarımadanın ve Osmanlı döneminde yarımadaya tekabül eden idari birimin adıdır. 19. yy sonlarında Çeşme ayrılınca arta kalan Karaburun kaza merkezi şimdi Karaburun adını alan Ahırlı kasabasına taşındı.
SN■ Yarımada üzerine tarihi coğrafya çalışması yapan Meritt'e göre Karaburun İskelesi antik çağın Sidoussa'sıdır.
ahmet uhri■ Koord: 38° 38' 7'' D, 26° 30' 30'' K
Kazıkbağlar mahalle
-
Aliağa (
Zeytindağ bucağı) -
İzmir■ Pergamon’un limanı Atina haraç listelerinde ve İskender’in halefleri arasındaki savaşlarda anılır. Kısmen deniz altında kalan antik liman vardır.
SN■ Eski adı Antik Pergamon'un limanı olan Elaia'dır ve zeytinlik ya da zeytin iskelesi gibi düşünülebilir. Aynı yerde antik liman kalıntıları ve antik yerleşimin izleri de gözlenmektedir.
ahmet uhri■ Koord: 38° 56' 30'' D, 27° 2' 27'' K
Konaklı mahalle
-
Ödemiş -
İzmir■ Köyün eski adı muhtemelen komşu Digda/Adagide’nin `köyü` anlamındadır. Zgusta buranın kaynaklarda anılan Ariokômê adlı yer olması ihtimalini tartışır.
SN■ Bazı yerleşim adlarının sonunda bulunan +güme kısmı aslında Yunanca köy ya da küçük yerleşimler için kullanılan komê sözcüğünün Türk ağzına uydurulmuş biçimidir.
ahmet uhri■ Koord: 38° 6' 44'' D, 27° 59' 44'' K
Menemen ilçe
-
Menemen -
İzmir■ 16. yy’dan itibaren `Menemen namı diğer Tarhaniyat` kazasının merkez köyüdür. Tarhaniyat adı, 13. yy’da Bizans devletinde önemli roller oynayan (muhtemelen Türk kökenli) Tarxaniotes ailesine işaret eder. Menemen esasen ovanın adıdır. Kasaba adı 19. yy’a ait bazı belgelerde Yazhisar olarak zikredilir.
SN■ Menemen adının özgün biçimi Yunanca taşkın su/sel suyu anlamına gelen Mainomenos'tur ve Gediz/Hermos nehrinin Menemen ovasında yaptığı taşkınlardan dolayı bu ismi almış olması olasılığı yüksektir.
ahmet uhri■ Menemen ismi şehir halkının şivesinde Melemen veya Melmen şeklinde telaffuz edilme eğilimi gösterir. Köylerde de yaygın telaffuz Melemen veya Melmen'dir. Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde şehir ismi Melemen olarak geçer.
İsmail Kurun■ Koord: 38° 36' 19'' D, 27° 4' 12'' K
Ormanardı köy
-
Siirt Merkez (
Bağgöze bucağı) -
Siirt■ Ormanardı'nın Kürtçe adı Gusir'dir ve yabani sarmısak benzeri bir bitkinin adından gelir. Aynı alanda MÖ 10500 gibi bir tarihe kadar giden (Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem) ilk yerleşik yaşam izlerinin bulunduğu bir höyük mevcuttur.
ahmet uhri■ Koord: 37° 43' 17'' D, 41° 50' 17'' K
Yeşilpınar köy
-
Kelkit -
Gümüşhane■ Köy Hitit coğrafyasında yer aldığından eski adı olan Hinzori'nin Hititçe olma olasılığı yüksek. Hinzuri ya da Hinzori Hititçe elma ve elma bahçesi demektir.
ahmet uhri■ 2014'te köyün adı Yeşilpınar olarak değiştirilmiştir.
Enes K■ Koord: 40° 3' 51'' D, 39° 19' 50'' K