Abana ilçe
-
Abana -
Kastamonu■ Karş. İnebolu = antik Abonouteixos (`Abana hisarı`). Nehir adı olan Abana/Apana daha önce İnebolu ve Çatalzeytin’i içeren idari bölgenin adı idi. Şimdiki ilçe merkezi Harmason ve Konakören (Toza) köylerinin sahil kısmında 19. yy’da kuruldu.
SN■ Koord: 41° 58' 45'' D, 34° 0' 22'' K
Adada ölü yerleşim
-
Sütçüler -
Isparta■ Bozulmamış doğa alanında nispeten iyi korunmuş antik kent örenidir. Karabavlı adı Bavlı (Sütçüler) kenti harabesi anlamındadır.
SN■ Koord: 37° 34' 28'' D, 30° 58' 58'' K
Adana il
-
Adana Merkez -
Adana■ Yaklaşık 3500 yıldan beri değişmeden korunan ender yer adlarındandır. Kentin MÖ 2. binyılda Mopsos önderliğinde Yunan anakarasından göçen Danaoi halkı tarafından kurulduğu ve kent adının Danaoi etnoniminden türediği rivayet edilir.
SN■ Koord: 36° 59' 28'' D, 35° 19' 45'' K
Adrasan mahalle
-
Kumluca -
Antalya■ Geç Bizans dönemine ait Atrasas yazımı muhtemelen Mut ilçesindeki Adrassós (Balabolu) ile aynı isme işaret eder. 15. - 18. yy’larda İğdir kazasının idari merkezi olan İğdir Hisarı adlı yer burası olsa gerekir. 2000 yılında Adrasan adı iade edildi.
SN■ Koord: 36° 19' 54'' D, 30° 25' 53'' K
Ağlasun ilçe
-
Ağlasun -
Burdur■ Yer belirten s+ öntakısını almış ve almamış halleri Antik Çağ kaynaklarında kayıtlıdır. Türkçe ad eski ismin belirtme hali Agalassón’dan türemiştir.
SN■ Sagalassos adınının 's' sesinin sonraları 'eis' edatının yöredeki halini belirtmesi olarak algılanmasından (benzer olarak: Naxos - Axos, Samsun, Sinason, Sumela için olanın tersi). Türkçe hali ismin akusativinden gelir.
Tankut Beygu■ Koord: 37° 38' 59'' D, 30° 31' 55'' K
Ahiboz mahalle
-
Gölbaşı -
Ankara■ Mithridates savaşları bağlamında Cicero, Appian ve Dio Cassius’un andığı Gorbeus, 334 yılına ait
Itinerarium Burdigalense’de Ankara-Aksaray yolunda üçüncü menzil olarak gösterilir. Türkçe anlamı olmayan Ahıboz adı muhtemelen *Xırboz > *Axırboz yoluyla antik addan türemiş olabilir. ■ 19. yy'da az sayıda Ermeninin bulunduğu yerleşime 1860'ta Nogay muhacirler yerleştirilmiştir.
SN■ Koord: 39° 36' 18'' D, 32° 51' 0'' K
Akarca mevki
-
Seferihisar -
İzmir■ Tatil siteleri cennetidir. İyonya’nın 12 kentinden biri olup tiyatro okuluyla ünlü olan antik Teos öreni koyun kuzey ucunda bulunur.
SN■ Koord: 38° 10' 35'' D, 26° 47' 11'' K
Akarçay Görümlü belediye
-
Almus -
Tokat■ Peutinger Tablosu’nda Roma dönemi yol menzili olarak anılan Megaloula köyüdür.
SN■ Koord: 40° 21' 51'' D, 37° 2' 11'' K
Akça köy
-
Erbaa -
Tokat■ Ptol. Coğrafya’da (2. yy) Pida `Amasia ve Neokaisaria/Niksar yolu üzerinde bir köy` olarak tarif edilir.
SN■ Koord: 40° 42' 28'' D, 36° 27' 3'' K
Akçakale köy
-
Kangal (
Alacahan bucağı) -
Sivas■ Yerel yazıtta görülen Aranda’nın Ptolemaios ve Bizans tarihçilerinde geçen Aranê olabileceğini Hild (TİB Kappad. 11) önerir; Zgusta (n. 85-12,13) kuşkulu bulur. Aranda başka bir görüşe göre daha batıdaki Alacahan Derbendi’dir.
SN■ © 11.02.1862 Divriği'nin Kızılcaviran köyünden Kangal'ın Akçakale köyüne göç eden Çiçekoğlu Halil ve kardeşi İbrahim'in taleplerine binaen bir mahzuru olmaması halinde mürettep vergi kayıtlarının nakledilmesi.
deyar heyran■ Koord: 39° 9' 51'' D, 37° 47' 1'' K
Akçaşar mahalle (Aksu bağ)
-
Aksu -
Isparta■ Hadrianus (117-138) döneminde basılmış Timbriada sikkeleri Isparta Müzesi’ndedir.
