Abacılar mahalle
-
Hani -
Diyarbakır■ © 26.05.1835 Egil Kazası'nda Nirip Aşireti'nden işe yarayanlarından 98 neferin Said Kavas'la gönderdiğine ve serasker paşaya bil-ifade işe yarayacaklarına dair.
deyar heyran■ Zazakî (Kirdkî): Nêribê Çulagan/Çulagan (Okunuşu: Nêrıbê Çulagan/Çulagon). Türkçe anlamı: Çulhalar Köyü. Çulag: çulha, dokumacı, abacı anlamlarına gelir. Köyün Türkçe ismi de buradan tercüme edilmiştir.
Nêribij■ Koord: 38° 26' 3'' D, 40° 18' 16'' K
Alacık köy
-
Tunceli Merkez (
Sütlüce bucağı) -
Tunceli■ 1994’te tamamen boşaltılarak tahrip edilen bu köy yakınında TC kuvvetlerince öldürülen militanlar için yaptırılan ’PKK Mezarlığı’ bir dönem haberlere konu olmuştu.
SN■ Mezralar: Bilgili (Zagge), Bozdere, Çırtan, Evcehiz (Köhakar), Galbasan, Kanatlı (Ternesi/Tarnasi/Ternas), Köklüce (Masırban), Karagöl (Hengırban/Hıngırvar/Hıngırvank/Hengirvan), Mezra/Mezre, Ortanca (Kur), Ramazan/Ramadan, Sağlık (Köspuğ/Körpuğ), SerhatYayla, Subaşı (Küçükzel), Taht (Ziyaret), Yanık (Yanıkkom), Yapracık (Tacihan), Yazıcık/Yakacık (Kunik/Könük), Yukarı Alacık (Yukarı Rojnek).
HayDar■ Koord: 39° 13' 54'' D, 39° 43' 44'' K
Alaverdi Ալավերդի belediye
-
Tumanyan -
Lori AM■ Ortaçağda Manas veya Manits Gomer adı verilen vadide 1899'da Manes adıyla kurulmuş, daha sonra Borçalı bölgesinin 17. yy'daki egemeni olan Mollaoğlu Allahverdi Bey onuruna Alaverdi olarak adlandırılmıştır. Gürcistan ve Kuzey Ermenistan'da Alaverdi adında üç kasaba bulunur.
SN■ Koord: 41° 5' 57'' D, 44° 38' 55'' K
Altınışık köy
-
Bingöl Merkez -
Bingöl■ `4/5/1971 tarihli onayla Bingöl ilinin Merkez ilçesine bağlı Haziran Köyünün Oymalı (Gof) Mahallesi Altınışık adı ile ayrı köy haline getirilmiştir.` RG
SN■ İsmini köyün arkasındaki yüksek tepenin üst tarafında bulunan Ziyaretten almaktadır.
xesar■ Aşiret olarak Bingöl ün zaza en büyük aşiretidirler. Bu aşireti Bukan, Bürkük, Buyankara ve Bürlükkara aileleri oluşturmaktadır. (Bukan - Bürkük) aynı aile amca, dayı çocuklarından oluşmaktadırlar
Bukan■ Siverek’teki Kejanlılar Kurmanci konuşurken Bingöl’dekiler Zazaca konuşur ve “Zaza” hüviyeti benimsenir.
C.G.■ ■ Zaza - Sünni (Az-Kejan) yerleşimi
■ Kejanlıların atası Ali Kejan Genç bölgesi Botiyan aşiretinden Halef Ağanın kızıyla evlenir. Botiyanlıların Çapakçura göç etmesiyle birlikte Ali Kejanda göç eder ve merkez AZ köyüne yerleşir.
■ Siverek'te yaşayan Kejanlılarla isim benzerliğinden dolayı karıştırılmaktadır. Kejan ailesi tarihte Zazaki konuşmuştur ve köklü Zaza ailelerinden biridir.