SN■ Koord: 37° 48' 9'' D, 31° 1' 54'' K
Akçatarla köy
-
Turhal -
Tokat■ Antik Çağ’da Dazimonitês (Kazova ve Turhal) bölgesinin merkezi olan önemli bir yerleşimdir. 838’de Afşin komutasındaki Arap ordusu burada Bizans imp. Theophilos’u yendi.
SN■ Koord: 40° 25' 32'' D, 36° 10' 6'' K
Akhan yayla (Yenikent bağ)
-
Aksaray Merkez -
Aksaray■ Antik Çağ’da Lykaonia (Konya) ile Kapadokya (Kayseri) eyaletleri arasındaki sınır menzili idi. Selçuklu Sultanı Gıyaseddin Keyhusrev (1237-1246) zamanında inşa edilmiş kervansaraydan geriye bir kel duvar kalmıştır.
SN■ Koord: 38° 17' 48'' D, 33° 45' 45'' K
Akmescit mahalle
-
Bünyan (
Elbaşı bucağı) -
Kayseri■ Zerezek adı, özgün adın s+ önekiyle yapılmış *Sarasaksa varyantını düşündürür.
SN■ Akmescit Kasabasının eski adı Zerezek'tir. Kasaba halkı Danişmendli Türkmenlerine bağlı Süleymanlı Aşiretine mensup Türkmenler ile Avşar boyuna bağlı İmanlı Aşiretine mensup Türkmenlerden meydana gelmektedir.
Cemil■ Koord: 38° 37' 9'' D, 35° 52' 33'' K
Aksaray il
-
Aksaray Merkez -
Aksaray■ Antik Garsaúra kentine son Kappadokia kralı Arxelaos (MÖ 36-14) onuruna Kolônia Arxelais/Arxelaida adı verildi. 9. yy’dan sonra Arap akınları nedeniyle boşaldı. 1171’de Selçuklu sultanı 2. Rükneddin Kılıçarslan tarafından yeniden inşa edildi. ■ Kent adının Türkçe ’saray’ ile ilgili olmayıp, Yun Aksará adından türediği savunulmuştur. Ancak 13. yy Bizans kayıtlarında görülen Ta Aksará biçimi Türk fethinden sonrasına ait olup Türkçeden geri alıntı olması güçlü olasılıktır. (Zgusta §199).
SN■ Koord: 38° 22' 26'' D, 34° 1' 52'' K
Aktaş belediye
-
Niğde Merkez -
Niğde■ `Andavallı` tabirinin kaynağı anlaşılamamıştır.
SN■ 17. asırda? yaşanan bir deprem sebebiyle 2500 nüfuslu Rum yerleşiminin çeşitli yerlere dağıldığı anlatılır.
Manav■ Aktaş köyünde yaşayan ortodoks rum halk 1923 yılında başlayan mübadele ile Yunanistanda Selanik yakınlarında Katerini, Veria ve Kozani illerine gönderilmiştir. Karşılığında Manastır Vilayeti Kozani (Türkçe Kozana) Kazasının, Şahinler, Küçükmatlı, Kocamatlı, Sofular, Hacı Hasanlı ve Dörtallı köylerinden gelen müsüman Türk mübadiller yerleştirilmiştir.
Osman Selami BUDAK■ 1999 ve 2004 yıllarında MHP'den iki dönem belediye başkanı seçilerek Niğde Belediye Başkanlığı yapmış olan ve aynı partiden 23. dönem Niğde milletvekili seçilmiş olan Mümin İnan, bu köyün Rumeli Türklerindendir.
Denizcan Dede■ Koord: 38° 1' 35'' D, 34° 46' 6'' K
Akyaka mahalle
-
Ula -
Muğla■ Antik İdyma kentinin limanı idi. Modern dönemde Gökova (Kozlukuyu) köyüne bağlı İskele mahallesi iken 1971’de muhtarlık, 1992’de Akyaka adıyla belediye oldu.
SN■ Koord: 37° 3' 13'' D, 28° 19' 26'' K
Akyamaç mahalle (Güzelyurt bağ)
-
Güzelyurt -
Aksaray■ Ortodoks mezhebinin kurucularından Aziz Gregorios Nazianzen, 390 tarihli vasiyetnamesinde Kanotala’daki mülkünün satış belgesinin oğluna teslim edilmesini ister.
SN■ Koord: 38° 17' 16'' D, 34° 23' 5'' K
Alaçam ilçe
-
Alaçam -
Samsun■ Hierokles’te Zalíxê, 2. İznik Konsili listelerinde `Zalíxês veya Leontopolis` adıyla anılan yer, 535 yılına ait Novella XXVIII’de anılan Leontopolis olmalıdır. Alaçam esasen buradaki ormanın ve derenin adıdır.
SN■ Koord: 41° 36' 28'' D, 35° 35' 52'' K
Alaçatı köy
-
Karaman Merkez -
Karaman■ Halk etimolojisine göre Can Hasan; ancak antik bir Anadolu dilinden devralınmış *Dionissós benzeri bir ad muhtemeldir.
SN■ Koord: 37° 15' 38'' D, 33° 19' 40'' K
Alahan mahalle
-
Mut -
Mersin■ Malya ve Fenk (Manastır) olmak üzere iki mahalledir. 5. yy’a ait ünlü Alahan Manastırı bu köyün karşı yanında sarp bir noktadadır. Bizans döneminde piskoposluk, Osmanlı döneminde kaza idi.
SN■ Koord: 36° 46' 57'' D, 33° 20' 38'' K
Aliağa ilçe
-
Aliağa -
İzmir■ İzmir (S-myrna) ile aynı adı taşıyan antik Myrina limanı kasabanın hemen kuzeyinde, Kocaçay deresi ağzındadır. 19. yy sonlarına dek özel mülk olan Aliağa çiftliği üzerinde 1867’den sonra Aliağa köyü kuruldu. 1914 nüfusu Rumlardan oluşmaktaydı.
SN■ Koord: 38° 47' 57'' D, 26° 58' 27'' K
Altınkaya mahalle
-
Manavgat (
Beşkonak bucağı) -
Antalya■ Serik ilçesine adını veren asıl Serik burasıdır. Antik Selge adı > Serk > Zerk şeklinde evrilmiştir. Antik kentin görkemli harabeleri köy içinde ve çevresinde mevcuttur.
SN■ Koord: 37° 13' 38'' D, 31° 7' 47'' K
Altınyaka mahalle
-
Kumluca (
Altınyaka bucağı) -
Antalya■ Osmanlı döneminde Kardıç veya Kuzca adıyla anılan yukarı Alakır vadisinin başlıca köyüdür. 1914’te kurulan Kuzca nahiyesinin merkezi idi. ■ Antalya’dan Konya’ya uzanan alanda çok sayıda yer adında görülen Kotenná/Katenneis, Antik Çağ’da Pisidia’lılara komşu olan bir kavim veya topluluk adı olmalıdır.
SN■ Koord: 36° 33' 30'' D, 30° 20' 53'' K
Amasra ilçe
-
Amasra -
Bartın■ Son Pers kralı III. Darius’un yeğeni olan Amastris İskender’in çeşitli komutanlarıyla evlendikten sonra MÖ 300 dolayında eski adı Sêsamos olan bu kente yerleşip tek başına hükümdarlık etti. 284 yılında iki oğlu tarafından boğularak öldürüldü. Sikkeleri mevcuttur. Kent adı Strabon’da Amastreia, Arrianus’ta Amastra olarak geçer.
SN■ Koord: 41° 44' 54'' D, 32° 23' 11'' K
Amasya il
-
Amasya Merkez -
Amasya■ Selçuklu devri kayıtlarında sıklıkla Amasya yerine kullanılan Simre muhtemelen kentin (iç kaleden ayrı) dış mahallesinin adıdır.
SN■ Koord: 40° 39' 11'' D, 35° 49' 59'' K
Ambar köy
-
Ayrancı -
Karaman■ 1898’de bu köyde bulunan Roma dönemi lahdi (halen İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde), Anadolu’nun iki bin yılda yaşadığı kültürel gerilemenin canlı şahididir.
SN■ Koord: 37° 28' 32'' D, 33° 37' 47'' K
Ankara il
-
Ankara Merkez -
Ankara■ Kültepe-Kaneş belgelerinde Amkuwa, Hitit kaynaklarında Ankuwa/Ankuwaş olarak anılan kent Ankara olamaz, ancak aynı isim Ankara’nın kaynağı olabilir. Antik Çağ’da Anadolu ve Balkanlarda en az dört adet Ánkyra mevcuttur. Sözcüğün anlamı ve kaynağı açık değildir. • 1915 öncesinde İç Anadolu’nun en gelişkin ticari merkezi ve en kalabalık yerleşimi olan kentin nüfusunun önemli bir kısmı 1828’de buraya sürgün edilen Katolik Ermenilerden oluşmaktaydı. Kayda değer bir Yahudi azınlığı mevcuttu.
SN■ Koord: 39° 56' 31'' D, 32° 51' 22'' K
Aras nehir
-
---■ Nehir adı Türkçeye Ermeniceden geçmiş olmalıdır; ancak kökeni muhakkak Ermeniceden daha eskiye dayanır.
SN■ Koord: 40° 1' 43'' D, 44° 0' 52'' K
Argıthanı mahalle
-
Ilgın (
Argıthanı bucağı) -
Konya■ B. Umar’ın Paul Wittek’e atfen aktardığı Graita adının kaynağını tespit edemedim. Argıt sözcüğü Türkçe `dağ geçidi` anlamına gelir.
SN■ © 07.04.1721 Akşehir'le Ilgın arasında yeniden tamir olunan Argid Hanı'na ağa tayin olunan Ali Ağa'ya yevmi yüz yirmi sağ akçe ağalık ulufesi tevcihi.
deyar heyran■ Türkmen ve Yörük karışık yerleşim
metonio■ Koord: 38° 17' 27'' D, 31° 42' 51'' K
Ariassos mevki (Akkoç bağ)
-
Döşemealtı -
Antalya■ MÖ 1. yy’da Efesli Artemidoros’un eserinde Aarassos, MS 1. yy’da Strabon’da Ariassós adı görülür. Antik Anadolu’da bulunan çok sayıda Aliassos ve Ariassos’lardan biridir.