K.M■ Koord: 38° 49' 59'' D, 40° 27' 12'' K
Amasia Ամասիա köy
-
Amasia -
Şirak AM <1991:
Ğukasyan [
Ğukas Ğukasyan (1899-1920) "Bolşevik militan" ]
■ Aynı adı taşıyan Amasia raion'unun yönetim merkezidir. 1828 sonrasında demiryolu istasyonu civarına iskan edilen Muş ve Eleşkirt göçmenlerince kurulan köy, nüfusu Karapapak Türklerinden oluşan Akbaba/Ağbaba bölgesinin idari merkezi oldu. 20. yy başlarında verilen Amasia adı 1991'de iade edildi.
SN■ Koord: 40° 57' 15'' D, 43° 47' 13'' K
Amrakits Ամրակից "kaleyanı" köy
-
Stepanavan -
Lori AM <1991:
Kirov [ "Sergey Kirov, Rus devrimci" ]
■ 1988'den önce
Rus yerleşimi.
■ Köyde bulunan Aziz Nikola Thaumaturgos kilisesinden dolayı Çarlık döneminde Nikolayevka adı verilmiştir.
SN■ Koord: 40° 59' 39'' D, 44° 26' 19'' K
Arslanbeyli köy
-
Solhan (
Yenibaşak bucağı) -
Bingöl■ 20. yy başında kısmen
Ermeni yerleşimi.
■ Geniş bir alana yayılmış Bali, Eylok, Kado, Kaklok (Karklox = `taş başı`), Kup, Liç (`göl`), Omeran, Tanel, Teregum, Ziyaret (Vank) adlı mezralardan oluşan bir köydür.
SN■ Koord: 38° 44' 54'' D, 41° 5' 48'' K
Artimet Արտիմետ "Artemis (tanrıça)" köy
-
Armavir -
Armavir AM■ Eçmiadzin/Vağarşapat kentinin antik adlarından biri olan Artimet, Yunan tanrıçası Artemis’in adıdır. Alibeğli köyüne 2006 yılında bu isim verildi.
SN■ Koord: 40° 9' 0'' D, 44° 16' 0'' K
Aşağıköy köy
-
Bingöl Merkez -
Bingöl■ Aşağıköy-Şaban-Ortaköy-Yelesen köylerinin olduğu bölgenin adı yerel dilde Poeğ’dir. Poeğ (Poğ) Ermenice `boğaz` anlamına gelir.
SN■ Koord: 38° 51' 23'' D, 40° 22' 34'' K
Aşotsk Աշոցք belediye
-
Aşotsk -
Şirak AM <1990:
Ğukasyan [
Ğukas Ğukasyan (1899-1917) "Bolşevik devrimci" ]
■ 1829’da Muş ve Eleşkirt muhacirlerince kurulan köyün adı uzun süre Ğızılğoç (Kızılkoç) iken 1940’larda Bolşevik liderlerden Ğukas Ğukasyan onuruna Ğukasyan adı verilmiş, 1990’da köyden geçen Aşotsk deresinin adı benimsenmiştir.
SN■ Koord: 41° 2' 15'' D, 43° 51' 30'' K
Baltaş köy
-
Varto -
Muş■ Zazaca, Kemerê Hemgêni ''baltaşlar'' veyahut Kemera Hemgêni ''baltaş'' manasında konulmuştur. Ayrıca köyün tabelasında ''Kemere Hemgini'' yazıyor, Kürtçe değildir.
oen■ Koord: 39° 7' 21'' D, 41° 31' 30'' K
Balveren ölü yerleşim (Çambulak bağ)
-
Ovacık -
Tunceli■ Boşaltılmış ve tahrip edilmiştir.
SN■ Koord: 39° 21' 6'' D, 39° 29' 49'' K
Basen Բասեն "Pasin(ler)" köy
-
Axuryan -
Şirak AMEski adı:
Musayelyan [
Sargis Musaelyan (1882-1920) "Gümrü'de 1920 Mayıs Bolşevik ihtilali öncülerinden " ]
■ Koord: 40° 45' 27'' D, 43° 59' 33'' K
Bayırlı köy
-
Genç (
Yenisu bucağı) -
Bingöl■ Solhan ilçesine adını veren Solakan aşiretinin merkez köyüdür. Büyük Mezre ve küçük Mezre olmak üzere iki mahalledir.
SN■ Koord: 38° 46' 48'' D, 40° 52' 0'' K
Bingöl il
-
Bingöl Merkez -
Bingöl■ Osmanlı ve Cumhuriyet kayıtlarında 1944’e kadar Çapaxçur/Çapakçur idari bölge adı kullanılır. Çapakçur kalesinin dibinde ırmak kıyısındaki yerleşimin adı olan Colik veya Cevlik, bir görüşe göre Zazaca, diğer görüşe göre Türkçe Çevlik (“çevrili bahçe, bostan”) olarak yorumlanır. Merkez ilçe ile Genç ve Solhan nüfusu büyük çoğunlukla Sünni Zazadır.
SN■ Koord: 38° 53' 8'' D, 40° 29' 25'' K
Boğalı köy
-
Pülümür (
Kırmızıköprü bucağı) -
Tunceli■ Pülümür dahilinde Dzımag/Zımek adında iki yer olduğundan, burası Abbas Zımağı adıyla anılır. Diğeri için Közlüce köyüne bakınız. Ayrıca Hozat Çığırlı köyünün eski adı da Zımek’tir.
SN■ Koord: 39° 24' 23'' D, 39° 44' 38'' K
Boloraberd Բոլորաբերդ "top kale" köy
-
Vayots Dzor -
Vayots Dzor AM■ 13. yy'da yerel Ermeni beylerinden Proş tarafından yaptırılan harap kalesi Proşaberd veya Başkend adıyla anılır.
SN■ Koord: 39° 40' 10'' D, 45° 20' 45'' K
Bozkanat köy
-
Solhan (
Yenibaşak bucağı) -
Bingöl■ Harabadüzü (Raşt Xraba), Gört (Guert), Ortaca (Gume spi), Topluca (Guew), Turna istasyonu, Uyanık (Seyfon ginç), Sahak (Sak) adlı mezraları vardır.
SN■ Koord: 38° 51' 46'' D, 40° 52' 59'' K
Bozok mahalle (Çukur bağ)
-
Hani -
Diyarbakır■ Nêrıbê Şeynon mezrası. Zazakî (Kirdkî): Nêribê 'Elîyon (Okunuşu: Nêrıbê Eliyon)
Nêribij■ © 26.05.1835 Egil Kazası'nda Nirib Aşireti'nden işe yarayanlarından 98 neferin Said Kavas'la gönderdiğine ve serasker paşaya bil-ifade işe yarayacaklarına dair...
deyar heyran■ Koord: 38° 27' 1'' D, 40° 21' 3'' K
Büyerbaba dağ
-
Pülümür -
Tunceli■ 3000 metrelik dağa ''Koê Buyere'' (Buyer dağı), zirvesindeki krater gölüne ''Gola Buyere'' (Buyer gölü) denir. Dersim mitolojisinde Buyere başka bir kutsal dağ olan Düzgün baba nın kız kardeşlerinden biridir. Buyere ismindeki sondaki ''e'' takısı zazaca da dişil takıdır.
oen■ Koord: 39° 21' 10'' D, 39° 39' 1'' K
Cevizlidere köy
-
Ovacık (
Yeşilyazı bucağı) -
Tunceli■ Boşaltılmış ve tahrip edilmişken yeniden yerleşime açıldı. ■ Ermenice marx `çıra, her türlü çıralı ağaç` anlamında kullanılır. Zazaca merx `ardıç` eş kökenli olmalıdır.
SN■ Koord: 39° 15' 44'' D, 39° 2' 18'' K
Çalıkağıl köy
-
Yayladere -
Bingöl■ Yörenin Ermenileri ve Alevi Kürtleri için önemli bir ziyaretgah olan Surp Lus/Sulbus Dağının ayağında geçiş noktasıdır. Şimdiki köyün 2 km kadar kuzeyinde olan asıl Hertev'den çok iz kalmamıştır. 1911-12 ders yılında iki ilkokulda 145 Ermeni öğrenci vardı.
SN■ Maskan aşiret adı, Herdif köyün eski adıdır. Köy halkı Alevi Zazadır.
metonio■ Koord: 39° 17' 33'' D, 40° 2' 58'' K
Çalkıran köy
-
Tunceli Merkez -
Tunceli■ Mezralar: Çiçekli (Kalbusan/Galbusan), Değrik, Galvasan, Gökçeler (Pırgiç/Pirgiç), Pulusur, Resköy.