SN■ Koord: 37° 10' 52'' D, 30° 28' 21'' K
Arif mahalle
-
Finike -
Antalya■ Antik Arykanda kentinin çoğunlukla 2. yy’a ait olan etkileyici kalıntıları Arif köyünün üst tarafndadır.
SN■ 1971 yılından bu yana gerçekleştirilen arkeolojik kazılar sonucunda ele geçirilen iki taş balta, Arykanda ve çevresinde Tunç çağından bu yana yerleşim olduğunu kanıtlar.
asilyaman■ Koord: 36° 30' 42'' D, 30° 3' 3'' K
Arsa mahalle
-
Seydikemer (
Kemer bucağı) -
Muğla■ Antik Likya yerleşimine atfedilen Arsada adı sadece tarihi belirlenemeyen bir tek yazıtta görülür; antik literatürde anılmaz. Modern ’Arsa’ adıyla yapılan eşleştirme kuşkudan uzak değildir.
SN■ Koord: 36° 29' 51'' D, 29° 26' 29'' K
Arsuz ilçe
-
Arsuz (
Uluçınar bucağı) -
Hatay■ Rôsos adıyla Büyük İskender sefernamelerinde kaydedilmiştir. Türkçe isim Ar ar-Ruṣuṣ biçiminden türemiş olmalıdır.
SN■ Hristiyan Araplar, Türkiye'ye katıldıkları yıllarda bu yerleşimin çoğunluğunu oluşturuyordu, ancak günümüzde burada yalnızca 18 Ortodoks Hristiyan Arap aile kaldı. Geri kalan nüfus ağırlıkla Arap Alevi ve Türk Sünni kökenli. Kütük nüfusu %64 Arap Alevi, %35 Sünni Türk, %1 Ortodoks Arap'tır.
metonio■ Koord: 36° 24' 41'' D, 35° 53' 28'' K
Asarcık ölü yerleşim
-
Marmaris -
Muğla■ En az üç ayrı Yunan adasının ve bazı kıyı mevkilerinin adı olan Sámos için Strabon’un verdiği `yükselti, kum tepesi` açıklaması ihtiyatla karşılanmalıdır. S+ önekiyle Sámos/Amos ikizlemesi tipiktir.
SN■ Koord: 36° 45' 27'' D, 28° 16' 7'' K
Asartepe mevki (Yanköy bağ)
-
Serik -
Antalya■ Görkemli bir tepe üzerindeki antik kent MÖ 500 dolayından 13. yy’a dek canlı idi. 824 ve 863 tarihlerinde Müslümanlara karşı mücadelede hizmetleri görülen Sillaion’lu Antonios Ortodoks kilisesince aziz kabul edilir.
SN■ Koord: 36° 59' 42'' D, 30° 59' 19'' K
Asi nehir
-
---■ Arapça adın “isyancı” anlamında asi ile ilgisi olamaz. R. Hartmann Yun. áksios “soylu, değerli” unvanından türemiş olabileceğini savunur.
SN■ Koord: 36° 13' 28'' D, 36° 9' 35'' K
Asya
-
---■ Herodot, Strabon ve Bizanslı Stephanos’a göre Asia, eski Lidya halkının bir adı ya da Lidya başkenti Sardis ile ilgili bir yer adıdır. Roma imp. ilk döneminde Asia eyaleti eski Bergama krallığı arazisine tekabül eder ve Ege Bölgesinin tümünü kapsar. 3. yy’dan sonra bu bölgeye Asiana beylerbeyiliği (diocese) adı verilirken, Asia ili (provincia) bugünkü İzmir ve Aydın illeri ile sınırlanır. Osmanlı döneminde bu iki ilin kapladığı alana Aydın İli/Sancağı adı verilir. ■ Geç Antikitede Asia adı `Ege’nin doğusundaki her yer` anlamını kazanınca, Anadolu yarımadasına `küçük Asya` anlamında Yun Mikri Asía ve Lat Asia Minor adı verildi.
SN■ Koord: 38° 38' 39'' D, 27° 17' 16'' K
Atarneus mevki
-
Dikili -
İzmir■ Filozof Aristo’nun dostu, hamisi ve kaynı olan aslen buralı Assos tiranı Hermias sayesinde adı duyulan antik kenttir. Arkeolojik çalışma yapılmaktadır.
SN■ Koord: 39° 5' 12'' D, 26° 54' 8'' K
Ayasofya mevki (Güzelbağ bağ)
-
Alanya -
Antalya■ Bizans döneminde piskoposluk makamı (`kaza`) olan kent, 12. yy sonunda Baron Vart adlı bir Ermeni beyinin hükmündedir. Fetihten sonra terk edilmiştir. Görkemli bir kaya mezarı, tiyatro ve sur kalıntıları bulunur.