HayDar■ Koord: 39° 6' 53'' D, 39° 27' 34'' K
Çavuşlu mezra (Yaylagünü bağ)
-
Ovacık -
Tunceli■ Yavuz döneminde sığındığı rivayet edilen Türk Aleviler bölgede hakimdir.
Mehmet Ali■ Bu bölgede Türk varlığı te’yit edilmeli.
C.G.■ Koord: 39° 19' 43'' D, 39° 17' 45'' K
Çaytepe köy
-
Genç (
Söğütlü bucağı) -
Bingöl 1915h 📖:
Zikdi (idari bölge)
■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi.
■ Zikdi (daha sonra Söğütlü) nahiyesi merkezi olan Valîr köyü idi. Genc kazasının adı Arduşin/Ardaşin olarak değiştirildikten sonra bir dönem idari merkezi burası oldu.
SN■ Koord: 38° 48' 3'' D, 40° 40' 52'' K
Çevirme köy
-
Genç -
Bingöl■ Yaxkik aşiretinin merkez köyüdür. Yaxkik Ulya ve Süfla olmaküzere iki kısımdır.
SN■ Yahkik köyü 1550 tarihli tahrir defterinde Zıkte Bölgesinde bir yerleşimdir. Köy Zaza yerleşkesidir ama köyde Haç ve Kal ailesi olan Ermeniler de yaşamaktadır. Köy Bölgenin En Eski Köyüdür. Yerlileri TEYRAN'ilerdir. Köyün Soyunun Meşhur Fakiye Teyran'dan Geldiği Düşünülmektedir. ŞEKER(şakir)- MOM-İREM(ibrahim) HAY(haydar) KUT- ŞEM vs GİBİ KARDEŞLERİN SOYUNDAN GELEN savaş savaç savar sav bingöl haydaroğlu güner güler GİBİ SOYADLARINDAN OLUŞMAKTADIR. Köyün İlk Ağası Eyyub Şeker İdi. Daha Sonraları Ağalık Key MOM Ailesine Geçmiştir. Hançuk Aşiretleri İle Ulya'nın Çatışmaları Olmuştur. Ulya Köyü Karşı Tarafa Ağır Zaiyatlar Vermiştir. Ulya Köyü Kendi İçindede Karışıklıklar İlede Gündeme Gelmiştir. Bu Köy Dışarıya Çok Göç Vermştir.Rivayet Olunur Seyfan Köyünün Büyük Atası PİRIK SEYF Ulya Köyünün TAL Mezrasından Gitmiştir. Bingöl Bölgesinde Birçok Köyün Ulya Köyünden Gitmiş Olduklarını Müşahade Etmekteyiz. Hakeza Bingölün MİYELAN Köyü ve Solhan Aşireti Bile Bu Köyden Gitmişlerdir.
AHMET ŞEYHAN■ Koord: 38° 41' 13'' D, 40° 38' 10'' K
Çobanyıldızı köy
-
Pülümür -
Tunceli■ Zazaca Kınıku (Kınolar) ve Serselık (Aydınlar) köyleri, Çobanyıldızı adıyla tek muhtarlıkta birleştirilmiştir.
SN■ Koord: 39° 26' 53'' D, 39° 54' 35'' K
Çukur mahalle
-
Hani -
Diyarbakır■ Nêribê Şeynon (Nêribê Şeynan) merkezi. Zazakî (Kirdkî): Nêribê Wisifon/Yusufon (Okunuşu: Nêrıbê Wısıfon/Yusufon)
Nêribij■ © 13.11.1860 1- Eğil kazası Nerib köyü eşkiyasından, Hani kasabasında mutavattın Ermenilerle, kilisenin eşyalarını çalanların yakalanıp muhakeme edilmeleri.
deyar heyran■ Koord: 38° 27' 8'' D, 40° 20' 22'' K
Çukurca köy
-
Pertek (
Akdemir bucağı) -
Tunceli■ Kürtçe berav `su kenarı` zayıf olasılıktır. Behram kişi adı Kürtçe Behrav şeklini alabilir. Halkı Kurmanci dilli Sünni-Hanefidir.
SN■ Koord: 38° 55' 14'' D, 39° 4' 43'' K
Davtaşen Դավթաշեն "Davut köyü" mahalle
-
Yerevan -
Yerevan AM■ Başkent Yerevan’ın idari bölümlerinden biridir.