SN■ Koord: 36° 44' 3'' D, 31° 58' 5'' K
Aydap mahalle (Uğrak bağ)
-
Alanya -
Antalya■ Selevkî kralı IV. Antioxos’un (MÖ 175-168) karısı İotapê adına kurduğu antik kentin harabeleri mevcuttur.
SN■ Koord: 36° 19' 24'' D, 32° 14' 2'' K
Aydın il
-
Aydın Merkez -
Aydın 1467t 📖:
Aydın (idari bölge)
■ Aydınoğlu Beyliği arazisine tekabül eden Aydın sancağı Osmanlı’da 15. yy’dan 20. yy başına dek bugünkü İzmir ve Aydın illerini kapsamaktaydı. Merkezi İzmir kenti idi. Bugün Aydın adı verilen kentin Türkçe adı her zaman Güzelhisar olmuştur. ■ Antik kentin eski geçmişte Anthea, Evanthea, Erymna, Kharaks, Selevkia ve Antiokhia adlarını taşıdığına Plinius ve onu takiben Bizanslı Stephanos değinirler. Ancak bu bilgilerin güvenilirlik derecesi meçhuldür.
SN■ Koord: 37° 51' 5'' D, 27° 50' 32'' K
Ayvalı köy
-
Ürgüp -
Nevşehir■ Ptolemaios’ta Arauene, Strabon’da yer bildiren S+ edatıyla Saraouene görülür.
SN■ Koord: 38° 32' 49'' D, 34° 52' 8'' K
Bafra ilçe
-
Bafra -
Samsun■ Lozan Antlaşması'ndan sonra Bafra'nın Rum halkından hayatta kalanlar Yunanistan'ın Kavala, Drama ve Selanik yörelerinden gelen ve tütün yetiştirme işini çok iyi bilen Türklerle mübadele edilmiştir. Mübadillerin sayısı oldukça fazladır. Ayrıca Balkan Savaşları (1912) sonrası Kosova'dan gelen Arnavut göçmenlerden büyük bir nüfus Bafra çevresine yerleştirilmiştir. Halen Kosova kültürünü ve ana dilleri Arnavutça'yı yaşatmaktadırlar. Arnavut göçmenlerin Bafra'da tarım ve bahçecilik kültürünün gelişmesinde büyük katkıları olmuştur.
■ Bafralı Helenler, Helenistan'da Türk dilli olduklarından Bafralis denerek epey alaya alınmıştır. Bafra'da bir Rum Ortodoks Helen mahallesi olması gerek, ismi Tikenlik, yeri tespit edilemiyor. Buranın Rum Ortodoks halkın Serres'te Karidochori, Drama'da ise Anidron, Lefkogeia, Vathytopos ve Amisiana köylerine iskân edilmiştir.
Manav■ Koord: 41° 34' 5'' D, 35° 54' 7'' K
Bağyurdu mahalle
-
Kemalpaşa -
İzmir■ Yakında bir yerde Küçük Parsa köyü bulunur. Halkı Arnavut, Pomak ve Boşnaklardan oluşur.
Manav■ Yörükler, Pomaklar, Boşnaklar, Arnavutlar ve Makedonya Türkleri (Radoviş/Kocaali) yaşamaktadır, bunlar dışında İç Ege'den mevsimlik işçiler de gelmektedir.
metonio■ Koord: 38° 24' 51'' D, 27° 38' 5'' K
Bahçeli belediye
-
Bor -
Niğde■ Karş. Ramsay 347-348. Roma dönemine ait görkemli mermer havuz vardır.
SN■ Koord: 37° 49' 57'' D, 34° 36' 37'' K
Bakırçay nehir
-
---■ Irmağın Türkçe adı Kırkağaç yakınındaki Bakır kasabasından alınmıştır.
SN■ Koord: 38° 49' 55'' D, 27° 12' 4'' K
Balat mahalle
-
Didim (
Akköy bucağı) -
Aydın■ Miletos adı Hititçe veya başka bir Anadolu dilinden MÖ 2. binyılda Yunancaya aktarılmıştır. MÖ 7. ve 6. yy’larda Akdeniz dünyasının en güçlü kent devletlerinden biri idi. ■ Milet ören yeri üzerinde bulunan Balat kasabası 19. yy’da Balat maa Bafi nahiyesi merkezi idi. 20. yy ortalarında arkeolojik sahadan kaldırılarak 1 km güneydeki yeni yerine taşındı.
SN■ Miletos adı MÖ 1. binyıl başlarından daha eskidir ve muhtemelen Hitit kaynaklarında geçen Milawanda ile aynı yerdir. Adın kökeni bilinmemekle birlikte, benzer isimli bir yerleşimin Girit'te olması ve Miletos erken tabakalarının buluntuları Girit'le ilişkiye işaret eder.
Nezih Aytaçlar■ Koord: 37° 30' 45'' D, 27° 16' 37'' K
Balıkesir idari birim
-
Balıkesir Merkez -
Balıkesir■ Balıkesir ilinin kapladığı alan Antik Çağ’da (bölge halkının adından) Mysia, Osmanlı çağında ise (13. yy’da kurulan beylik adından) Karesi olarak adlandırılır. ■
SN■ Koord: 39° 45' 23'' D, 28° 0' 32'' K
Ballıhisar mahalle
-
Sivrihisar -
Eskişehir■ MÖ 5. yy’dan itibaren Frig halkının önemli bir dinî merkezi olan Pessinus kentidir. Buradaki Kibele tapınağında bulunan kara taş (muhtemelen bir meteor parçası) MÖ 205 tarihinde Roma’ya götürülerek Palatinum Tepesindeki Sibylla tapınağına yerleştirildi. Daha sonra Palia ve 6. yy’da Iustinianopolis adları görülür. 20. yy’a dek kullanılan Balahisar adı Palia’dan uyarlanmıştır.
SN■ Koord: 39° 19' 59'' D, 31° 35' 0'' K
Bardakçı mahalle
-
Seyitgazi -
Eskişehir■ 10. yy’da Santabaris’li Theodore adlı zatın İstanbul’da cincilik ve büyücülük yoluyla siyasi güç elde ettiğini tarihçi Skylitzes tafsilatlı anlatır. ■ Bardakçı adı muhtemelen Barda Çayından, bu akarsuyun adı ise Antik kaynaklarda zikredilen Parthénios (`kız deresi`) ırmak adından gelir.
SN■ Koord: 39° 19' 55'' D, 30° 47' 35'' K
Barla köy
-
Eğirdir (
Barla bucağı) -
Isparta■ Barla Rumları 1919 da İncesuya sürgün edildi. 1921 kasımında Barlalı erkekler Erzurum ve Karsa sürgün edildi.
Manav■ 1925 iskanında Honamlı aşiretinden 16 hane Yörük yerleştirilmiştir.
Şüko■ Koord: 38° 1' 4'' D, 30° 46' 56'' K
BarzOvası ova
-
Tavas -
Denizli■ Roma dönemine ait yazıtta görülen Sparzênê (`Sparza diyarı`) adı bir Anadolu dilinde muhtemelen Sardes (= Spardes) ve Isparta kentlerinin adı ile eşdeğerdir.
SN■ Koord: 37° 22' 40'' D, 29° 5' 48'' K
Başköy köy
-
Senirkent -
Isparta■ 869 yılına ait Notitia Episcopatuum içinde anılan Pissa veya Pissia’dır.
SN■ Senirkent-Başköy'ün adı daha evvel Bisse idi. 937/1530'de Belisiye olarak geçiyor. Ramsay s. 255'de geçen Pissia kenti öreni bu köydedir.
Ramazan Topraklı■ Koord: 38° 10' 41'' D, 30° 36' 0'' K
Bayraklı ilçe
-
Bayraklı -
İzmir■ MÖ 1. binyıldan önce kurulup MÖ 5. yy’da terk edilen en eski Smyrna kenti höyüğü bu semttedir. MÖ 3. yy’da İzmir kenti Kadifekale eteğindeki şimdiki yerine taşındı. ■ Bayraklı semti 2008 yılında Karşıyaka ilçesinden ayrılarak ilçe yapıldı.
SN■ Koord: 38° 27' 50'' D, 27° 10' 2'' K
Beçin mahalle
-
Milas -
Muğla■ Antik Çağ’da Karya başkenti olan Milas’ın akropolisi, 13.-14. yy’da Menteşe beylerinin makamı olan müstahkem yerleşim idi. Harabeler arasındaki mütevazı köy 1970’li yıllarda tahliye edildi. Panagia Petsona kilisesi 9. yy başlarından itibaren anılır.
SN■ Koord: 37° 16' 41'' D, 27° 47' 16'' K
Behram köy
-
Ayvacık -
Çanakkale■ Aristoteles’in MÖ 347’de Assos hükümdarı Hermias’ın davetiyle bu kente geldiği ve Hermias’ın kızıyla evlendiği bilinir. 13. yy'da yöre henüz Bizans'a tabi iken burada hüküm süren Behram veya Makhram adlı bir beyden dolayı Behram Kalesi adı verilmiştir. Öteden beri Behramkale olan adı yakın tarihte Behram olarak düzeltildi.
SN■ Bizans İmparatorunun hizmetinde bulunan, Türklerin kuşatması sırasında Assos Kalesinin kumandanlığını yapmış Mahramis (Μαχράμης) adındaki bir kişiden.
Tankut Beygu■ Orhan Gazi döneminde Kırşehir'den Bursa'ya gelen Türkmen Aşiretlerinin Behram köyünede iskan edildiği bilinmektedir.
Mustafa■ Koord: 39° 29' 42'' D, 26° 19' 47'' K
Bekarlar köy
-
Gülağaç (
Çiftlik bucağı) -
Aksaray■ Ortodoks öğretisinin kurucularından biri sayılan Aziz Gregorios Nazianzên’in (ö. 389) doğum yeridir. 3. yy’a ait yol rehberlerinde Nandianulus ve (N)anathiango adıyla anılır. Hitit veya Kapadokya dilindeki özgün biçiminin *Na(n)dawanda olması gerekir. ■ Aziz Grigor'un türbesi Müslümanlar tarafından Bekar Sultan adıyla ziyaret edilir. Kasabanın güncel adı bundan türemiştir.