SN■ Koord: 40° 12' 59'' D, 44° 28' 51'' K
Dedeağaç köy
-
Tunceli Merkez (
Sütlüce bucağı) -
Tunceli■ 1938’de katliama maruz kalan Pilvankan/Pilvenkan Alevi aşireti adını bu köyde ikamet eden dedelerden alır. Aşiretin merkez köyde yaşayan kısmı Zazaca, diğerleri ise Kurmanci konuşur.
SN■ Mezralar: Budaklı (Çeşemir).
HayDar■ Koord: 39° 10' 10'' D, 39° 30' 25'' K
Dedebağı köy
-
Genç (
Servi bucağı) -
Bingöl■ 15. yy’da Şeyh İsmail tarafından kurulduğu rivayet edilen köy günümüzde terk edilmiştir.
SN■ Koord: 38° 40' 41'' D, 40° 20' 43'' K
Doğanca köy
-
Genç -
Bingöl■ Doğanca Köyü Yerlileri: 1- Hes Syel Ailesi Soyadları AYDAN ve EKMEKÇİ. 2- Bırnek Karyesinden Seyyid Hüdaverdi bin Bekir Ailesi Soyadları KILIÇ. 3- Ermeni Kökenli XIÇ ve MILK Ailesidir Soyadları İŞGÖR. Doğanca Köyü Osmanlı Son Dönemlerinde Bölgeye Yerleştirilen Türkmen Ağalarının Köye Askerleri Getirmeleri ve Bırneklilerin Jandarmayı Vurması Sonucu Dağılıp Harabeye Dönmüştür. Olayı Fırsat Bilen Ağalar Köye El Basmışlardır. Şuan Köyde Yabancı İnsanlar İkamet Etmektedir.
AHMET ŞEYHAN■ Koord: 38° 42' 11'' D, 40° 33' 5'' K
Dseğ Դսեղ köy
-
Tumanyan -
Lori AM <1969:
Tumanyan [
Aleksander Tumanyan "milli şair" ]
■ Koord: 40° 57' 42'' D, 44° 38' 59'' K
Düzgünbaba dağ
-
Nazımiye -
Tunceli■ Alevilerce kutsal sayılan dağlardandır. Dersim’in en önemli ziyaretlerinden biridir.
SN■ Koord: 39° 7' 34'' D, 39° 47' 27'' K
Erimli belediye
-
Arıcak -
Elazığ■ Eski Veşin nahiyesi merkezi idi.
SN■ Koord: 38° 31' 25'' D, 40° 0' 39'' K
Eskigedik köy
-
Ovacık -
Tunceli■ Boşaltılmış ve tahrip edilmişken yeniden yerleşime açıldı.
SN■ 2021 adnk'a göre 25 nüfusu vardır, statüsü köydür.
ishak levent■ Koord: 39° 24' 50'' D, 39° 35' 9'' K
Eskiköy mezra (Oymapınar bağ)
-
Solhan -
Bingöl■ Mamikonyan Vekayinamesine göre 7. yy harplerinde bu yeri zapteden İranlı komutan Vaxtang, Dziwnkert olan eski adını kendi eşi onuruna Borbes [Porpes] Պորպես olarak değiştirmişti. Harabe maddesine bakınız.
SN■ Koord: 38° 50' 58'' D, 40° 57' 46'' K
Gandzak Գանձակ "hazinecik" köy
-
Gavar -
Geğarkunik AM <1991:
Batikyan [ "Batik Batikyan (1892–1920), komünist devrimci" ]
■ Koord: 40° 19' 31'' D, 45° 6' 52'' K
Gavaŕ Գավառ "nahiye" belediye
-
Gavar -
Geğarkunik AM <1995:
Kamo [
Kamo (Simon Ter-Petrosyan, 1882-1922) "Bolşevik devrimci" ]
■ 1820'li yıllarda Beyazıt (Doğubeyazıt) muhaciri Ermenilerce iskân edilmiş, Ermenice Nor-Bayazıt ve Rusça Novo-Bayazet olarak adlandırılmıştır.
SN■ Koord: 40° 21' 14'' D, 45° 7' 26'' K