SN■ 1996 yılında Niğde/Çiftlik'den alınarak Gülağac'a bağlanmıştır.
C.G.■ Koord: 38° 23' 6'' D, 34° 25' 39'' K
Belenli mahalle
-
Kaş -
Antalya■ Antik Likya kentinin kalıntıları köyün hemen yanındaki tepe üzerindedir.
SN■ Koord: 36° 11' 56'' D, 29° 41' 55'' K
Belkıs mahalle
-
Serik -
Antalya■ Antik ismin MÖ 8. yy’da Kilikia ülkesinde hüküm süren Geç Hitit kralı Asitawandas ad veya lakabından türediği söylenir. Ancak Eski Farsça
aspinca- (`han, konaklama evi`) göz ardı edilemez. ■ Bizans çağında bir dönem Primoupolis piskoposluğu (`kaza`) makamı idi. 1566 tarihli bir Osmanlı vakfiyesinde Aspendos nehir adı olarak geçer. ■ Türkiye’de üç antik ören yerinin ortak adı olan Belkıs/Balkıs muhtemelen Yun «Palaiokástro» (`eski hisar`) adından türemiştir. Karş. Kyzikos, Zeugma.
SN■ Koord: 36° 55' 26'' D, 31° 8' 49'' K
BelkısDüzler mahalle
-
Erdek -
Balıkesir■ Antik çağda Marmara Bölgesinin İstanbul’dan sonraki başlıca kenti olan Kyzikos'un kalıntıları mahallenin doğu kısmındadır. Türkiye’de en az üç antik ören yerinde görülen Belkıs/Balkıs adı mitolojik bir şahsiyetle ilgili olmayıp, Yunanca «Paleokastro» (`eskihisar`) adının Türkçeleşmiş halidir.
SN■ Koord: 40° 23' 17'' D, 27° 52' 1'' K
Bereket köy
-
Burdur Merkez -
Burdur■ Köyün Kilimli Dede adında bir Alevi Dedesi tarafından kurulduğu söylenir. Fakat köy halkı günümüzde Sarıkeçili yörüğüdür.
Hasan Budak■ Koord: 37° 32' 49'' D, 30° 16' 54'' K
Bergama ilçe
-
Bergama -
İzmir■ Yunanca isim, `yüksek yer` veya `tepe` anlamına gelen bir pre-Helenik isimden türemiştir. MÖ 3. ve 2. yy’larda Batı Anadolu’ya hakim olan Bergama krallığı, MÖ 133’te Roma hakimiyetine girdi. 1306’da Karasi Beyliğince fethedildi. ■ 1690’lardan 1830’lara dek Bergama, Ege Bölgesinin büyük bir bölümünde az veya çok bağımsız bir beylik olarak hüküm süren Karaosmanoğlu hanedanının makamı idi.
SN■ Koord: 39° 7' 20'' D, 27° 10' 43'' K
Beykonak mahalle
-
Kumluca -
Antalya■ Aristoteles’in bir tür mıknatıslanan kömür çıktığını belirttiği Gagaí mevkiidir.
SN■ Koord: 36° 20' 25'' D, 30° 19' 35'' K
Beyşehir ilçe
-
Beyşehir -
Konya■ Yaygın akademik kanıya göre, 4. yy’dan itibaren anılan Karalia yerleşimi Beyşehir kasabasıdır; ancak Hüyük ilçesindeki Kıreli kasabası da muhtemel görünüyor.
SN■ Anadolu tarihi coğrafyası üzerinde çalışan Ramsay'a göre Karallia Bizanslılar zamanında Skleros adını almıştır. Daha sonra harap olan Karallia, Viranşehir adını almış... Onüçüncü yüzyılın ilk yarısında, Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubad devrinde, muhtemelen 1240'tan biraz önce Türkmenler tarafından yeniden kurulmuş... Eşrefoğulları'nın hakim olduğu dönemden itibaren Viranşehir'in adı Süleymanşehir olmuş... Beyliğin merkezi olmasından dolayı geçen zamanla beraber beyin şehri olarak anılır. Bundan dolayı da Beyşehir adını almış...
Nezih Aytaçlar■ Koord: 37° 40' 40'' D, 31° 43' 31'' K
BinbirKilise ölü yerleşim (Üçkuyu bağ)
-
Karaman Merkez -
Karaman■ Karadağ volkanik krateri yamacında 4. ila 8. yüzyıla ait birçok Bizans kilise kalıntısının bulunduğu metruk yerleşim eski Üçkuyu köyü idi. Köy şimdi 3 km kadar doğudaki Yassıtepe mevkiine taşınmıştır.
SN■ Eskiden Türkmenler'in yaşadığı bir köy vardı. Çeşitli sebeplerden dolayı köy 3 km doğusundaki yeni yerine taşındı. Günümüzde viran vaziyettedir.
M. Hakan■ Koord: 37° 25' 52'' D, 33° 6' 51'' K
Bitez mahalle
-
Bodrum -
Muğla■ Strabon (1. yy) Troya savaşında Anadolu'lu halklarla birlikte savaşmış olan Leleglerin, savaş sonrasında yurtlarını terk ederek Karya bölgesine geldikleri ve Pedasa kentini kurdukları rivayet eder. Geç Ortaçağ’a ait Rumca bir portulanda Pittazi yazılmıştır. (Delatte, Port. 248)
SN■ Koord: 37° 1' 39'' D, 27° 20' 37'' K
Bodrum ilçe
-
Bodrum -
Muğla■ MÖ 4. yy'da önem kazanan kent, 'tarihçiliğin babası' olarak anılan Herodotos'un vatanıdır. ■ 15. yy’da Rodos Şövalyelerince inşa edilen Bodrum kalesine neden Petronion adı verildiği tartışmalıdır. Tr ve Yunanistan’da en az dört yerde antik ören yerlerine verilen Bodrum/Petrion adı, bir olasılıkla `taşlık` (`spolia kaynağı`) anlamındadır. Karş. Efes, Bodrumkale.
SN■ Giritlilerin bir kısmı Rumların olduğu evlere yerleştirildi. Kasaba halkı ise büyük oranda yerel Türklerden oluşuyor.
metonio■ Koord: 37° 2' 17'' D, 27° 25' 45'' K
Boğazköy köy
-
Simav -
Kütahya■ Antik Ankyra (Frigya Ankyra’sı, Simav Ankyra'sı) ören yerindedir. Anadolu ve Balkanlarda birkaç yerde görülen Ankyra antik adı Hititçe veya daha eski bir Anadolu dilinden mirastır; anlamı muğlaktır.
SN■ Koord: 39° 9' 16'' D, 28° 51' 9'' K
Bostandere mahalle
-
Seydişehir -
Konya■ Ptolemaios’ta ve Pseudo-Epiphanios’un Notitia’sında (y. 640) anılan Ouasada kasabası olmalıdır.
SN■ Koord: 37° 30' 11'' D, 31° 54' 40'' K
Bozburun mahalle (Hisarönü bağ)
-
Marmaris -
Muğla■ Marmaris-Datça karayolu üzerindeki bu Bozburun ile yarımadanın adını taşıyan Bozburun kasabası karıştırılmamalıdır.
SN■ Koord: 36° 48' 46'' D, 28° 7' 49'' K
Bozova mahalle
-
Korkuteli (
Bozova bucağı) -
Antalya■ Yunan-öncesi bir dilde `narlı-yer` anlamına geldiği sanılan Sibidounda adı 2. yy’dan itibaren yazıt ve sikkelerde kaydedilmiştir.
SN■ Koord: 37° 12' 57'' D, 30° 17' 8'' K
Bozukkale mevki
-
Marmaris (
Bozburun bucağı) -
Muğla■ Milat öncesinden MS 13. yy’a dek kayıtlarda görülen Larumma/Lorymna kentinin kalıntıları mevcuttur. Modern Rumca isim Aplotheka biçiminde de yazılır.
SN■ Koord: 36° 34' 36'' D, 28° 0' 31'' K
Bozyurt mahalle
-
Nazilli -
Aydın■ Mastaura yer adı için karş. Balıkesir-Merkez-Bereketli ve Kaş-Dereağzı. Köyün 1 km kadar kuzeyinde bulunan Mastaura harabelerini 1836’da William Hamilton tasvir etmiştir. Günümüze kalan çok azdır.
SN■ Koord: 37° 56' 25'' D, 28° 20' 39'' K
Bucakşıhlar mahalle
-
Manavgat -
Antalya■ Konum ve doku bakımından Türkiye’nin en etkileyici ören yerlerinden biri olan antik kent öreni köyün 1 km kadar kuzeyindedir.
SN■ Koord: 36° 50' 59'' D, 31° 28' 8'' K
Büyükdere mahalle
-
İskenderun -
Hatay■ MÖ 4. yy’da İskenderun'un kuruluşundan önce bölgenin başlıca limanı olan Fenikeli kentinden geriye çok az iz kalmıştır. Antik çağda İskenderun Körfezine bu kente izafeten Myriandos Körfezi adı verilirdi. ■ Evvelce Pirinçlik köyünün küçük bir mahallesi olan Büyükdere yakın yıllarda yoğun yazlık inşaat akınına uğramıştır.
SN■ Köyün kendisi küçük bir Sünni Türk yerleşimi, ancak sahildeki sitelerin büyük çoğunluğu Arap Alevilerine ait.
metonio■ Koord: 36° 31' 35'' D, 36° 2' 26'' K
BüyükMenderes nehir
-
---■ Yunanca isim daha eski bir Anadolu dilinden alınmıştır.
SN■ Koord: 37° 36' 53'' D, 27° 16' 51'' K